Ik heb het op mijn blog al eens over de historische atlas van graaf Ferraris gehad (lees er hier meer over), maar nu stel ik graag een andere in de kijker, namelijk de stedenatlas van Jacob van Deventer. Wie was die Jacob? En wat voor atlas maakte hij? Ik zocht het voor je uit!
Ben je eerder op zoek naar je eigen exemplaar? Haal dan hier via bol je eigen exemplaar van de stedenatlas in huis.
Wie was Jacob van Deventer?
Over Jacob van Deventer is eigenlijk niet zo veel te geweten. Men dateert zijn geboorte in het begin van de 16de eeuw. Wat we wel zeker weten, is dat hij zich in 1520 inschreef aan de Leuvense universiteit. Daar begon hij met geneeskunde en wiskunde, maar hijj veranderde al snel naar cartografie en landmeetkunde.
Ook waar hij vandaan komt is niet heel duidelijk. Men vermoedt dat hij in Kampen werd geboren, maar hij zou zijn jeugd wel in Deventer hebben doorgebracht. Vandaar ook zijn naam: Jacob van Deventer.
Historische kaarten? Jacob van Deventer!
Waarom is die Jacob van Deventer nu zo belangrijk? Wel, zoals gezegd ging hij zich tijdens zijn studies in Leuven interesseren in cartografie. In 1536 maakte hij dan zijn eerste kaart, eentje van het hertogdom Brabant. Speciaal aan die kaart was het feit dat het de eerste gedrukte kaart in de Nederlanden was!
Hij zou later nog van andere gewesten, zoals Holland en Friesland, maken. Als cartograaf maakte hij hierbij als eerste gebruik van de driehoeksmeting.
Door zijn kunde en gebruik van, in die tijd, moderne technieken, worden de kaarten nog altijd geroemd voor hun nauwkeurigheid.
De historische Atlas van Deventer
Uiteindelijk spreken we nu van de Atlas van Deventer, een historische atlas gemaakt door Jacob van Deventer dus.
Die historische atlas van Deventer kwam er in opdracht van de Spaanse koning Filips II, die ook de hoogste machthebber in onze Nederlanden was. De bedoeling was om de steden van de Nederlanden in kaart te brengen.
De oude kaarten van Deventer die ons de steden van de Nederlanden tonen, hadden natuurlijk een militaire bedoeling. Steden waren in die 16de eeuw de bolwerken die men als militair doelwit het belangrijkste van allemaal achtte.
De Atlas van Deventer: tot de dood
Jacob van Deventer werkte aan zijn kaarten en atlas tot aan zijn dood in 1575.
In de 15 jaar dat er aan de Deventer Atlas gewerkt werd, produceerden men meer dan 250 kaarten. Er werden telkens 3 versies gemaakt: een eerste versie, een hoofdkaart (een soort nette versie met ook de omgeving rond de stad) en een bijkaart (met enkel de stad). Niet elke versie van elke stad is in de loop der tijden bewaard gebleven, waardoor men uiteindelijk een 222 stadsplattegronden kon terugvinden één of meerdere versies.
Atlas van Deventer: welk gebied tonen de historische kaarten?
Het gebied dat de historische kaarten van de Deventer Atlas tonen strekt zich uit van Noord-Frankrijk tot hoog in Friesland en Groningen, en van de Noordzee tot het westen van Duitsland en Luxemburg.
Dat is dus zowat de gehele Nederlanden wat, voor iedereen die in de toenmalige 16de eeuwse steden interesse heeft, de kaart dus een must maakt!
De historische Deventer Atlas kopen doe je hier:
Goed, de Deventer stedenatlas is dus wel interessant om te hebben. Maar waar kan je die historische Deventer Atlas kopen? Makkelijk, je ka dat via deze link van Bol of via onderstaande link. Veel plezier ermee!
Historische Deventer Atlas met historische kaarten: besluit
Hoewel er wat mysterie rond Jacob van Deventer zelf hangt, is het duidelijk dat zijn historische kaarten van groot belang zijn geweest. Zoals altijd waren deze stedenkaarten vanuit militair oogpunt gemaakt (denk aan de Ferrariskaarten), maar dat zorgt enkel voor een verhoogde nauwkeurigheid.
De Deventer Atlas is zeker de moeite om te hebben. Je krijgt een mooie gedetailleerde blik op de steden uit de 16de eeuwse Nederlanden. Dat maakt deze oude kaarten interessant voor inwoners van zowel het huidige België als Nederland.
We mogen alvast blij zijn dat we nog altijd kunnen genieten van deze historische atlas. Ik vind ze alvast de moeite!
Haal hier via Bol je eigen exemplaar van de stedenatlas in huis! Het is dezelfde uitgave die je ook in bibliotheken en scholen vindt. Een aanrader om in huis te hebben!
