Het is een sport die wereldwijd meer en meer gespeeld wordt en na voetbal de meest gespeelde sport ter wereld is: cricket. Als historicus stel ik me dan natuurlijk de vragen: waar komt cricket vandaan? Waar en wanneer is cricket uitgevonden? Het antwoord op die vragen is echter niet zo eenduidig, maar in dit artikel probeer ik toch een bondig overzicht van de geschiedenis en het ontstaan van cricket te geven.

Wat is cricket?

Laat me allereerst al eens toelichten wat cricket is. Het is een (veel beoefende) balsport dat je met bal en slaghout speelt. Het doet me wat denken aan honkbal, hoewel het slaghout, veld en klederdracht wel duidelijk anders zijn. Aan de hand van de foto hieronder herken je waarschijnlijk de sport:

Hoe speel je nu cricket? Je begint allereerst met twee teams van 11 spelers en een veldje van 20 meter lang, de zogenaamde cricket pitch. Tijdens het spel gooit het ene team de bal (bowling genaamd) en slaat het andere team de bal weg (batting). Als slagman probeer je de gegooide bal weg te krijgen om zo over en weer op de pitch te lopen en ‘runs’ te maken.

Er zijn ook nog de wickets, wat een soort stokken op het einde van de pitch zijn, waarop houtjes rusten. Ook zij spelen mee in het puntensysteem. Maar om heel het spel te leren kennen, verwijs ik je naar de Wikipediapagina in de bronnen onderaan dit artikel. Anders wijk ik teveel af van de vraag waarom je hier bent: waar is cricket ontstaan?

Ontstaan cricket: middeleeuwen

Wanneer is cricket begonnen? Het is niet de makkelijkste vraag om op te lossen. Zoals ik al zei is cricket na voetbal de meest gespeelde sport ter wereld. Dat komt omdat het zo populair is in de landen van het Britse Gemenebest: Engeland en vooral India. De gigantische populatie daar zorgt voor de hoge spelerscijfers. Maar ook in de Verenigde Staten wordt cricket meer en meer gespeeld. Het ontstaan van cricket wordt dan ook vaak aan Engeland toegewezen.

Sommige bronnen plaatsen het ontstaan van het spel cricket in de middeleeuwen, tot zelfs in de 13de eeuw. Het zou dan een kinderspel gespeeld door boerenjongens zijn geweest.

Deze vorm van cricket, als ze toen al bestond, stond natuurlijk zeer ver van de hedendaagse vorm. Het dateren van het uitvinden van cricket als sport heeft dus ook te maken met de definitie die je aan bepaalde balsporten geeft.

Ontstaan cricket: Engeland

Meer concreet en duidelijk bewijs voor het uitvinden van cricket komt uit de 17de eeuw. Het land: Engeland! Dat verklaart de populariteit in de landen die beïnvloed zijn door de Britse cultuur. Het begin van cricket is dus misschien daar te plaatsen? Helaas voor de fans, maar waarschijnlijk toch niet.

Het soort van historisch bewijs voor het ontstaan van cricket in zeker al jaren 1600 wil ik nog met je delen. Want men had het niet specifiek over cricket. Historici vonden echter boetes uit de 17de eeuw die men kreeg als men cricket ging spelen, in plaats van naar de kerk te gaan. Onrechtstreeks bewijs voor het bestaan van de sport!

In de 18de eeuw zien we al beter historisch bewijs voor het ontstaan van cricket. De sport was toen ondertussen populair genoeg geworden dat men het organiseerde op scholen en universiteiten. Niet dat het voor iedereen zo een leuke tijd was. Denk maar aan de Engelse arbeiders die aan rachitis leden.

Ontstaan cricket: België

Een gedichtje uit de 16de eeuw, meer bepaald gedateerd in 1533, werpt echter een ander licht op de uitvinding van cricket. Het gaat over een gedicht dat weliswaar in Engeland is geschreven, door ene John Skelton.

Deze Skelton heeft het in zijn gedicht over 16de eeuwse wevers die geëmigreerd waren vanuit het toenmalige Vlaanderen, vanuit het gebied dat in de 19de eeuw België zou worden. Deze wevers, een toen bloeiende industrie in zowel Vlaanderen als Engeland, dat beschikte over kwaliteitsvolle wol, woonden in het zuidoosten van Engeland.

Skelton noemt in zijn gedicht deze Vlamingen de ‘King of crekettes’, oftewel de koningen (specialisten) van het zogenaamde ‘crekettes’.

Historisch en taalkundig onderzoek koppelt de uitdrukking ‘crekettes’ aan de (Vlaamse) zin ‘met de krik ketsen’. Dat zou volgens taalkundigen verwijzen naar het gebruik van het slaghout en het slaan van de bal. Het is ook niet zo verwonderlijk dat vanuit die uitdrukking de latere benaming ‘cricket’ is ontstaan.

De vraag is dan natuurlijk waarom er in België niet echt cricket wordt gespeeld. Het is verre van een populaire sport.

Ontstaan cricket: eerste cricket club

Het ontstaan van de eerste cricket club kan aan Engeland toegewezen worden. In de jaren 1760 zou er in Hambledon, vlakbij Portsmouth en Southampton, een cricket club zijn opgericht.

De meest actieve cricket club tot op de dag van vandaag is de Marylebone Cricket Club (MCC), gelegen in London. Ze is zo populair dat de wachtlijst om lid te worden bijna 30 jaar is, terwijl het lidmaatschap bijna 50.000 pond kost. Wanneer werd deze cricket club gesticht? Jawel, al in de 18de eeuw, namelijk in 1787.

Samengevat: uitvinding en ontstaan van cricket

Het mag duidelijk zijn na het lezen van dit artikel, de uitvinding van cricket of het ontstaan van cricket als sport is moeilijk te bepalen. Noch op vlak van tijd, noch op vlak van locatie.

Lange tijd werd gedacht dat het Engeland ging zijn. Het zou niet de eerste sport zijn die hier ontstond. En dat zou ook de populariteit in landen zoals Engeland, India en binnenkort ook de Verenigde Staten van Amerika verklaren.

Toch toont nieuw historisch bewijs aan dat het misschien wel van ergens anders komt, namelijk uit het gebied van wat even later België zou worden.

Waar het ook mag uitgevonden of begonnen zijn, het is duidelijk dat cricket in Engeland uitgroeide tot een mondiale sport. Het bestaan van de eerste crickets clubs, waarvan er ondertussen al enkelen 300 jaar bestaan, in Engeland, mag duidelijk maken dat het terecht is dat de Britten ondertussen zo verbonden zijn met deze balsport.

Zelf cricket spelen?

Wil je zelf aan de slag met cricket? Dan kan je bijvoorbeeld hier je basismateriaal aanschaffen via Bol:

Meer weten:
Cricket spel (Wikipedia)
Foto’s Pexel
Foto 3