Tag Archives: Nederland

Geschiedenis blog

De geschiedenis van Delfts Blauw: bezoek aan museum

In 2023 maakte ik een uitstapje naar Delft, waar je hét museum Royal Delft kan bezoeken. Je raadt het al: daar vind je alles over de geschiedenis van Delft Blauw, dat typisch Hollands porselein. Letterlijk een mooi stukje geschiedenis waarover ik je na mijn museumbezoek hier wil vertellen.

Royal Delft: het Delfts Blauw museum in haar geboortestad Delft

In het pittoreske Nederlandse stadje Delft, dé geboortestad van het typische Delfts Blauw, bezocht ik het Delfts Blauw museum genaamd ‘Royal Delft Museum’. Dat museum is ontstaan uit de vroegere fabriek Porceleyne Fles.

Al vanuit het centrum van Delft kwam ik verschillende andere toeristen tegen die duidelijk op pad waren om het museum én de Delfts blauw fabriek te bezoeken. Dat ligt immers een kwartiertje wandelen van het centrum, buiten de stad.

Eenmaal aangekomen in het museum was het er aangenaam druk. Of toch op de druilerige zomerdag dat ik er was. Ik kan me voorstellen dat het op topdagen wel vol met toeristen loopt. Hou dat dus zeker in je hoofd wanneer je een bezoekje plant.

Na het kopen van een ticketje en het gebruiken van de (gratis) vestiair, begon ons bezoek met een historische film over Delfts Blauw, de fabriek van Royal Delft en het museum. Die museumfilm deed wat denken aan Disneyland, waar je twee kamers doorloopt en zo in twee verschillende decors terechtkomt met telkens een bijbehorende film en een paar kleine animaties.

Het verhaal achter Delfts Blauw porselein is echter interessanter dan ik dacht. Daarom schrijf ik hier graag voor jullie een korte samenvatting neer.

Delfts Blauw: een geschiedenis

De geschiedenis van Delfts Blauw begint raar genoeg niet in Nederland, maar in Azië. Het is ook niet zomaar een geschiedenis van een product, maar haar verhaal toont mooi aan hoe de geglobaliseerde economie werkt. Wanneer speelt de Delfts Blauw geschiedenis zich af? In de 17de eeuw, al een eind na het verdwijnen van het Nederlandse Rungholt en ver voor er nog maar over deltawerken nagedacht werd.

In de 17de eeuw controleerde de Republiek van de Verenigde Nederlanden de wereldzeeën. Om deze macht en handel te controleren had ze de VOC opgericht: de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De zeilschepen van de VOC vervoerden vooral stoffen en specerijen vanuit Azië naar Europa, waar ze zeldzaam waren.

Het duurde niet lang of men kreeg ook interesse in (Chinees) porselein dat van de andere kant van de wereld kwam. Dat Aziatisch porselein was verfijnd genoeg om het te vergelijken met het Delfts Blauw porselein dat we nu kennen. En dat is ook logisch als je de geschiedenis ervan bekijkt.

Interne conflicten in China zorgden immers voor een verstoorde wereldhandel. Daar konden Nederlandse handelaars en porseleinfabrieken dus handig op inspelen. Zo goed als ze konden probeerden ze het Aziatische porselein met haar beschilderingen te kopiëren en zelfs te verbeteren, met bijvoorbeeld meer Europese en zelfs Hollandse thema’s in plaats van enkel Aziatische.

Dat kopiëren en verbeteren lukte hen trouwens erg aardig en het was een gat in de markt. In Delft bestonden er in de 17de eeuw daarom meer dan 30 aardewerkfabrieken. Ook in andere steden, zoals Amsterdam of Haarlem, bestonden er al aardewerkfabrieken, die al eerder producten via de Italiaanse handel hadden verkregen.

Men zou trouwens niet alleen maar de stijl imiteren, maar ook de grondstof van porselein werd zo goed mogelijk nagemaakt met Nederlandse klei. Op die manier kon dit gegeerd product van Delfts Blauw aardewerk volledig in Nederland gefabriceerd worden, wat een boost voor de economie van de republiek was. Een algemene economische opleving die je ook terugziet tijdens de tulpencrisis.

Het Delfts Blauw zou echter niet altijd even populair blijven, en vandaag de dag bestaat er nog maar één fabriek in Delft: die van de Porcelyne Fles. Het is ook de fabriek die het Koninklijke Delfts Blauw maakt en waar meteen ook het Delfts Blauw museum opgericht werd. Tijdens je bezoek aan het museum wandel je daarom ook een stukje door de huidige fabriek, waar je zelfs het personeel aan de slag ziet.

Koninklijk Delfts Blauw

De titel ‘Koninklijk’ kreeg de fabriek Porceleyne Fles in 1919 als blijk van waardering. De Delftse ingenieur Joost Thooft had het merk immers nieuw leven ingeblazen. Zo worden tot op de dag van vandaag belangrijke gebeurtenissen in de vaderlandse geschiedenis van Nederland in Delfts Blauw porselein vereeuwigd. Het koningshuis van Nederland gebruikt als servies ook Delfts Blauw, dat bij elk nieuw koningspaar volledig vernieuwd wordt met bijvoorbeeld de nieuwe initialen.

Hoe wordt Delfts Blauw gemaakt?

Naast de geschiedenis van Delfts Blauw wil ik jullie ook even vertellen hoe men nu aan dat verfijnde gekleurde porselein komt. Want het procedé deed me toch verwonderen toen ik het in het Royal Delft Museum zag.

Zoals je op onderstaande foto ziet, heb je immers verschillende fasen. Zo wordt de klei eerst gebakken en wordt er daarna met een zwarte dunne mal een op voorhand gestilleerde tekening op bijvoorbeeld een vaas aangebracht. Na het verwijderen van de mal kan de tekening worden ingekleurd. Maar zoals je ziet is deze verf zwart, gemaakt op basis van een geheim recept van de fabriek Porcelyne Fles. Het is pas na een volgend bezoekje aan de bakoven dat die zwarte kleur veranderd in het typische blauwe van Delfts Blauw. Apart!

Jaarcode en handtekening Delfts Blauw

Hoe herken je nu écht Delfts Blauw? Een product gemaakt in de fabriek van Porcelyne Fles, wat later Royal Delft werd, is makkelijk herkenbaar sinds het einde van de 19de eeuw. Toen kregen de producten immers een specifiek en uniek keurmerk.

Het keurmerk heeft bovenaan een kleine afbeelding van een apothekersflesje. Daaronder staan de initialen JT van Joost Thooft, de toenmalige directeur van de fabriek. Het woord Delft mag natuurlijk ook niet ontbreken.

Speciaal aan de handtekening van het koninklijke Delfts Blauw zijn de twee letters die worden toegevoegd. Dat is immers de jaarcode die weergeeft wanneer je product is gefabriceerd. Zo ben ik volgens Royal Delft geboren in het jaar DG! Nieuwsgierig naar je eigen jaarcode? Die vind je hier.

Delfts Blauw producten: bord, tulpenvaas, kerstbal, tegels, bloempot, kan, kandelaar, wandborden, sieraden en zoveel meer

Wanneer we denken aan Delfts Blauw producten, dan denken we vooral aan een versierd bord of de bekende – en ook wat speciale – tulpenvaast.

Maar vergis je niet, er zijn talloze producten versierd met Delfts Blauw. Je kan het zo gek niet bedenken. Zo vind je in de museumshop van Royal Delft kerstballen, tegels, oorbellen, kandelaars, koelkastmagneten, mokken en nog veel meer. Altijd leuk om een souvenirtje te scoren!

De geschiedenis van Delfts Blauw in het museum en de fabriek in Delft: besluit

Je las het al: het is het zeker waard om het Royal Delft museum en de Delfts Blauw fabriek te bezoeken in haar geboortestad Delft.

Zelf vond ik het leuk om de belangrijkste producten in Delfts Blauw te zien. Het Royal Delft museum liet me ook een geschiedenis van Delfts Blauw ontdekken die veel rijker was dan ik had verwacht. Delft en het Royal Delft museum zijn dus zeker een aanrader wanneer je Nederland bezoekt!

Wist je trouwens dat je heel wat producten van Delfts Blauw makkelijk via Bol kan bestellen? Ontdek hier het overzicht van Bol.

Geschiedenis blog

Rungholt: verdronken dorp

Verdronken dorpen, ze blijven tot de verbeelding spreken. Ik schreef al een artikel over Testerep, dat in België onder de waterspiegel tussen Westende en Oostende en voor Middelkerke ligt. In dit artikel wil ik het hebben over Rungholt, een verdronken dorp in de Waddenzee die de bijnaam Atlantis van het noorden of Atlantis van de Noordzee draagt.

De legende van Rungholt: Atlantis van het noorden

Hoewel de legende zegt dat je bij stormweer nog altijd de klokken van Rungholt kan horen, zijn er echter geen zichtbare sporen van het dorp zichtbaar. Toch duiken er soms voorwerpen op door onderwaterarcheologie. En door vernieuwde archeologische technieken kunnen ook structuren onder het zand en water ontdekt worden. Zo werd in 2023 een grote structuur, die waarschijnlijk de sporen van de toenmalige kerk zijn, ontdekt.

Hoewel het dorpje verzwolgen is door de zee, was het best wel indrukkwekkend voor de middeleeuwen. Handelaars bezochten de havenstad voor producten zoals barnsteen of koeien. Het inwoneraantal schat men tussen de 1.000 – 2.000 mensen, niet slecht dus! En dat voor een dorpje dat op één van de Waddeneilanden in de Waddenzee lag.

Wat zijn Waddeneilanden en de Waddenzee?

De Waddeneilanden liggen in het noordwesten van Nederland. Ze zijn deel van de Noordzee en strekken zich uit tot het noorden van Duitsland tot zelfs Denemarken.

Het water tussen het vasteland en de waddeneilanden in de zee noemen we de Waddenzee. Het ritme van eb en vloed van de Noordzee heeft ook hier invloed. Bij eb ligt de Waddenzee deels droog.

Dat zorgt voor een unieke fauna en flora waar vooral de zonnende zeehonden bekend zijn.

Waar lag Rungholt?

Rungholt was dus een best grote havenstad in de Waddenzee. Het lag op het voormalige Waddeneiland met de naam Strand. Toen was dit Deens gebied. Vandaag de dag gaat het over Duits gebied.

Nu ligt het onder water én zelfs onder een laag modder en zand. Wanneer het eb is kan je dus over de zeebodem wandelen, en dat is ook wat archeologen doen om sporen terug te vinden. Door specifieke wetenschappelijke technieken, zoals gradiometrie, worden veranderingen in de bodem getraceerd. Op die manier zien ze waar er gebouwen ‘staan’.

Hoe verdween Rungholt?

Dat Rungholt verdween is niet zo uitzonderlijk. Het was alvast niet het eerste of laatste dorp dat door een zware storm verdween.

Die storm was de zogenaamde Sint-Marcellusvloed op 15 of 16 januari 1362. Ze werd ook wel de ‘Grote Mandreke’ genoemd, wat vrij vertaald het ‘Grote verdrinking van mensen’ betekent.

Het was deze vloed die grote delen van het kwetsbare eiland verwoestte. Reken daarbij ook nog de stijging van de zeespiegel de laatste decennia en je kan al raden dat Rungholt telkens dieper onder water komt te liggen. Onderzoek was dus hoognodig.

Weetjes over het verdronken Rungholt

Ik vertelde je al over de legende van de luidende klokken, een legende die ook over andere verdronken dorpen wordt verteld, zoals over het verdronken land van Saeftinghe. Maar er zijn nog andere leuke weetjes over te vertellen.

Zo zijn er al verschillende liedjes rond het verdronken dorp Rungholt gemaakt. Maar zelfs ook een film! Der untergang von Rungholt werd geproduceerd in 2001. Ik had er nog nooit van gehoord en nog niet gezien, dus ik kan niet zeggen hoe goed (of slecht?) deze film is.

Een veer dat tussen enkele Waddeneilanden vaart kreeg ook de toepasselijke naam MS Rungholt. Hopelijk ondergaat ze niet hetzelfde lot!

De Noordzee: zee vol avonturen en mysteries

De Noordzee is niet zomaar een zee. Hoewel ze klein is (en koud kan zijn), zijn er heel veel verhalen over te vertellen. Denk maar aan het verdronken land Testerep, de ramp met de Herald of Free Enterprise of de deltawerken Neeltje Jans. Ook Rungholt kan dus aan dat lijstje verhalen toegevoegd worden. en in de toekomst komen er zeker nog verhalen uit de Noordzee aan!

Geschiedenis blog

Mijn bezoek aan de deltawerken: Oosterscheldekering Neeltje Jans

Je kent dat gevoel wel: je hebt nood aan vakantie. Toen ik dat gevoel had, trok ik richting Zeeland. Meer bepaald het mosseldorp Bruinisse. Niet ver vandaan lag één van de uitstapjes die ik tijdens mijn vakantie heb gedaan: Neeltje Jans.

Neeltje Jans zou je zeggen? In Zeeland is het nochtans een bekende naam. Maar het gaat hier niet over een persoon, maar over een kunstmatig eiland dat deel uitmaakt van de Deltawerken, de strijd van Nederland tegen het water.

In dit blogartikel vertel ik je meer over wat ik geleerd heb tijdens mijn bezoek aan die Deltawerken en Neeltje Jans.

Wat zijn de Deltawerken in Nederland?

Laat me eerst uitleggen wat de Deltawerken in Nederland zijn. Je kan deze Deltawerken zien als een verdediging van het land, Nederland, tegen het water. En met dat water wordt de Noordzee bedoeld.

De problemen met het water komen voor in de westelijke provincies in Nederland: Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. Wanneer het hoogwater in de Noordzee opkomt, zijn er dijken nodig om te vermijden dat deze laag gelegen provincies onder water lopen. Zeker in situaties wanneer het hoogwater tegelijk met een storm voorkomt.

Al zolang men weet kent het westen van Nederland problemen met het opkomende water. Hoogwater, stormen, dijkbreuken…al zelfs vóór de Tweede Wereldoorlog waren er al plannen om een definitieve reeks van dijken te bouwen die het laag gelegen land zou beschermen tegen opkomen water. De grote watersnoodramp van 1953 waarbij er meer dan 1800 doden vielen was de spreekwoordelijke druppel. Nederland begon aan de Deltawerken: de kustlijn van niet minder dan 700 km lang beschermen tegen het opkomende water.

Wat is de Oosterscheldekering in Nederland?

De Deltawerken zijn een gigantisch bouwproject dat bestaat uit verschillende kleinere projecten.

De Oosterscheldekering is een waterkering met schuiven die kunnen sluiten wanneer er storm of springvloed is. Het is dus de bedoeling dat deze waterkering het water in zee houdt en het land afsluit van eventuele overstromingen. Normaal gezien staan deze schuiven dus open, maar in hoogste nood worden ze gesloten.

Waar ligt deze Oosterscheldekering nu? Wel, ze ligt in Nederland, in Zeeland, aan de mondig van de rivier de Oosterschelde. Oorspronkelijk is ze een aftakking van de Schelde.

Hoe werkt de Oosterscheldekering?

Waarom koos men nu voor dit systeem van een sluitbare waterkering? Waarom is deze Oosterscheldekering gebouwd? Het oorspronkelijke plan wou met de Oosterscheldekering een volledig afgesloten dam bouwen. Maar dat zou betekenen dat het zeewater niet meer het land in kon, waardoor de daar bestaande ecologie op basis van zout water zou verdwijnen. Ook de schippers en vissers zouden mogelijkheden verliezen.

Wat doet nu de Oosterscheldekering? Men koos als werking voor een waterkering die men kan openen en sluiten. Op deze manier behoudt de Oosterschelde en het omliggende land haar natuurlandschap met de planten en dieren die van zout water houden.

Wanneer sluit deze Oosterscheldekering? Eb en vloed met het zeewater hebben nu nog altijd de mogelijkheid om via de Oosterschelde landinwaarts te stromen. Bij uitzonderlijke omstandigheden met overstromingsgevaar is het met de waterkering echter altijd mogelijk het teveel aan water buiten te houden.

Hoe lang is de Oosterscheldekering?

Je kan ook rijden op de Oosterscheldekering, waardoor ze naast waterkering ook als verbindingsweg dienst doet. De Oosterscheldekering is immers een 9 kilometer lang en is een deel van de N57. Ze vormt zo de verbindingsweg tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland in Zeeland.

Wanneer is de Oosterscheldekering gebouwd?

Eind jaren 1960 werd er gestart met de bouw van de Oosterscheldekering. De constructie lag echter even stil omwille van de discussie over het wel of niet permanent afsluiten van het zeewater door deze waterkering. Vanaf 1986 is de Oosterschelderkering in gebruik genomen.

Wat is Neeltje Jans in Zeeland?

Neeltje Jans is een wat aparte naam voor een apart iets. Want Neeltje Jans in Zeeland is een kunstmatig eilandje dat werd aangelegd tijdens de bouw van de Oosterscheldekering. Het is een 285 hectare groot.

Oorspronkelijke was Neeltje Jans een zandplaat, in de mondig van de Oosterschelde in de Noordzee.

Tijdens de werken aan de Oosterscheldekering, als onderdeel van de waterwerken, werd deze zandplaat verhoogd tot een kunstmatig eiland. Het vormde zo een zogenaamd werkeiland, vanwaaruit men kon werken aan de waterkering. Andere werkeilanden die zijn aangelegd tijdens de bouw van de Oosterscheldekering zijn bijvoorbeeld de Roggenplaat en Noordland.

Normaal zet men een werkeiland na gebruik weer onder water, zodat het weer een zandplaat wordt. Je kan het eiland Neeltje Jans echter nog altijd bezoeken tegen betaling. Men heeft Neeltje Jans immers behouden en er een informatiecentrum en een attractiepark, het Deltapark, voor jong en oud op gebouwd. Zo kan je er zeehonden en zeeleuwen aan het werk zien, maar er is ook een orkaantunnel en tentoonstellingen. Je kan via dit Deltapark ook op en in de waterkering om een kijkje te nemen.

Vanwaar komt de naam Neeltje Jans?

Dat het kunstmatige eiland Neeltje Jans een aparte naam heeft, vindt iedereen wel. Maar vanwaar komt de naam Neeltje Jans? Wel, oorspronkelijk was het werkeiland een zandplaat in de Oosterschelde in Zeeland. Hier liep ooit een boot op vast die de naam Neeltje Jans droeg. De benaming is immers afgeleid van de oude volksnaam voor de beschermgodin Nehalennia.

Weetjes over de Deltawerken in Nederland

Dit artikel sluit ik graag af met nog enkele leuke weetjes over de Deltawerken in Nederland. Zo riepen ingenieurs de Deltawerken uit tot één van de nieuwe moderne wereldwonderen.

Via Deltapark Neeltje Jans kan je de waterkering zelf bezoeken. Je kan er in en op lopen en je kan zo de kracht van het water en het gigantische bouwwerk van wel héél dichtbij meemaken en de Oosterscheldekering van grondig bekijken.

De Deltawerken, zoals de Oosterscheldekering en het eiland Neeltje Jans, staan vol met windturbines. Windenergie is in heel deze Nederlandse regio duidelijk een belangrijke bron van groene energie.

In 2015 vormde het eiland Neeltje Jans de finish voor een etappe van de wielerwedstrijd Tour de France.

Je kan het bezoekerscentrum Neeltje Jans ook met slecht weer en regen bezoeken. Dat maakt de ervaring van de strijd tegen het water des te realistischer! Zorg wel dat je goed gekleed bent. Zeker wanneer je de waterkering zelf bezoekt, want met gladde schoenen en slecht weer is het opletten geblazen.

Hoe vaak is de Oosterscheldekering nu al gesloten, sinds haar bouw? Deze waterkering is al een 27 keer gesloten geweest. De voorlopig laatste keer bij het schrijven van dit artikel was op 10 februari 2020 tijdens de winterstorm Ciara. Als deze waterkering sluit en er gebruik wordt gemaakt van de Deltawerken, is dit vaak tijdens de zwaardere stormen in de periode december-januari-februari.

Meer weten over de geschiedenis van Nederland

Ben je benieuwd om meer te weten te komen over de geschiedenis van Nederland? Lees dan zeker eens mijn blogartikel over de Tulpenmanie of de Belgische Revolutie.

Bron en verder lezen:
Deltawerken
Oosterscheldekering
Neeltje Jans
Info verkregen tijdens eigen bezoek aan Delta Park Zeeland

Bron foto’s:
Historicus Rob
Photo by Ekrulila from Pexels

Geschiedenis blog

De betekenis van je achternaam opzoeken

Wat betekent mijn achternaam? Een vraag die iedereen stelt die nieuwsgierig is naar de betekenis van je achternaam. Op deze pagina heb je geluk, want ik kan je enkele nuttige tips geven om de etymologische betekenis van je familienaam te vinden. In dit artikel geef ik je ook nog enkele interessante websites mee om zo meer over je familienaam te weten te komen.

Een eerste tip die ik je al kan meegeven is het boek Stamboom maken op de pc voor senioren. Dit boek is zeker niet alleen maar voor senioren, maar voor iedereen die een eigen stamboom wil opmaken. Bij dit boek krijg je immers ook gratis software met de nodige tips om je stamboom op te stellen. Op Bol.com krijgt het ook zeer goede reviews. Een aanrader dus! Wil je het jezelf gemakkelijker maken, dan kan je ook altijd dit invulboek voor je stamboom gebruiken.

Wat betekent mijn familienaam – achternaam ?

Het is een vraag die velen zich stellen: wat betekent mijn familienaam – achternaam? Dat is niet altijd even gemakkelijk. Want er kunnen verschillende historische betekenissen zijn, maar je achternaam kan ook naar een plaats verwijzen. Die zoektocht is het achterhalen van de etymologische betekenis van je achternaam.

Je hebt verschillende types van achternamen. Deze kunnen verwijzen naar:

  • Afstamming
  • Beroep
  • Plaats
  • Eigenschap

Vaak kan je zelf al uitvogelen wat voor soort familienaam je hebt. Maar soms ook niet. Probeer op dat moment misschien eens te denken aan oude spelling van plaatsnamen, of misschien (waarschijnlijk) komt je naam uit het Frans? Heb je een achternaam die begint met de-, splits de de- dan af en vertaal het resterende woord eens uit het Frans.

De betekenis van je familienaam/achternaam opzoeken: bronnen

Een volgende stap om de etymologische betekenis van je achternaam op te zoeken, is het raadplegen van bronnen en databanken. Ik geef je hieronder enkele van de bronnen die ikzelf gebruik en die je een stapje dichter brengen bij het antwoord op de vraag: “wat betekent je achternaam?”.

Een eerste is een website die familienamen voor België en Noord-Frankrijk behandeld. Je kan ze hier vinden. Deze website heeft geen eigen zoekfunctie, maar je kan wel op alfabet zoeken (en gebruik de zoekfunctie van je browser: ctrl + f klikken op je toetsenbord).

Belgen kunnen ook gebruik maken van volgende naslagwerken:

  • Woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk
  • Dictionnaire des noms de famille en Belgique romane et dans les régions limitrophes

Voor de Nederlanders onder ons, zij kunnen deze website gebruiken. Deze Nederlandse Familiedatabank geeft je een analyse en verklaring voor de familienaam, als ze in de databank te vinden is.

Zoals je al aanvoelt is er geen zekerheid dat je via deze bronnen een betekenis kan achterhalen, maar voor de grote meerderheid van familienamen moet het lukken om de betekenis te vinden.

Vind je de betekenis van je achternaam nog niet? Google dan eens: betekenis achternaam jouw achternaam. Wie weet deed iemand anders al jouw zoektocht voor je!

Extra weetje: je kan tegelijk ook zoeken naar de geografische verspreiding van je familienaam zoeken. Daar schreef ik meer over (met een link naar de zoekmodule) in mijn artikel over de verspreiding van je achternaam in België. In dat artikel geef ik een antwoord op de vraag ‘hoeveel mensen hebben mijn achternaam in België’.

In Nederland kent iedereen ook het programma Verborgen Verleden, waarbij de stamboom van bekende personen onderzocht wordt. En soms komen daar toch wel onverwachte verhalen uit. Je kan vanaf nu ook het boek van de serie Verborgen Verleden kopen, mét tips voor je eigen genealogisch onderzoek.

Waarom de betekenis van je achternaam opzoeken?

Nu, waarom zou je eigenlijk al die moeite doen? Wel, je moet natuurlijk al geïnteresseerd zijn in je voorouders. En ook naar de betekenis van woorden en namen. Daarom stel je jezelf de vraag: Wat betekent mijn achternaam. Anders ben je inderdaad niet veel met deze informatie. Maar ben je dat wel, dan kan deze zoektocht je leuke info geven.

Wie weet kwam je familie wel van een bepaalde plek in Nederland of België? Als dat zo is, dan kan je misschien gaan zoeken waarom ze verhuisden.

Of misschien verwijst je achternaam wel naar een bepaald beroep? Waarschijnlijk stond één van je voorouders dan bekend voor zijn vakmanschap in dat beroep. Leuk om te weten, toch? En wie weet ontdek je op die manier wel een of ander beroepstalent dat al generaties lang in je bloed stroomt.

Wat is de herkomst van mijn achternaam?

Ben je ook benieuwd om de herkomst van je achternaam op te zoeken? Daarvoor moet je in de stamboom van je familie duiken. Als je al generaties lang in België woont, dan kun je vrij makkelijk (en zelfs grotendeels online) je voorouders in je stamboom opzoeken.

Ik heb het zelf gedaan voor mijn achternaam (langs vaders kant) en je kan er meer over lezen in mijn artikel over genealogie. Dat artikel is meteen een goede start om zelf aan de slag te gaan!

De etymologische betekenis van je achternaam opzoeken: besluit

Zo, hopelijk kon ik je met bovenstaande bronnen en databanken verder helpen in je zoektocht naar de betekenis van je achternaam.

Ben je geïnteresseerd in je stamboom of genealogie? Lees dan zeker ook eens mijn artikels hierover: mijn stamboom en de verspreiding van je achternaam in België.

Koop tips voor je genealogisch stamboomonderzoek over je achternaam:

Bron:
Naamkunde
Familienamen Scarlet
CBG
Foto’s:
Pexels

Geschiedenis blog

Jacob van Deventer: zijn historische atlas toegelicht

Ik heb het op mijn blog al eens over de historische atlas van graaf Ferraris gehad (lees er hier meer over), maar nu stel ik graag een andere in de kijker, namelijk de stedenatlas van Jacob van Deventer. Wie was die Jacob? En wat voor atlas maakte hij? Ik zocht het voor je uit!

Ben je eerder op zoek naar je eigen exemplaar? Haal dan hier via bol je eigen exemplaar van de stedenatlas in huis.

Klik hier om de stedenatlas te kopen

Wie was Jacob van Deventer?

Over Jacob van Deventer is eigenlijk niet zo veel te geweten. Men dateert zijn geboorte in het begin van de 16de eeuw. Wat we wel zeker weten, is dat hij zich in 1520 inschreef aan de Leuvense universiteit. Daar begon hij met geneeskunde en wiskunde, maar hijj veranderde al snel naar cartografie en landmeetkunde.

Ook waar hij vandaan komt is niet heel duidelijk. Men vermoedt dat hij in Kampen werd geboren, maar hij zou zijn jeugd wel in Deventer hebben doorgebracht. Vandaar ook zijn naam: Jacob van Deventer.

Historische kaarten? Jacob van Deventer!

Waarom is die Jacob van Deventer nu zo belangrijk? Wel, zoals gezegd ging hij zich tijdens zijn studies in Leuven interesseren in cartografie. In 1536 maakte hij dan zijn eerste kaart, eentje van het hertogdom Brabant. Speciaal aan die kaart was het feit dat het de eerste gedrukte kaart in de Nederlanden was!

Hij zou later nog van andere gewesten, zoals Holland en Friesland, maken. Als cartograaf maakte hij hierbij als eerste gebruik van de driehoeksmeting.

Door zijn kunde en gebruik van, in die tijd, moderne technieken, worden de kaarten nog altijd geroemd voor hun nauwkeurigheid.

De historische Atlas van Deventer

Uiteindelijk spreken we nu van de Atlas van Deventer, een historische atlas gemaakt door Jacob van Deventer dus.

Die historische atlas van Deventer kwam er in opdracht van de Spaanse koning Filips II, die ook de hoogste machthebber in onze Nederlanden was. De bedoeling was om de steden van de Nederlanden in kaart te brengen.

De oude kaarten van Deventer die ons de steden van de Nederlanden tonen, hadden natuurlijk een militaire bedoeling. Steden waren in die 16de eeuw de bolwerken die men als militair doelwit het belangrijkste van allemaal achtte.

De Atlas van Deventer: tot de dood

Jacob van Deventer werkte aan zijn kaarten en atlas tot aan zijn dood in 1575.

In de 15 jaar dat er aan de Deventer Atlas gewerkt werd, produceerden men meer dan 250 kaarten. Er werden telkens 3 versies gemaakt: een eerste versie, een hoofdkaart (een soort nette versie met ook de omgeving rond de stad) en een bijkaart (met enkel de stad). Niet elke versie van elke stad is in de loop der tijden bewaard gebleven, waardoor men uiteindelijk een 222 stadsplattegronden kon terugvinden één of meerdere versies.

Atlas van Deventer: welk gebied tonen de historische kaarten?

Het gebied dat de historische kaarten van de Deventer Atlas tonen strekt zich uit van Noord-Frankrijk tot hoog in Friesland en Groningen, en van de Noordzee tot het westen van Duitsland en Luxemburg.

Dat is dus zowat de gehele Nederlanden wat, voor iedereen die in de toenmalige 16de eeuwse steden interesse heeft, de kaart dus een must maakt!

De historische Deventer Atlas kopen doe je hier:

Goed, de Deventer stedenatlas is dus wel interessant om te hebben. Maar waar kan je die historische Deventer Atlas kopen? Makkelijk, je ka dat via deze link van Bol of via onderstaande link. Veel plezier ermee!

Historische Deventer Atlas met historische kaarten: besluit

Hoewel er wat mysterie rond Jacob van Deventer zelf hangt, is het duidelijk dat zijn historische kaarten van groot belang zijn geweest. Zoals altijd waren deze stedenkaarten vanuit militair oogpunt gemaakt (denk aan de Ferrariskaarten), maar dat zorgt enkel voor een verhoogde nauwkeurigheid.

De Deventer Atlas is zeker de moeite om te hebben. Je krijgt een mooie gedetailleerde blik op de steden uit de 16de eeuwse Nederlanden. Dat maakt deze oude kaarten interessant voor inwoners van zowel het huidige België als Nederland.

We mogen alvast blij zijn dat we nog altijd kunnen genieten van deze historische atlas. Ik vind ze alvast de moeite!

Haal hier via Bol je eigen exemplaar van de stedenatlas in huis! Het is dezelfde uitgave die je ook in bibliotheken en scholen vindt. Een aanrader om in huis te hebben!

Bron:
Wikipedia
Heemkunde Vlaanderen