Category Archives: Geschiedenis blog

Waar komt cricket vandaan? Ontstaan & uitvinding van cricket.

Het is een sport die wereldwijd meer en meer gespeeld wordt en na voetbal de meest gespeelde sport ter wereld is: cricket. Als historicus stel ik me dan natuurlijk de vragen: waar komt cricket vandaan? Waar en wanneer is cricket uitgevonden? Het antwoord op die vragen is echter niet zo eenduidig, maar in dit artikel probeer ik toch een bondig overzicht van de geschiedenis en het ontstaan van cricket te geven.

Wat is cricket?

Laat me allereerst al eens toelichten wat cricket is. Het is een (veel beoefende) balsport dat je met bal en slaghout speelt. Het doet me wat denken aan honkbal, hoewel het slaghout, veld en klederdracht wel duidelijk anders zijn. Aan de hand van de foto hieronder herken je waarschijnlijk de sport:

Hoe speel je nu cricket? Je begint allereerst met twee teams van 11 spelers en een veldje van 20 meter lang, de zogenaamde cricket pitch. Tijdens het spel gooit het ene team de bal (bowling genaamd) en slaat het andere team de bal weg (batting). Als slagman probeer je de gegooide bal weg te krijgen om zo over en weer op de pitch te lopen en ‘runs’ te maken.

Er zijn ook nog de wickets, wat een soort stokken op het einde van de pitch zijn, waarop houtjes rusten. Ook zij spelen mee in het puntensysteem. Maar om heel het spel te leren kennen, verwijs ik je naar de Wikipediapagina in de bronnen onderaan dit artikel. Anders wijk ik teveel af van de vraag waarom je hier bent: waar is cricket ontstaan?

Ontstaan cricket: middeleeuwen

Wanneer is cricket begonnen? Het is niet de makkelijkste vraag om op te lossen. Zoals ik al zei is cricket na voetbal de meest gespeelde sport ter wereld. Dat komt omdat het zo populair is in de landen van het Britse Gemenebest: Engeland en vooral India. De gigantische populatie daar zorgt voor de hoge spelerscijfers. Maar ook in de Verenigde Staten wordt cricket meer en meer gespeeld. Het ontstaan van cricket wordt dan ook vaak aan Engeland toegewezen.

Sommige bronnen plaatsen het ontstaan van het spel cricket in de middeleeuwen, tot zelfs in de 13de eeuw. Het zou dan een kinderspel gespeeld door boerenjongens zijn geweest.

Deze vorm van cricket, als ze toen al bestond, stond natuurlijk zeer ver van de hedendaagse vorm. Het dateren van het uitvinden van cricket als sport heeft dus ook te maken met de definitie die je aan bepaalde balsporten geeft.

Ontstaan cricket: Engeland

Meer concreet en duidelijk bewijs voor het uitvinden van cricket komt uit de 17de eeuw. Het land: Engeland! Dat verklaart de populariteit in de landen die beïnvloed zijn door de Britse cultuur. Het begin van cricket is dus misschien daar te plaatsen? Helaas voor de fans, maar waarschijnlijk toch niet.

Het soort van historisch bewijs voor het ontstaan van cricket in zeker al jaren 1600 wil ik nog met je delen. Want men had het niet specifiek over cricket. Historici vonden echter boetes uit de 17de eeuw die men kreeg als men cricket ging spelen, in plaats van naar de kerk te gaan. Onrechtstreeks bewijs voor het bestaan van de sport!

In de 18de eeuw zien we al beter historisch bewijs voor het ontstaan van cricket. De sport was toen ondertussen populair genoeg geworden dat men het organiseerde op scholen en universiteiten. Niet dat het voor iedereen zo een leuke tijd was. Denk maar aan de Engelse arbeiders die aan rachitis leden.

Ontstaan cricket: België

Een gedichtje uit de 16de eeuw, meer bepaald gedateerd in 1533, werpt echter een ander licht op de uitvinding van cricket. Het gaat over een gedicht dat weliswaar in Engeland is geschreven, door ene John Skelton.

Deze Skelton heeft het in zijn gedicht over 16de eeuwse wevers die geëmigreerd waren vanuit het toenmalige Vlaanderen, vanuit het gebied dat in de 19de eeuw België zou worden. Deze wevers, een toen bloeiende industrie in zowel Vlaanderen als Engeland, dat beschikte over kwaliteitsvolle wol, woonden in het zuidoosten van Engeland.

Skelton noemt in zijn gedicht deze Vlamingen de ‘King of crekettes’, oftewel de koningen (specialisten) van het zogenaamde ‘crekettes’.

Historisch en taalkundig onderzoek koppelt de uitdrukking ‘crekettes’ aan de (Vlaamse) zin ‘met de krik ketsen’. Dat zou volgens taalkundigen verwijzen naar het gebruik van het slaghout en het slaan van de bal. Het is ook niet zo verwonderlijk dat vanuit die uitdrukking de latere benaming ‘cricket’ is ontstaan.

De vraag is dan natuurlijk waarom er in België niet echt cricket wordt gespeeld. Het is verre van een populaire sport.

Ontstaan cricket: eerste cricket club

Het ontstaan van de eerste cricket club kan aan Engeland toegewezen worden. In de jaren 1760 zou er in Hambledon, vlakbij Portsmouth en Southampton, een cricket club zijn opgericht.

De meest actieve cricket club tot op de dag van vandaag is de Marylebone Cricket Club (MCC), gelegen in London. Ze is zo populair dat de wachtlijst om lid te worden bijna 30 jaar is, terwijl het lidmaatschap bijna 50.000 pond kost. Wanneer werd deze cricket club gesticht? Jawel, al in de 18de eeuw, namelijk in 1787.

Samengevat: uitvinding en ontstaan van cricket

Het mag duidelijk zijn na het lezen van dit artikel, de uitvinding van cricket of het ontstaan van cricket als sport is moeilijk te bepalen. Noch op vlak van tijd, noch op vlak van locatie.

Lange tijd werd gedacht dat het Engeland ging zijn. Het zou niet de eerste sport zijn die hier ontstond. En dat zou ook de populariteit in landen zoals Engeland, India en binnenkort ook de Verenigde Staten van Amerika verklaren.

Toch toont nieuw historisch bewijs aan dat het misschien wel van ergens anders komt, namelijk uit het gebied van wat even later België zou worden.

Waar het ook mag uitgevonden of begonnen zijn, het is duidelijk dat cricket in Engeland uitgroeide tot een mondiale sport. Het bestaan van de eerste crickets clubs, waarvan er ondertussen al enkelen 300 jaar bestaan, in Engeland, mag duidelijk maken dat het terecht is dat de Britten ondertussen zo verbonden zijn met deze balsport.

Zelf cricket spelen?

Wil je zelf aan de slag met cricket? Dan kan je bijvoorbeeld hier je basismateriaal aanschaffen via Bol:

Meer weten:
Cricket spel (Wikipedia)
Foto’s Pexel
Foto 3

Wie is Ensor?

In 2024 zal het, vooral in België, over Ensor gaan. Maar wie is James Ensor? Sommige mensen vragen zich zelf af: wat is Ensor? Maar mensen vragen zich ook af hoe Ensor gestorven is en waar hij ligt begraven. James Ensor is dus duidelijk een persoon die tot de verbeelding spreekt.

Er zijn al vele websites over James Ensor geschreven (naar verschillenden link ik in dit artikel), maar voor de lezers van deze blog vat ik het leven en de persoon van James Ensor nog eens bondig samen.

Wie is James Ensor?

De vraag ‘wat is Ensor?’ is verkeerd. Want laat het al meteen duidelijk zijn, het gaat over een persoon. Maar wie is Ensor?

Voor zover ik weet is er maar één bekende Ensor: James Ensor. Hij leefde van 1860 tot en met 1946 in België. Hij was een kunstenaar die vooral werkte in de kunststroming van het symbolisme, hoewel hij eerder als een vernieuwer van de (Belgische) moderne kunst werd gezien en niet zomaar een kunstenaar van één kunststroming. Naast schilder hield hij zich ook bezig met het bespelen van verschillende muziekinstrumenten.

Dat kunstenaarschap werd bepaald door zijn jeugd. Zijn vader werd slecht behandeld door de rijkere sociale klasse van de 19de eeuwse Belgische maatschappij. De toenmalige burgerij was niet mals voor zij die faalden in het bedrijfsleven, zoals de vader van James Ensor was overkomen. Die negatieve gevoelens tegenover de burgerij vind je terug in veel kunstwerken van Ensor. Daarnaast werd hij ook beïnvloed door zijn moeder, maar daarover hieronder meer. Ook zijn zus zou een invloed zijn, aangezien zij vaak als model poseerde.

Voor de rest hield hij zijn privéleven vooral voor zich. Hij zou nooit trouwen, maar had zeker wel relaties met verschillende vrouwen doorheen zijn leven.

Een rode draad door zijn leven, al sinds zijn jeugd, zou wat opstandig en baldadig gedrag zijn. Niet voor niets dus dat hij mee de kunst zou vernieuwen door het experimenten met (minder) realistische weergaven.

Ironisch gezien werd hij, hoewel hij vanuit zijn jeugd weinig moest weten van de hogere sociale klassen, verheven in de adelstand. Hij had immers een grote impact op de kunsten gehad. Een prestatie waarvoor België hem beloonde met de titel baron.

Ensor en het symbolisme en moderne kunst

Zoals ik hierboven al vermeldde kan je de kunstenaar Ensor moeilijk in één hokje plaatsen. Hij wordt vaak gekoppeld aan het symbolisme.

De kunststroming van het symbolisme bereikte haar hoogtepunt rond de overgang van de 19de naar de 20ste eeuw. Zoals de naam al doet vermoeden, ging het in deze kunststroming eerder over de verbeelding en de fantasie. Het symbolisme vormde dan ook een reactie op de eerdere kunststroming van het realisme, dat eerder vasthield aan realistische weergaven en zo creativiteit wel eens durfde beknotten.

Ensor zou echter ook de brug vormen naar de zogenaamde moderne kunst. Hierin gingen kunstenaars meer gaan experimenteren, waardoor ze vaak nog verder dreven van het realisme. Denk bij deze kunststroming ook aan kunstenaar zoals Picasso.

De werken van Ensor zijn ook divers van aard. Van een eerder klassiek zelfportret tot de bekende intrede van Christus dat vele chaotischer oogt, tot de intrige met de symbolische maskers.

Waar leefde James Ensor? Waar is Ensor geboren? In Oostende!

Je kan hem een halve Belg noemen, aangezien zijn vader van Britse afkomst was en hijzelf zelfs in het Britse Brighton werd ingeschreven. Toch zou Ensor zijn hele leven in België wonen, en nergens minder dan aan zee in Oostende, met vooral zijn Belgische moeder.

In Oostende baatte zijn moeder een winkeltje met snuisterijen uit: souveniers die typisch zijn voor de zee zoals schelpen, maar ook (carnavals)maskers. Vooral dat laatste had een blijvende impact op de kunstenaarscarrière van Ensor.

Welke kunstwerken maakte James Ensor?

Naast tekeningen en etsen zijn vooral zijn schilderijen wereldberoemd. Enkele voorbeelden zijn: ‘De intrede van Christus in Brussel in 1889’ (zie hieronder), ‘de Intrige’ of ‘Geraamten twistend om een gehangene’.

Persoonlijk vind ik zijn (bekendere) werken altijd een luguber kantje hebben. Je voelt dat Ensor veel symboliek in zijn kunstwerken stak. Het is daarom zeker de moeite om je er eens in te verdiepen. Zo gebruikte hij de maskers eerder om het ware gelaat (volgens hem) van personages zoals de burgerij te tonen.

Hoe is James Ensor gestorven en waar ligt Ensor begraven?

Niet minder dan 850 kunstwerken maakte James Ensor tijdens zijn leven. Ensor is gestorven op de gezegende leeftijd van 89 jaar, in het ziekenhuis.

James Ensor ligt begraven naast de toren van de duinenkerk Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinen in Mariakerke, een deelgemeente van Oostende.

Hoeveel is een Ensor waard?

De waarde van een Ensor kan fel variëren. Er zijn al werken verkocht voor enkele honderden euro’s, maar ook voor verschillende honderduizenden euro’s. Het recordbedrag was 7,4 miljoen euro voor het werk ‘De bedroefde Pierrot’ uit 1892. De prijzen voor een kunstwerk van Ensor blijven wel stijgen, hoewel niet elk kunstwerk even vlot verkocht wordt.

Ensor en de Belgische 100 frank

De impact van James Ensor op de kunstgeschiedenis was groot. Hij is dan ook één van de bekende Belgen. Dat leverde hem zelfs de eer op om lang op het briefje van de Belgische 100 frank afgebeeld te worden. De Belgische frank was de munteenheid in België, vooraleer er werd overgestapt op de euro.

De moeite waard: de Ensor wandeling in Oostende

Oostende is duidelijk dé stad van Ensor. Hij werd er geboren, leefde er en ligt er nog altijd begraven. Het is dus niet verwonderlijk dat de stad aan zee een heuse wandeling rond de kunstenaar ontwikkelde.

Naast een thematische wandeling heb je ook een Ensorhuis en andere bezoekwaardige plekjes. MEer informatie vind je op de website van Oostende.

Ensor 2024

2024 zal voor altijd hét Ensorjaar zijn. En misschien wel eens goed. Want veel mensen kennen hem van enkele zeer bekende werken. Velen vergeten echter zijn meer klassieke schilderijen en tekeningen, zijn etsen en zijn stillevens. Het is daarom goed om nog eens een volledig overzicht van zijn carrière te krijgen.

Meer informatie over dat Ensorjaar vind je op de website over Ensor 2024.

Wie is Ensor: samengevat

Persoonlijk ben ik fan de bekendere werken van Ensor. Het is ook interessant om te zien dat belangrijke zaken uit zijn leven zo een impact op zijn werk hadden: wat rebels gedrag, leven in Oostende, de slechte behandeling van zijn vader door de burgerij of zijn moeder die maskers verkocht.

Dat maakt het bekijken van een symbolische werk van James Ensor interessant. 2024 is dus met recht en rede voor altijd het Ensorjaar!

Meer lezen:
Wikipedia
Visit Vlaanderen
Graf Ensor
Intrede van Christus in Brussel in 1889
Zelfportret

De populairste meisjesnamen & jongensnamen doorheen de tijd

Ik schreef al enkele stukjes over achternamen. Zo gaf ik je al een zoekmachine om op te zoeken hoeveel mensen je achternaam in België hebben, en schreef ik al wat meer over de betekenis van achternamen.

In dit artikel wil ik het eens over de populairste voornamen in België hebben. Meer bepaald over populaire meisjesnamen en populaire jongensnamen in België. Onderaan deze pagina vind je de link om op zoek te gaan naar de populairste jongensnamen en meisjesnamen in je geboortejaar.

Populaire meisjesnamen en jongensnamen in België: cijfers

Elk jaar houdt de statistische dienst van België, Statbel genaamd, allerlei officiële data bij. Dat kan gaan van geboortecijfers en overlijdens tot bebouwde grond en dus ook babynamen. Je kan zelf de data induiken maar Statbel is niet altijd even intuitief om mee te werken. Hun website vind je alvast hier.

In 2023 is de meisjesnaam Olivia al jaren de meest gekozen naam. Andere populaire namen voor meisjes zijn Emma en Louise, met in 2023 meer dan 400 pasgeboren meisjes die telkens één van deze namen kregen.

Voor jongens staat Noah al jaren bovenaan, gevolgd door Arthur en Liam. De 4de meest gekozen naam in België is Louis, dat wel leuk gaat worden als je ziet dat Louise een populaire meisjesnaam is. Er zullen in de toekomst dus wel meer koppeltjes komen die Louis & Louise heten.

Populairste meisjesnamen & jongensnamen in jouw geboortejaar

Laten we eens in de geschiedenis van populaire voornamen voor meisjes en jongens duiken.

De gegevens van Statbel zijn niet de makkelijkste om een overzicht te krijgen. Maar de Belgische krant De Standaard dook echter zelf in de cijfers en puurde zo de populairste meisjesnamen en jongensnamen uit de data. En dit sinds het jaar 1950. De meeste van de lezers van deze geschiedenisblog zullen dus hun geboortejaar wel tegenkomen. Mijn geboortejaar zie je hieronder als voorbeeld:

Hoe kan je nu zelf de populairste voornamen uit je geboortejaar terugvinden? Simpel: via deze link. Je hebt een aparte video voor meisjesnamen en eentje voor jongensnamen. Komt de tijdlijn op jouw geboortejaar terecht? Dan klik je op pauze en zie je de populairste voornamen van dat moment.

Wist je trouwens dat je ook kranten uit jouw geboortejaar kan vinden? Daarover schreef ik al een artikeltje, dat je hier vindt. Veel onderzoekplezier!

De geschiedenis van Delfts Blauw: bezoek aan museum

In 2023 maakte ik een uitstapje naar Delft, waar je hét museum Royal Delft kan bezoeken. Je raadt het al: daar vind je alles over de geschiedenis van Delft Blauw, dat typisch Hollands porselein. Letterlijk een mooi stukje geschiedenis waarover ik je na mijn museumbezoek hier wil vertellen.

Royal Delft: het Delfts Blauw museum in haar geboortestad Delft

In het pittoreske Nederlandse stadje Delft, dé geboortestad van het typische Delfts Blauw, bezocht ik het Delfts Blauw museum genaamd ‘Royal Delft Museum’. Dat museum is ontstaan uit de vroegere fabriek Porceleyne Fles.

Al vanuit het centrum van Delft kwam ik verschillende andere toeristen tegen die duidelijk op pad waren om het museum én de Delfts blauw fabriek te bezoeken. Dat ligt immers een kwartiertje wandelen van het centrum, buiten de stad.

Eenmaal aangekomen in het museum was het er aangenaam druk. Of toch op de druilerige zomerdag dat ik er was. Ik kan me voorstellen dat het op topdagen wel vol met toeristen loopt. Hou dat dus zeker in je hoofd wanneer je een bezoekje plant.

Na het kopen van een ticketje en het gebruiken van de (gratis) vestiair, begon ons bezoek met een historische film over Delfts Blauw, de fabriek van Royal Delft en het museum. Die museumfilm deed wat denken aan Disneyland, waar je twee kamers doorloopt en zo in twee verschillende decors terechtkomt met telkens een bijbehorende film en een paar kleine animaties.

Het verhaal achter Delfts Blauw porselein is echter interessanter dan ik dacht. Daarom schrijf ik hier graag voor jullie een korte samenvatting neer.

Delfts Blauw: een geschiedenis

De geschiedenis van Delfts Blauw begint raar genoeg niet in Nederland, maar in Azië. Het is ook niet zomaar een geschiedenis van een product, maar haar verhaal toont mooi aan hoe de geglobaliseerde economie werkt. Wanneer speelt de Delfts Blauw geschiedenis zich af? In de 17de eeuw, al een eind na het verdwijnen van het Nederlandse Rungholt en ver voor er nog maar over deltawerken nagedacht werd.

In de 17de eeuw controleerde de Republiek van de Verenigde Nederlanden de wereldzeeën. Om deze macht en handel te controleren had ze de VOC opgericht: de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De zeilschepen van de VOC vervoerden vooral stoffen en specerijen vanuit Azië naar Europa, waar ze zeldzaam waren.

Het duurde niet lang of men kreeg ook interesse in (Chinees) porselein dat van de andere kant van de wereld kwam. Dat Aziatisch porselein was verfijnd genoeg om het te vergelijken met het Delfts Blauw porselein dat we nu kennen. En dat is ook logisch als je de geschiedenis ervan bekijkt.

Interne conflicten in China zorgden immers voor een verstoorde wereldhandel. Daar konden Nederlandse handelaars en porseleinfabrieken dus handig op inspelen. Zo goed als ze konden probeerden ze het Aziatische porselein met haar beschilderingen te kopiëren en zelfs te verbeteren, met bijvoorbeeld meer Europese en zelfs Hollandse thema’s in plaats van enkel Aziatische.

Dat kopiëren en verbeteren lukte hen trouwens erg aardig en het was een gat in de markt. In Delft bestonden er in de 17de eeuw daarom meer dan 30 aardewerkfabrieken. Ook in andere steden, zoals Amsterdam of Haarlem, bestonden er al aardewerkfabrieken, die al eerder producten via de Italiaanse handel hadden verkregen.

Men zou trouwens niet alleen maar de stijl imiteren, maar ook de grondstof van porselein werd zo goed mogelijk nagemaakt met Nederlandse klei. Op die manier kon dit gegeerd product van Delfts Blauw aardewerk volledig in Nederland gefabriceerd worden, wat een boost voor de economie van de republiek was. Een algemene economische opleving die je ook terugziet tijdens de tulpencrisis.

Het Delfts Blauw zou echter niet altijd even populair blijven, en vandaag de dag bestaat er nog maar één fabriek in Delft: die van de Porcelyne Fles. Het is ook de fabriek die het Koninklijke Delfts Blauw maakt en waar meteen ook het Delfts Blauw museum opgericht werd. Tijdens je bezoek aan het museum wandel je daarom ook een stukje door de huidige fabriek, waar je zelfs het personeel aan de slag ziet.

Koninklijk Delfts Blauw

De titel ‘Koninklijk’ kreeg de fabriek Porceleyne Fles in 1919 als blijk van waardering. De Delftse ingenieur Joost Thooft had het merk immers nieuw leven ingeblazen. Zo worden tot op de dag van vandaag belangrijke gebeurtenissen in de vaderlandse geschiedenis van Nederland in Delfts Blauw porselein vereeuwigd. Het koningshuis van Nederland gebruikt als servies ook Delfts Blauw, dat bij elk nieuw koningspaar volledig vernieuwd wordt met bijvoorbeeld de nieuwe initialen.

Hoe wordt Delfts Blauw gemaakt?

Naast de geschiedenis van Delfts Blauw wil ik jullie ook even vertellen hoe men nu aan dat verfijnde gekleurde porselein komt. Want het procedé deed me toch verwonderen toen ik het in het Royal Delft Museum zag.

Zoals je op onderstaande foto ziet, heb je immers verschillende fasen. Zo wordt de klei eerst gebakken en wordt er daarna met een zwarte dunne mal een op voorhand gestilleerde tekening op bijvoorbeeld een vaas aangebracht. Na het verwijderen van de mal kan de tekening worden ingekleurd. Maar zoals je ziet is deze verf zwart, gemaakt op basis van een geheim recept van de fabriek Porcelyne Fles. Het is pas na een volgend bezoekje aan de bakoven dat die zwarte kleur veranderd in het typische blauwe van Delfts Blauw. Apart!

Jaarcode en handtekening Delfts Blauw

Hoe herken je nu écht Delfts Blauw? Een product gemaakt in de fabriek van Porcelyne Fles, wat later Royal Delft werd, is makkelijk herkenbaar sinds het einde van de 19de eeuw. Toen kregen de producten immers een specifiek en uniek keurmerk.

Het keurmerk heeft bovenaan een kleine afbeelding van een apothekersflesje. Daaronder staan de initialen JT van Joost Thooft, de toenmalige directeur van de fabriek. Het woord Delft mag natuurlijk ook niet ontbreken.

Speciaal aan de handtekening van het koninklijke Delfts Blauw zijn de twee letters die worden toegevoegd. Dat is immers de jaarcode die weergeeft wanneer je product is gefabriceerd. Zo ben ik volgens Royal Delft geboren in het jaar DG! Nieuwsgierig naar je eigen jaarcode? Die vind je hier.

Delfts Blauw producten: bord, tulpenvaas, kerstbal, tegels, bloempot, kan, kandelaar, wandborden, sieraden en zoveel meer

Wanneer we denken aan Delfts Blauw producten, dan denken we vooral aan een versierd bord of de bekende – en ook wat speciale – tulpenvaast.

Maar vergis je niet, er zijn talloze producten versierd met Delfts Blauw. Je kan het zo gek niet bedenken. Zo vind je in de museumshop van Royal Delft kerstballen, tegels, oorbellen, kandelaars, koelkastmagneten, mokken en nog veel meer. Altijd leuk om een souvenirtje te scoren!

De geschiedenis van Delfts Blauw in het museum en de fabriek in Delft: besluit

Je las het al: het is het zeker waard om het Royal Delft museum en de Delfts Blauw fabriek te bezoeken in haar geboortestad Delft.

Zelf vond ik het leuk om de belangrijkste producten in Delfts Blauw te zien. Het Royal Delft museum liet me ook een geschiedenis van Delfts Blauw ontdekken die veel rijker was dan ik had verwacht. Delft en het Royal Delft museum zijn dus zeker een aanrader wanneer je Nederland bezoekt!

Wist je trouwens dat je heel wat producten van Delfts Blauw makkelijk via Bol kan bestellen? Ontdek hier het overzicht van Bol.

Bialetti: geschiedenis van een koffiepot

Een tijdje geleden schreef ik al over de geschiedenis van de cappuccino. Het is dan ook niet meer dan normaal dat ik het ook eens heb over een beroemde koffiepot: de wereldwijd bekende Bialetti. In 2023 bestond het merk 90 jaar. Een extra reden om het eens over de geschiedenis van Bialetti te hebben.

Wat is een Bialetti koffiepot?

Laat me eerst nog even uitleggen wat een Bialetti koffiepot is. Ik gok dat je ze wel herkent van de afbeelding hieronder. Je vindt ze in zowat elke (gespecialiseerde) koffiezaak.

De Bialetti perculator is vooral herkenbaar aan haar vorm en het figuurtje op de pot. Maar ook de bereidwijze van deze zogenaamde ‘koffiemachine’ is vrij uniek. Maar daarover hieronder meer.

Uit welk land komt Bialetti? Waar wordt de Bialetti koffiepot gemaakt?

Je kon het misschien al raden via de naam, maar de Bialetti koffiepot wordt al bijna een eeuw lang in Italië gemaakt door een Italiaans bedrijf.

Bialetti is een op en top Italiaans merk, wat bijdraagt tot de nostalgie van dat bakje koffie dat je ermee zet.

Hoe werkt de Bialetti koffiepot?

Het design van de Bialetti perculator maakt de koffiepot uniek, maar het is niet meteen de makkelijkste of laat staan snelste manier om een bakje koffie te zetten. Dat is dan ook de reden dat Bialetti in 2018 aan de rand van het faillisement stond, onder druk van de koffiemachines die met pads en capsules werken.

Maar hoe zet je koffie met een Bialetti koffiepot? De Italiaan Alfonso Bialetti, die door zijn werk ervaren was met het werken met aluminium, haalde het idee bijna een eeuw geleden van de wasmachine van zijn vrouw. Zijn vrouw gebruikte immers niet een hedendaagse wasmachine, maar een wastobbe waar een ventiel de stoom van het warme water in de tobbe hield. Zo bleef het water en de was warm. Dat systeem vinden we tot op de dag van vandaag terug in de aluminium perculator. Het patent werd door Alfonso in 1933 geregistreerd.

Verwarmen doe je door de perculator op je kookvuur te plaatsen. Dat maakt de Bialetti ook meteen handig om mee te nemen op vakantie.

Bialetti: een koffiepot die blijft

De Bialetti koffiepot is duidelijk een perculator met een geschiedenis. En niet minder dan 90% van de Italianen heeft er thuis eentje staan. Je kan het dus met gemak een cultureel symbool van Italië noemen.

De aluminium perculator heeft wel al enkele malen op het randje van faillisement gestaan, maar kon telkens overleven. Daar heeft het unieke en herkenbare design veel mee te maken.

Zowel jong en oud gaan met de Bialetti aan de slag/ Of het nu is voor een Bialetti moka, tassen, glazen, cappuccino en zeker de espresso, met de Bialetti koffiepot kan je aan de slag!

Bron foto
Bron foto