In een vorig artikel vertelde ik je al over de petrogliefen die ik tegenkwam tijdens mijn trip naar het Joshua Tree Park in Californië (VSA). Niet ver daarvan kwam ik nog een ander historisch plekje tegen: de Barker Dam.
Barker Dam: een dam midden in de woestijn
Het was wat contradictorisch: een waterdam zo midden in een rotswoestijn. Maar de Barker Dam blijkt nog altijd te werken en was vroeger belangrijk voor de omgeving.
In de eerste jaren van de 20ste eeuw zwerfden er immers verschillende ranchers met hun vee in de woestijn rond. Op zoek naar plekken om te grazen. Rond de jaren 1900 vond je in dit gebied immers nog graslanden. Het is pas sinds de 21ste eeuw dat grote droogtes zorgden voor rotswoestijn waar het hoeden van vee helemaal onmogelijk is.
Barker & Shay Cattle Company
Het was de Barker & Shay Cattle Company die hier een dam in de Joshua woestijn bouwde. Tussen de rotsen had zich al een natuurlijke opvangbak gevormd. Die ving al het regenwater op.
De Barker & Shay Cattle Company bouwde dit natuurlijk bassing dan verder uit met de dam, zodat er nog meer water voor hun vee verzameld kon worden. Later zou het bedrijf Desert Queen Ranch dit nog verder uitbouwen waardoor er zelfs een pijpleiding werd aangelegd om het vee nog makkelijk van water te voorzien.
Wat nu met de Barker Dam?
De Barker Dam wordt nog altijd gebruikt, hoewel het waterpeil zeer laag staat door de aanhoudende Californische droogtes. Maar woestijndieren en migrerende vogels vinden deze waterplaats nog altijd terug. Zo blijft de drinkplaats niet alleen een historisch plekje, maar zorgt ze nog altijd voor leven.
Zelf naar Joshua Tree Park gaan?
Mocht je zelf naar Californië afzakken, dan moet je zeker eens door Joshua Tree Park rijden. Je vindt er enkele historische plekjes maar ook mooie natuur. De Joshua bomen vind je immers enkel daar.
Het boek Oorlog en Terpentijn van Stefan Hertmans is hét boek uit de herdenkingsjaren van de Eerste Wereldoorlog. In een rondvraag van Knack nomineerde het publiek het werk zelfs als de beste roman van de laatste decennia. Aangezien het hier over een verhaal gaat dat zich in Gent en de Eerste Wereldoorlog afspeelt, was ik wel moreel verplicht het te lezen. En ik deel hieronder graag mijn mening (recensie) met jullie.
De roman Oorlog en Terpentijn: korte samenvatting
Deze roman van Stefan Hertmans gaat over de grootvader van de auteur. Die had immers enkele dagboekschriftjes volgeschreven. Zo kon de auteur een verhaal reconstrueren van een jongen/jongeman die eind 19de eeuw, begin 20ste eeuw, in de Gentse regio woonde.
De grootvader maakt een armoedige jeugd mee, gaat vechten als frontsoldaat in de Groote Oorlog en komt ook hoogte- en laagtepunten in zijn (liefdes)leven tegen.
Oorlog en Terpentijn: de moeite om te lezen?
De vraag waar jullie waarschijnlijk mee zitten bij deze recensie: is het boek Oorlog en Terpentijn van Stefan Hertmans de moeite om te lezen? Het antwoord hierop is: ja…maar…
Een boek over de Eerste Wereldoorlog?
In veel boekrecensies van Oorlog en Terpentijn lees je dat de roman hét herdenkingsboek voor de Eerste Wereldoorlog is. Het werd ook niet toevallig in 2013, net voor de start van de herdenking, gepubliceerd. Maar je komt bedrogen uit als je nu verwacht een puur oorlogsboek te lezen. Ongeveer een kwart van het 336 pagina’s tellende boek speelt zich af tijdens de oorlogsjaren.
Het grote eerste deel vertelt over de jeugd en het opgroeien in de Gents regio. Dat geeft soms leuke herkenningspunten voor iedereen die Gent wat kent. Het laatste deel gaat dan weer meer over het liefdesleven van het ondertussen man geworden hoofdpersonage. En er komen ook veel persoonlijke beschouwingen over de relatie tussen de auteur en zijn grootvader bij kijken.
Verwacht dus geen oorlogsboek met veel informatie over de Eerste Wereldoorlog. Want dan ga je wat op je honger blijven zitten.
Waarom dan wel Oorlog en Terpentijn lezen?
Dat het boek geen echt oorlogsgeschiedenisboek is, was de ‘maar’ in mijn aanbeveling. De ‘ja’ om het boek te lezen staat er, omdat het één van de weinige boeken is die ik met moeite kon wegleggen.
Qua leesniveau is het boek toegankelijk. Door de zeer lovende recensies vreesde ik een beetje voor hoogdravende literaire constructies, maar het boek leest zeer vlot. Stefan Hertmans verwerkt de dagboeken van zijn grootvader op een vlotte, leesbare manier. Hier en daar neemt de auteur wel veel dichterlijke vrijheid om het dagboekverhaal aan te vullen, maar de rode draad doorheen het boek is de betrokkenheid van de auteur die pogingen doet om met zijn historische grootvader om te gaan.
Door die betrokkenheid van de auteur en het feit dat het hier om memoires gaat, voel je ook een persoonlijke band met het hoofdpersonage. Op die manier ben je echt benieuwd naar wat er staat te gebeuren en voel je heel sterk mee. Ook dat zorgt ervoor dat je het boek niet makkelijk kan wegleggen.
En Oorlog en Terpentijn is en blijft nog altijd een historische roman. Ok, het gaat niet alleen maar over de Eerste Wereldoorlog. Maar de memoires geven wel een goed beeld over opgroeien en leven in Vlaanderen, en meer specifiek de Gentse regio, eind 19de eeuw – begin 20ste eeuw.
Boekrecensie Oorlog en Terpentijn: besluit
Zoals ik in het begin van deze boekrecensie al aangaf: de roman Oorlog en Terpentijn van Stefan Hertmans is een aanrader om te kopen als je houdt van historische romans en persoonlijke verhalen.
Verwacht geen groots boek dat puur over de Eerste Wereldoorlog gaat, maar lees het voor het levensverhaal van een jongen die opgroeit in het oude Vlaanderen en Gent en verzeild geraakt in het oorlogsconflict.
Oorlog en Terpentijn kopen
Wil je het Oorlog en Terpentijn kopen? Dan kan je het bestellen bij webshop Bol. Je kan het boek hier als paperback kopen, als hardcover of als ebook kopen. Veel leesplezier!
Een collega wees me onlangs op iets wat waarschijnlijk de brutaalste sport ooit moet zijn: Calcio Storico, ook wel Calcio Fiorentino genaamd.
De Calcio Storico kun je samenvatten als een voetbalspel zonder al te veel regels. Je ziet mannen met een bal spelen. Wel in hun handen en niet met hun voeten. Maar je ziet ook veel mannen vechten?. Hárd vechten.
Op het eerste zicht leek het me een soort uitlaatklep voor voetbal hooligans. Een voetbalveld waar ze zich mogen uitleven tegen een rivaliserende hooliganclub.
Maar blijkbaar zit er toch een interessante geschiedenis achter dit Calcio Fiorentino. En die geschiedenis leg ik je hier graag even uit. Wil je de precieze regels kennen en het spel doorgronden? Dan raad ik je de aankoop van het boekje A beginners guide to Calcio Fiorentino aan.
Wat is Calcio Storico?
Calcio Storico wordt ook wel Calcio Fiorentino of Florentijns trapspel genoemd. Het is een gewelddadig balspel met twee teams van elk 27 mannen. Je mag tijdens het spel zowel je handen als voeten gebruiken.
Om een goal te maken moet je de bal in een net gooien aan de overkant van het veld, dat een zanderig terrein is. Een wedstrijd duurt 50 minuten en je hebt ook een scheidsrechter, 6 lijnrechters en een veldmeester om alles in goede banen te leiden.
Bij het afvuren van het kannon wordt de bal het veld ingegooid. En dan breekt de hel los. Schoppen tegen het hoofd is verboden. Maar kopstoten, wurging of zand in de ogen van je tegenstander wrijven is toegelaten. Of beter nog: het wordt aangemoedigd. Het Calcio Storico is één groot vechtfestijn.
Er worden tijdens een wedstrijd dan ook geregeld mensen het veld afgedragen. Gebroken botten zijn ook totaal geen uitzondering.
Calcio Storico/Calcio Fiorentino: ontstaan
Dit wreedaardig balspel stamt uit de 15de eeuw. Het wordt gezien als een vroege vorm van voetbal en stamt zelf waarschijnlijk af van een Romeins balspel. Dat spel was op zijn beurt dan waarschijnlijk weer het resultaat van een soort militaire krachttraining.
Een écht startpunt van het Calcio is echter moeilijk te bepalen. Balspelen worden immers al sinds mensenheugenis uitgevonden, aangepast en gespeeld.
Omdat Calcio Storico ook Calcio Fiorentino wordt genoemd, kun je al raden waar het ontstaan is: in Firenze (Italië).
Het waren aristocraten die Calcio Storico speelden. Zelfs tot in het Vaticaan speelde men het.
Op het einde van de 15de eeuw kende het spel zo’n grote populariteit dat men het op zowat elk plein in Firenze speelde. In 1490 zou men zelfs gespeeld hebben op de bevroren rivier Arno. En ook in andere landen buiten Italië speelde men het Calcio.
Toch zou de sport in de 18de-19de eeuw nog amper gespeeld worden en uitdoven. Tot het in 1930 een tweede leven kreeg. Sindsdien zijn er jaarlijks drie wedstrijden in juni.
Het evenement Calcio Storico/Calcio Fiorentino
Dit toch wel aparte evenement begint met een stoet in het historisch centrum van Firenze. Compleet met historische kostuums uit de 16de eeuw.
De ploegen die deelnemen aan het Calcio beelden de historische wijken van firenze uit. Elk team (wijk) heeft een eigen embleem. Nu zijn het de districten van Firenze die in teams worden opgedeeld met elk een kleur.
Ze blinken op de Hollywood heuvels van Los Angeles. Duizenden mensen nemen er foto’s van en over heel de wereld spreken ze tot de verbeelding. Ik heb het dan over de befaamde witte letters van het Hollywood bord in de Verenigde Staten.
Een landmark met zo’n bekendheid moet wel een geschiedenis hebben dacht ik dan. Dus ik dook in het verleden en zocht eens wat meer op over het Hollywood teken.
En er kwamen enkele weetjes naar boven waar ik nog nooit van had gehoord!
Het ontstaan van Hollywood en het Hollywood teken
De Hollywood letters zijn opgetrokken in 1923. Hollywood zelf is trouwens niet veel ouder. En het ontstaan ervan verbaasde me wel.
Want het waren Harvey en Daeida Wilcox die in 1887 Hollywood stichtten. Niet voor filmsterren of andere beroemdheden een plek om te wonen te geven. Neen.
Eind 19de eeuw was Hollywood een soort commune waar de aanhangers van de ‘Temperance Movement’ konden samenwonen. Dit was de beweging die tegen de consumptie van alcohol was gekant.
In 1910 smolt Hollywood uiteindelijk samen met Los Angeles en een jaar later trok men de eerste filmstudio’s op. Daar was de plek geschikt voor want ze lag nog deels braak waardoor er veel plaats was om studio’s en filmsets te bouwen. Anderzijds lag ze ook weer dichtbij de grootstad Los Angeles.
Een tiental jaar later waren in de heuvels van Hollywood dan de beroemde witte letters te zien.
Wil je trouwens meer lezen over de geschiedenis van Hollywood en haar filmsterren? Dan kan ik je het leuke boek Hollywood Boulevard aanraden, verkrijgbaar in Paperback en Ebook.
De geschiedenis van de Hollywood letters
De eerste witte letters die verschenen spelden een langer woord: ‘Hollywoodland’.
Wat veel mensen niet weten is dat de Hollywood letters oorspronkelijk bedoeld waren als vastgoed reclame. Vandaar ook de toevoeging van –land.
Een vastgoedmakelaar had zijn oog immers op de heuvels laten vallen omdat de filmindustrie er sterk groeide. Voor zo’n $ 21.000 (nu zo’n $250.000) richtte men de witte letters op om de verkoop van het vastgoed te stimuleren.
Wat ook weinig geweten is, is dat het oorspronkelijke Hollywood bord verlicht was. En dat met niet minder dan 4.000 gloeilampen! ’s Nachts lichtte dan eerst het woord ‘Holly’, dan ‘Wood’, dan ‘Land’ en dan ‘Hollywoodland’ op. De promotie voor het vastgoed kon men dan tot in de wijde omgeving zien.
Een precieze oprichtingsdatum is echter niet gekend. Omdat het oorspronkelijk een reclamebord was zijn er geen bronnen die verhalen over de witte letters. Enkel in oude kranten kan men een startjaar ontdekken vanaf wanneer de letters zichtbaar zijn op foto’s: 1923.
De aftakeling van de Hollywood letters
Tijdens de Grote Depressie die ontstond in 1929 kwam ook de vastgoedsector in een crisis terecht. Het onderhoud aan het Hollywood teken stopte dan ook. De aftakeling ging zo ver dat de letter H naar beneden donderde.
Maar zelfs toen midden jaren 1940 de witte letters in beheer van Los Angeles kwamen, stopte de aftakeling niet. Men voerde lang discussie over wat men met het Hollywood bord moest aanvangen. En ondertussen tuimelde ook de derde O de heuvels af. Brandstichters takelden dan weer de tweede L toe.
De redding van het Hollywood bord
In 1978 kwam er gelukkig de redding van het Hollywood bord. Door niemand minder dan Hugh Hefner, die we allemaal kennen van het Playboy Magazine.
Hij hield een inzamelactie met enkele andere beroemdheden om de witte Hollywood letters te vervangen en te vernieuwen. Daarna zou het Hollywood teken geregeld een opfrissing krijgen met nieuwe witte verf, zoals in 2012.
Spelen met het Hollywood bord
Meer dan eens was het Hollywood bord het doelwit van grappenmakers. Op 1 januari veranderde iemand de letters nog in ‘Hollyweed’ om de legalisering van weed in Californië te vieren.
Ook in 1976 gebeurde dit al, toen de staat kleine porties marihuana legaliseerde.
De witte letters werden ook al omgevormd tot ‘Ollywood’ tijdens de olie-oorlog in de Perzische golf. Maar ook de kleuren van het Hollywood bord konden wel eens veranderen. Of het nu ging om het American football team of een politieke kandidaat. Altijd vond er iemand wel een reden om iets uit te spoken met dit symbool.
Verschillende beroemdheden hebben nog wel een inzamelactie gehouden om het omliggende land rond het Hollywood teken op te kopen. Op die manier maakten ze er een beschermd park van dat deze landmark beschermt.
Het Hollywood teken vormde helaas ook al eens het decor voor een zelfmoord. Zoals bij actrice Peg Entwhistle die in 1932 van de letter H sprong.
Waar staan de Hollywood letters?
De Hollywood letters staan in de Hollywood heuvels rond de stad Los Angeles in de staat Californië (Verenigde Staten). Het beste zicht heb je op op de loopbrug op de eerste verdieping van het winkelcentrum rechts van het Chinese Theatre op de Hollywood Boulevard.
Hoe groot zijn de Hollywood letters?
De Hollywood letters zijn 13,7 meter hoog. Het woord is 106,7 meter lang. Dit maakt het zichtbaar in de wijde omgeving. Zelfs vanuit het centrum van Los Angeles.
De letters van het Hollywood bord: leuke weetjes en geschiedenis
Het verbaasde me hoeveel leuke weetjes er in de geschiedenis van het Hollywood bord en de witte letters van hollywood te vinden zijn.
Je kunt wel denken dat het maar enkele letters zijn, een landmark dat over heel de wereld bekend is. Maar zelfs zo’n plek kent een toch wel interessante geschiedenis.
Ken je zelf nog weetjes van het Hollywood teken? Of zelf een landmark met een leuke geschiedenis? Laat het me dan zeker eens weten via een mailtje!
Mijn bijdrage over Sophie Berens staat vanaf heden gepubliceerd in het tijdschrift van K.G.O.S.S.U., het heemkundig tijdschrift van Lanaken.
Als extraatje geef ik jullie hier nog graag extra afbeeldingen mee van de bronnen die ik gebruikt heb om dit artikel te schrijven. Het gaat hier over getuigenissen van Lanakenaren die tijdens de Eerste Wereldoorlog leefden. Ze beschrijven de rol van Sophie Berens, één van de moedige vrouwen in Lanaken die een grote rol speelden tijdens de Groote Oorlog.
Alvast veel leesplezier met het aritkel in K.G.O.S.S.U. en met de archiefbeelden hieronder. Heb je nog vragen? Stuur me dan zeker eens een mailtje !
Notitie van de overheid bij het afleggen van de getuigenis van Sophie Berens
Getuigenis van Sophie Berens. Afgenomen door de Belgische Krijgsraad begin jaren 1920
De getuigenis van Devue Henri. Inwoner van Lanaken die één van de vele ooggetuigen was van de daden van Sophie Berens
Hallo, ik ben Rob en schrijf deze geschiedenisblog. Ik ben een historicus en leraar. Met deze geschiedenisblog wil ik mijn passie voor geschiedenis met jullie delen. Veel leesplezier!
