Tag Archives: 20ste eeuw

Wie is Ensor?

In 2024 zal het, vooral in België, over Ensor gaan. Maar wie is James Ensor? Sommige mensen vragen zich zelf af: wat is Ensor? Maar mensen vragen zich ook af hoe Ensor gestorven is en waar hij ligt begraven. James Ensor is dus duidelijk een persoon die tot de verbeelding spreekt.

Er zijn al vele websites over James Ensor geschreven (naar verschillenden link ik in dit artikel), maar voor de lezers van deze blog vat ik het leven en de persoon van James Ensor nog eens bondig samen.

Wie is James Ensor?

De vraag ‘wat is Ensor?’ is verkeerd. Want laat het al meteen duidelijk zijn, het gaat over een persoon. Maar wie is Ensor?

Voor zover ik weet is er maar één bekende Ensor: James Ensor. Hij leefde van 1860 tot en met 1946 in België. Hij was een kunstenaar die vooral werkte in de kunststroming van het symbolisme, hoewel hij eerder als een vernieuwer van de (Belgische) moderne kunst werd gezien en niet zomaar een kunstenaar van één kunststroming. Naast schilder hield hij zich ook bezig met het bespelen van verschillende muziekinstrumenten.

Dat kunstenaarschap werd bepaald door zijn jeugd. Zijn vader werd slecht behandeld door de rijkere sociale klasse van de 19de eeuwse Belgische maatschappij. De toenmalige burgerij was niet mals voor zij die faalden in het bedrijfsleven, zoals de vader van James Ensor was overkomen. Die negatieve gevoelens tegenover de burgerij vind je terug in veel kunstwerken van Ensor. Daarnaast werd hij ook beïnvloed door zijn moeder, maar daarover hieronder meer. Ook zijn zus zou een invloed zijn, aangezien zij vaak als model poseerde.

zelfportret James Ensor

Voor de rest hield hij zijn privéleven vooral voor zich. Hij zou nooit trouwen, maar had zeker wel relaties met verschillende vrouwen doorheen zijn leven.

Een rode draad door zijn leven, al sinds zijn jeugd, zou wat opstandig en baldadig gedrag zijn. Niet voor niets dus dat hij mee de kunst zou vernieuwen door het experimenten met (minder) realistische weergaven.

Ironisch gezien werd hij, hoewel hij vanuit zijn jeugd weinig moest weten van de hogere sociale klassen, verheven in de adelstand. Hij had immers een grote impact op de kunsten gehad. Een prestatie waarvoor België hem beloonde met de titel baron.

Ensor en het symbolisme en moderne kunst

Zoals ik hierboven al vermeldde kan je de kunstenaar Ensor moeilijk in één hokje plaatsen. Hij wordt vaak gekoppeld aan het symbolisme.

De kunststroming van het symbolisme bereikte haar hoogtepunt rond de overgang van de 19de naar de 20ste eeuw. Zoals de naam al doet vermoeden, ging het in deze kunststroming eerder over de verbeelding en de fantasie. Het symbolisme vormde dan ook een reactie op de eerdere kunststroming van het realisme, dat eerder vasthield aan realistische weergaven en zo creativiteit wel eens durfde beknotten.

Ensor zou echter ook de brug vormen naar de zogenaamde moderne kunst. Hierin gingen kunstenaars meer gaan experimenteren, waardoor ze vaak nog verder dreven van het realisme. Denk bij deze kunststroming ook aan kunstenaar zoals Picasso.

De werken van Ensor zijn ook divers van aard. Van een eerder klassiek zelfportret tot de bekende intrede van Christus dat vele chaotischer oogt, tot de intrige met de symbolische maskers.

Waar leefde James Ensor? Waar is Ensor geboren? In Oostende!

Je kan hem een halve Belg noemen, aangezien zijn vader van Britse afkomst was en hijzelf zelfs in het Britse Brighton werd ingeschreven. Toch zou Ensor zijn hele leven in België wonen, en nergens minder dan aan zee in Oostende, met vooral zijn Belgische moeder.

In Oostende baatte zijn moeder een winkeltje met snuisterijen uit: souveniers die typisch zijn voor de zee zoals schelpen, maar ook (carnavals)maskers. Vooral dat laatste had een blijvende impact op de kunstenaarscarrière van Ensor.

Welke kunstwerken maakte James Ensor?

Naast tekeningen en etsen zijn vooral zijn schilderijen wereldberoemd. Enkele voorbeelden zijn: ‘De intrede van Christus in Brussel in 1889’ (zie hieronder), ‘de Intrige’ of ‘Geraamten twistend om een gehangene’.

Persoonlijk vind ik zijn (bekendere) werken altijd een luguber kantje hebben. Je voelt dat Ensor veel symboliek in zijn kunstwerken stak. Het is daarom zeker de moeite om je er eens in te verdiepen. Zo gebruikte hij de maskers eerder om het ware gelaat (volgens hem) van personages zoals de burgerij te tonen.

Hoe is James Ensor gestorven en waar ligt Ensor begraven?

Niet minder dan 850 kunstwerken maakte James Ensor tijdens zijn leven. Ensor is gestorven op de gezegende leeftijd van 89 jaar, in het ziekenhuis.

James Ensor ligt begraven naast de toren van de duinenkerk Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinen in Mariakerke, een deelgemeente van Oostende.

Hoeveel is een Ensor waard?

De waarde van een Ensor kan fel variëren. Er zijn al werken verkocht voor enkele honderden euro’s, maar ook voor verschillende honderduizenden euro’s. Het recordbedrag was 7,4 miljoen euro voor het werk ‘De bedroefde Pierrot’ uit 1892. De prijzen voor een kunstwerk van Ensor blijven wel stijgen, hoewel niet elk kunstwerk even vlot verkocht wordt.

Ensor en de Belgische 100 frank

De impact van James Ensor op de kunstgeschiedenis was groot. Hij is dan ook één van de bekende Belgen. Dat leverde hem zelfs de eer op om lang op het briefje van de Belgische 100 frank afgebeeld te worden. De Belgische frank was de munteenheid in België, vooraleer er werd overgestapt op de euro.

De moeite waard: de Ensor wandeling in Oostende

Oostende is duidelijk dé stad van Ensor. Hij werd er geboren, leefde er en ligt er nog altijd begraven. Het is dus niet verwonderlijk dat de stad aan zee een heuse wandeling rond de kunstenaar ontwikkelde.

Naast een thematische wandeling heb je ook een Ensorhuis en andere bezoekwaardige plekjes. MEer informatie vind je op de website van Oostende.

Ensor 2024

2024 zal voor altijd hét Ensorjaar zijn. En misschien wel eens goed. Want veel mensen kennen hem van enkele zeer bekende werken. Velen vergeten echter zijn meer klassieke schilderijen en tekeningen, zijn etsen en zijn stillevens. Het is daarom goed om nog eens een volledig overzicht van zijn carrière te krijgen.

Meer informatie over dat Ensorjaar vind je op de website over Ensor 2024.

Wie is Ensor: samengevat

Persoonlijk ben ik fan de bekendere werken van Ensor. Het is ook interessant om te zien dat belangrijke zaken uit zijn leven zo een impact op zijn werk hadden: wat rebels gedrag, leven in Oostende, de slechte behandeling van zijn vader door de burgerij of zijn moeder die maskers verkocht.

Dat maakt het bekijken van een symbolische werk van James Ensor interessant. 2024 is dus met recht en rede voor altijd het Ensorjaar!

Meer lezen:
Wikipedia
Visit Vlaanderen
Graf Ensor
Intrede van Christus in Brussel in 1889
Zelfportret

De populairste meisjesnamen & jongensnamen doorheen de tijd

Ik schreef al enkele stukjes over achternamen. Zo gaf ik je al een zoekmachine om op te zoeken hoeveel mensen je achternaam in België hebben, en schreef ik al wat meer over de betekenis van achternamen.

In dit artikel wil ik het eens over de populairste voornamen in België hebben. Meer bepaald over populaire meisjesnamen en populaire jongensnamen in België. Onderaan deze pagina vind je de link om op zoek te gaan naar de populairste jongensnamen en meisjesnamen in je geboortejaar.

Populaire meisjesnamen en jongensnamen in België: cijfers

Elk jaar houdt de statistische dienst van België, Statbel genaamd, allerlei officiële data bij. Dat kan gaan van geboortecijfers en overlijdens tot bebouwde grond en dus ook babynamen. Je kan zelf de data induiken maar Statbel is niet altijd even intuitief om mee te werken. Hun website vind je alvast hier.

In 2023 is de meisjesnaam Olivia al jaren de meest gekozen naam. Andere populaire namen voor meisjes zijn Emma en Louise, met in 2023 meer dan 400 pasgeboren meisjes die telkens één van deze namen kregen.

Voor jongens staat Noah al jaren bovenaan, gevolgd door Arthur en Liam. De 4de meest gekozen naam in België is Louis, dat wel leuk gaat worden als je ziet dat Louise een populaire meisjesnaam is. Er zullen in de toekomst dus wel meer koppeltjes komen die Louis & Louise heten.

Populairste meisjesnamen & jongensnamen in jouw geboortejaar

Laten we eens in de geschiedenis van populaire voornamen voor meisjes en jongens duiken.

De gegevens van Statbel zijn niet de makkelijkste om een overzicht te krijgen. Maar de Belgische krant De Standaard dook echter zelf in de cijfers en puurde zo de populairste meisjesnamen en jongensnamen uit de data. En dit sinds het jaar 1950. De meeste van de lezers van deze geschiedenisblog zullen dus hun geboortejaar wel tegenkomen. Mijn geboortejaar zie je hieronder als voorbeeld:

Hoe kan je nu zelf de populairste voornamen uit je geboortejaar terugvinden? Simpel: via deze link. Je hebt een aparte video voor meisjesnamen en eentje voor jongensnamen. Komt de tijdlijn op jouw geboortejaar terecht? Dan klik je op pauze en zie je de populairste voornamen van dat moment.

Wist je trouwens dat je ook kranten uit jouw geboortejaar kan vinden? Daarover schreef ik al een artikeltje, dat je hier vindt. Veel onderzoekplezier!

Bialetti: geschiedenis van een koffiepot

Een tijdje geleden schreef ik al over de geschiedenis van de cappuccino. Het is dan ook niet meer dan normaal dat ik het ook eens heb over een beroemde koffiepot: de wereldwijd bekende Bialetti. In 2023 bestond het merk 90 jaar. Een extra reden om het eens over de geschiedenis van Bialetti te hebben.

Wat is een Bialetti koffiepot?

Laat me eerst nog even uitleggen wat een Bialetti koffiepot is. Ik gok dat je ze wel herkent van de afbeelding hieronder. Je vindt ze in zowat elke (gespecialiseerde) koffiezaak.

De Bialetti perculator is vooral herkenbaar aan haar vorm en het figuurtje op de pot. Maar ook de bereidwijze van deze zogenaamde ‘koffiemachine’ is vrij uniek. Maar daarover hieronder meer.

Uit welk land komt Bialetti? Waar wordt de Bialetti koffiepot gemaakt?

Je kon het misschien al raden via de naam, maar de Bialetti koffiepot wordt al bijna een eeuw lang in Italië gemaakt door een Italiaans bedrijf.

Bialetti is een op en top Italiaans merk, wat bijdraagt tot de nostalgie van dat bakje koffie dat je ermee zet.

Hoe werkt de Bialetti koffiepot?

Het design van de Bialetti perculator maakt de koffiepot uniek, maar het is niet meteen de makkelijkste of laat staan snelste manier om een bakje koffie te zetten. Dat is dan ook de reden dat Bialetti in 2018 aan de rand van het faillisement stond, onder druk van de koffiemachines die met pads en capsules werken.

Maar hoe zet je koffie met een Bialetti koffiepot? De Italiaan Alfonso Bialetti, die door zijn werk ervaren was met het werken met aluminium, haalde het idee bijna een eeuw geleden van de wasmachine van zijn vrouw. Zijn vrouw gebruikte immers niet een hedendaagse wasmachine, maar een wastobbe waar een ventiel de stoom van het warme water in de tobbe hield. Zo bleef het water en de was warm. Dat systeem vinden we tot op de dag van vandaag terug in de aluminium perculator. Het patent werd door Alfonso in 1933 geregistreerd.

Verwarmen doe je door de perculator op je kookvuur te plaatsen. Dat maakt de Bialetti ook meteen handig om mee te nemen op vakantie.

Bialetti: een koffiepot die blijft

De Bialetti koffiepot is duidelijk een perculator met een geschiedenis. En niet minder dan 90% van de Italianen heeft er thuis eentje staan. Je kan het dus met gemak een cultureel symbool van Italië noemen.

De aluminium perculator heeft wel al enkele malen op het randje van faillisement gestaan, maar kon telkens overleven. Daar heeft het unieke en herkenbare design veel mee te maken.

Zowel jong en oud gaan met de Bialetti aan de slag/ Of het nu is voor een Bialetti moka, tassen, glazen, cappuccino en zeker de espresso, met de Bialetti koffiepot kan je aan de slag!

Bron foto
Bron foto

Machu Picchu – Peru reisverslag (1)

Als historicus en geschiedenisleraar was een reis naar Machu Picchu al sinds mijn kindertijd een wens. Niet voor niets hing er in mijn slaapkamer een poster van de archeologische site op.Toen al sprak het tot mijn verbeelding.

Uiteindelijk werd die droom dan toch een werkelijkheid, want eindelijk maakte ik een rondreis van 3 weken in Peru., met Machu Picchu als eindbestemming.

Het verslag van die rondreis zal je hier op mijn blog kunnen lezen. Peru is immers een schat aan historische plekken, maar ook prachtige natuur. Daarom pen ik graag mijn ervaringen voor je neer én toon ik je mijn belangrijkste impressies met wat zelfgemaakte foto’s. Veel digitaal reisplezier!

Betekenis Machu Picchu: wat is het & vertaling

Machu Picchu kan je nog het makkelijkste omschrijven als een archeologische site met Incagebouwen. Deze gebouwen hadden verschillende functies, zoals wonen, opslag of onderwijs, maar de betekenis is niet altijd zeker te achterhalen. Vermoedelijk was het een buitenverblijf van de Incaleider, en waren er ook sacrale functies van de gebouwen. Net zoals die van de gehele site, waar je nu enkel nog maar ruïnes ziet staan.

Ook de vertaling is moeilijk. De term Machu Picchu stamt uit de oude Incataal: het Quechua. De meest simpele, en misschien ook meest logische vertaling, is die van “Oude Berg”. Ik noem deze de logische, aangezien de ruïnes in en tussen de met jungleplanten begroeide bergen liggen, zoals je ook op mijn reisfoto’s kan zien. De naam Machu Picchu kennen we echter niet uit oude Incageschriften, aangezien die er niet zijn. De verlaten stad had in moderne tijden, bij haar herontdekking onder de junglebegroeiing, al de bijnaam Machu (oud) gekregen. Verder onderzoek zou laten blijken dat de nabijgelegen bergtop Picchu werd genoemd.

Maar nogmaals: dit is geen zekerheid en de citadelstad had tijdens haar bestaan hoogstwaarschijnlijk een andere naam. Er is wel een onrechtstreekse getuigenis van een missionaris, die claimt dat de Inca’s in de 16de eeuw verwezen naar een junglestad genaamd ‘Pattalaqta’. Maar we zullen nooit zeker zijn of het over dezelfde citadel in de jungle gaat.

Waar ligt Machu Picchu?

Waar ligt Machu Picchu? In welk land ligt Machu Picchu? Wat is de ligging van Machu Picchu? Ook dat zijn vragen die sommige lezers van jullie al eens hebben gesteld. Hoewel het een wereldbekende historische plek is, is het niet altijd even makkelijk om het juiste historische relict bij de vele Zuid-Amerikaanse landen te plaatsen.

Want daar ligt Machu Picchu: in Zuid-Amerika, en om preciezer te zijn, in Peru. Vlakbij het toeristisch dorpje Aguas Calientes, waar je, zoals de naam al deed vermoeden, ook warmwaterbaden hebt, liggen de heuvels en bergen waarvan er eentje Machu Picchu heet. Naast deze berg, midden in de jungle, ligt de archeologische site met haar ruïnes op een hoogte van niet minder dan 2.430 meter.

Peru is het land met de rood en witte vlag, dat de laatste jaren door haar politieke instabiliteit regelmatig in het nieuws kwam. Het was echter ook één van de gebieden waar tot de verbeelding sprekende volkeren woonden zoals de Nazca’s of Inca’s.

Hieronder vind je een kaart met Machu Picchu in Peru op aangeduid:

De ligging van Machu Picchu beïnvloedt natuurlijk ook het klimaat dat je er tegen komt. En dat bepaalt dan weer je keuze of je het gaat bezoeken in november, december, januari…of in juli en augustus wanneer het in Europa zomer is.

Wanneer werd Machu Picchu gebouwd?

Machu Picchu is een 15de eeuwse citadel op grote hoogte. Ze werd gebouwd door het volk van de cultuur van de Inca. De exacte data is onmogelijk om te achterhalen wegens het gebrek aan historische bronnen, maar bestaand onderzoek plaatst de bewoning toch in zowat heel die 15de eeuw. De locatie werd ook al snel verlaten aangezien de Conquistadores voor de instorting van de Incacultuur zorgde. Zij waren zelf echter nooit tot in Machu Picchu geraakt.

Begin 20ste eeuw werden de ruïnes onder de overwoekerende jungle herontdekt. Het zou echter pas tot 1976 duren tot de ruïnes werden gerestaureerd.

Machu Picchu en de Inca’s: welk volk bouwde Machu Picchu?

Op de vraag wie bouwde Machu Picchu is het makkelijk antwoord geven. Het is immers, naast misschien de Maya’s, het meest bekende indianenvolk dat in Zuid-Amerika leefde, namelijk de Inca’s.

De ontdekking (herontdekking?) van Machu Picchu

De bekende Incastad verdween van de radar ten tijde van de binnenvallende conquistadores in de 16de eeuw. Ze zou pas eeuwen later, in de 20ste eeuw, herontdekt worden door een docent van de Yale University: Hiram Bingham.

Bingham ontdekte Machu Picchu in 1911 toen hij op zoek was naar verloren grootsteden van de Incas, waar hij hoopte rijkdommen te vinden. Hij was geen archeoloog, wel historicus, en de ontdekking van Machu Picchu was dus geen doel op zich en kan je eerder een gelukkig toeval noemen.

Bingham combineerde zijn onderzoek van historische bronnen, schrijfsels van de Spaanse conquistadores, met lokale orale overleveringen tijdens zijn reis in Peru. Tijdens zijn zoektocht zou hij, naast Machu Picchu, ook nog andere grootsteden van de Incas ontdekken.

Waarom is Machu Picchu een wereldwonder en werelderfgoed?

Sinds 1983 is Machu Picchu Unesco Werelderfgoed. In 2022 werd het door een internetpoll verkozen tot een van de nieuwe 7 wereldwonderen.

De stad is een voorbeeld van Incacultuur, zowel cultureel, economisch, politiek als zeker ook de architectuur. Ze is niet geheel uniek, want je vindt dezelfde elementen ook in andere, makkelijk bereikbare Incasteden die je vlot kan bezoeken tijdens een rondreis in Peru.

Het is echter het unieke en dromerige karakter van de jungle en de herontdekte archeologische stad dat het publiek aanspreekt en waardoor men het werelderfgoed vindt.

Hoe Machu Picchu bezoeken? Met welk ticket & prijs?

Dé manier om Machu Picchu tijdens je vakantie te bereiken en te bezoeken is eerst per trein, en de laatste etappe van ongeveer een half uurtje met het lokale toeristenbusje.

Weetjes Machu Picchu:

Aangezien er zoveel extra vragen gesteld worden over Machu Picchu, maar ook over de randactiviteiten rond de arcehologische site, besloot ik om de meest gestelde vragen hieronder op te sommen en te beantwoorden.

De antwoorde zijn van mezelf, gebaseerd op mijn reiservaring in Peru. Check dus zeker altijd de lokale websites om de meest recente info te weten te komen. Zo een belangrijke website is die van de toeristische dienst van Peru.

Machu Picchu en het incatrail

Als je op reis bent in Peru kan je ervoor kiezen om niet per trein maar te voet, door de jungle, naar de archeologische site van Machu Picchu te trekken. Je doet dit met een eigen dagrugzak terwijl er enkele lokale dragers de zwaarste spullen, zoals tent en kookgerei, voor je dragen.

De hike varieert van de formule die je kiest, maar duurt altijd minstens verschillende dagen. Je bent ook maar beter goed getraind, alhoewel je zeker geen sportief of afgetraind persoon hoeft te zijn.

‘s Morgens, vóór de toeristische drukte, kom je vanuit de jungle aan op de berg, met een magistraal uitzicht op de ruïne. Zeker de moeite waard!

Tijdens een rondreis in Peru krijg je vaak de keuze om de Incatrail te doen. Doe je hem niet, dan zal je reisbegeleider je meenemen naar andere mooie historische plekjes die zeker ook de moeite waard zijn!

Machu Picchu en hoogteziekte

De archeologische site ligt op een hoogte van ongeveer 2.400 meter. Het risico op hoogteziekte tijdens je bezoek aan Machu Picchu bestaat dus, maar is naar mijn mening zo goed als onbestaande. Er gaan immers genoeg toeristen in de Alpen skiën op grotere hoogtes!

De site is ook vaak een stopplaats op een rondreis of een vakantie van toch meerdere dagen in Peru. De kans bestaat dus dat je al veel hoger bent geweest, tijdens een bezoek aan bijvoorbeeld de Colca Canyon (Colcakloof) met haar condors. Die ligt immers op een 3.500 meter waardoor je dus al tijdens je rondreis went aan de hoogtes.

Toch zullen er bij elke rondreis in Peru mensen ziek worden, zo ook op de rondreis die ik deed. De lokale huisartsen hebben echter het nodige materiaal om je wat zuurstof en medicijnen te geven die je meteen laten opkikkeren. Je kan daarnaast ook zelf wat medicijnen tegen hoofdpijn of een verstopte neus meenemen, of de lokale (en legaal en ongevaarlijke) cocasnoepjes eten.

Mijn tip om hoogteziekte bij je bezoek aan Machu Picchu te voorkomen: op voorhand al wat aan je conditie doen en in het algemeen gezond proberen te leven.

Machu Picchu als puzzel

Als je tegelijk wilt ontspannen en fantaseren over een Zuid-Amerikaanse reis kan ik je aanraden om deze Machu Picchu puzzel 1000 stuks of de puzzel van 500 stuks te maken.

Machu Picchu en de lama

Op de reclamefoto’s voor Machu Picchu van reisbureaus zie je vaak een lama afgebeeld. Dat is ook logisch, want het is één van de nationale dieren van Peru.

Zo vind je de lama op producten als deze poster van Machu Picchu. Ideaal als souvenier of om bij weg te dromen.

Toch is het volgens mij niet hét belangrijkse dier in dit Zuid-Amerikaans land. De vlag, met haar rood en witte kleur, zou immers verwijzen naar de flamingo. Je vindt de vogel immers ook in het wild. Ook de condor is een vogel die toch wel vrij typerend voor Peru is en die je zeker zal spotten tijdens je rondreis.

Daarnaast heb je ook nog verschillende nevensoorten van de lama die je tijdens een reis door Peru zeker zo vaak gaat zien, zoals de alpaca. De alpaca is een stuk zachtaardiger dan de lama en daarom al sneller gebruikt om, in ruil voor een vergoeding, te poseren voor toeristenfoto’s. Ook de truien, sjaals, handsschoenen en eigenlijk zowat alles van wol worden zo goed als altijd van alpaca gemaakt.

Machu Picchu: uitspraak

Elke taal heeft haar specifieke uitspraak. Maar wil je zo dicht mogelijk bij de Incataal van het Quechua zitten, dan spreek je de C maar best als een K uit. Machu Pikchu is de manier waarop de lokale gids het ons aanleerde.

Mijn bezoek: basiliek van Tongeren

Elke geschiedenisliefhebber zou Tongeren eens bezocht moeten hebben. Het is niet alleen de eerste en oudste stad van België, je kan er ook het Gallo-Romeins museum bezoeken of een wandeling in het natuurgebied De Kevie maken. Maar er is méér dan dat.

In het centrum van de stad vind je immers de basiliek van Tongeren. Haar toren prijkt hoog boven de stad uit en is van ver al te zien wanneer je haar richting uitrijdt. Hoog tijd dus om deze kerk, noem haar niet de kathedraal van Tongeren, een bezoekje te brengen. En een verslagje van dit bezoek, met zelfgemaakte foto’s, vind je terug op deze pagina.

Wie al niet kan wachten om de geschiedenis van Tongeren in te duiken, kan altijd dit boek lezen met foto’s van de stad tijdens WO2.

De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek van Tongeren: waarom een basiliek – basilica?

Hoewel iedereen haar de basiliek van Tongeren noemt mag het duidelijk zijn: het gaat hier om de kerk in het centrum van deze historische stad. Toch verdient ze een uitgebreide intro, want de Tongenaren mogen terecht trots zijn op hun kerk.

Het blijkt immers de grootste kerk in het zuiden van Limburg te zijn. En ze staat ook nog eens op de UNESCO lijst van werelderfgoed.

Noem dit machtig bouwwerk wel niet de kathedraal van Tongeren. Een kathedraal is immers de plek waar een bisschopszetel is gevestigd, wat hier niet het geval is. De kerk heeft haar status als basiliek tijdens haar rijke geschiedenis wel verkregen na toezegging van de paus. Dat gebeurde in 1931, door de toenmalige paus Pius XI. Al echter in de Romeinse tijd, volgens archeologen de 4de eeuw, kon je er een zogenaamde basilica vinden: een Romeinse gebedsruimte.

De Onze-Lieve-Vrouwen-Geboortebasiliek van Tongeren: korte geschiedenis

Net zoals de hele stad Tongeren, met haar omwalling uit zowel de Romeinse tijd als de middeleeuwen, kent ook de kerk een lange geschiedenis. Zo was de plek van de huidige basiliek niet altijd zo christelijk. Archeologen vonden er immers resten van Romeinse paalwoningen en zelfs een badhuis uit de derde eeuw. Dat is niet zo verwonderlijk, aangezien Tongeren door haar Romeinse stichting terecht de eerste en oudste stad van België wordt genoemd. Het Christendom kwam pas later kijken.

In de 4de eeuw was er echter wel al een Romeinse gebedsruimte aanwezig: de basilica. Vanuit deze constructie groeide de locatie doorheen de eeuwen verder uit tot de volwaardige basiliek die we nu kennen. De kerk kende zelfs verschillende stijlen. Rond 1100 stond er nog een romaanse kerk, een dikke eeuw later begon met aan de bouw van een gotische kerk. Gewelddadige conflicten zouden het kerkgebouw immers meermaals vernielingen toebrengen.

In 2022 ving de aanvang van de renovatie van de kerktoren aan, met installatie van een uitkijkplatform.

Extra foto’s van de basiliek van Tongeren

Naast het schrijven van deze blog en het maken van culturele uitstapjes, ben ik ook graag bezig met fotografie. Hieronder vind je enkele foto’s die ik onlangs in de basiliek van Tongeren maakte. Nog verder onderaan deze pagina lees je nog wat extraatjes over deze kerk, zoals de openingsuren, de missen en de kroningsfeesten.

De basiliek van Tongeren: kroningsfeesten

De kroningsfeesten zijn hét evenement in Tongeren. Om de 7 jaar beelden de Tongerenaren in een grote processie het leven van Jezus uit. Overdag loopt deze processie door de straten van de stad, en dat voor meerdere dagen achtereen.

‘s Avonds kan je hetzelfde zien op het centrale marktplein. Maar dan op een podium met als achtergrond de basiliek (neen niet kathedraal) van Tongeren. Een unieke setting met prachtig schouwspel bij valavond en zeker een aanrader!

De basiliek van Tongeren: missen

Je zou het misschien niet denken omwille van haar grote historische waarde en het feit dat het een basiliek is, maar er worden nog altijd missen georganiseerd in de basiliek.

Een overzicht van de eucharistievieringen van de Onze-Lieve-Vrouwen-Geboortebasiliek van Tongeren vind je op deze pagina van Kerknet.

De basiliek van Tongeren: openingsuren

Wanneer er geen uitzonderlijke evenementen worden georganiseerd is de basiliek vrij toegankelijk en een bezoekje waard. Dit kan elke dag tussen 8u30 – 17u, maar je kant altijd bij de toeristische dienst van de stad terecht. Die ligt op een boogscheut van de kerk.

De basiliek van Tongeren: geleide bezoeken en rondleidingen

Je kan tijdens de openingsuren de basiliek van Tongeren dan wel bezoeken, maar weet dat je ook een geleid bezoek, zoals een rondleiding, in de kerk kan reserveren. Meer informatie vind je op de website van Open Churches.

Wil je meer leren over de basiliek van Tongeren? Dan is dit boek dé aanrader om in huis te halen.

Verder lezen:
Wikipedia