Category Archives: Geschiedenis blog

De Hitler bunker in Berlijn (Führerbunker)

Iedereen die de film ‘Der Untergang’ heeft gezien (als dat niet zo is, zeker doen!), weet waar de Nazi leider zijn laatste dagen doorbracht: in zijn bunker in Berlijn. Deze zogenaamde Führerbunker is immers de plaats waar Adolf Hitler op het einde van de Tweede Wereldoorlog zelfmoord pleegde.

Je zou denken dat dit in Berlijn een belangrijke plek is die op het lijstje van veel toeristen staat. En dat je de Führerbunker nog kan bezoeken. Maar niets is minder waar. Want het enige wat ons nog resteert is…een verlaten parkeerplaats. Die ligt dan ook nog eens een eindje van de hoofdstraat waardoor het helemaal een onopvallende locatie is.

Dit is de locatie waaronder de bunker van Hitler gelegen is:

De plaats waar Hitler zelfmoord pleegde

Wil je álles te weten komen over de Führerbunker in Berlijn? Dan kan ik je alleen maar de documentaire Inside Hitler’s bunker aanraden. Via oude foto’s en interviews van aanwezigen kom je zo alles te weten over de Hitler bunker.


Wat is de Führerbunker?

Je vindt natuurlijk nog veel historische plekken met een link naar het nazisme in Berlijn. Denk maar aan de Bebelplatz en de boekverbranding die daar plaatsvond. De Führerbunker is de plaats waar Hitler zelfmoord pleegde. Het was een complex van twee met elkaar verbonden bunkers (de ‘Vorbunker’ en de ‘Führerbunker’). Ze lagen zowat vijf meter onder de grond, in het centrum van Berlijn.

De bunker diende oorspronkelijk om te schuilen voor de steeds vaker voorkomende bombardementen van de Geallieerden. Het eerste deel, de Vorbunker, werd vanaf 1936 gebouwd. Het tweede deel, de Führerbunker, was klaar in 1945. Op dat moment rukten de Geallieerden al op richting Berlijn en werd de schuilkelder een meer permanente verblijfplaats voor Hitler en zijn getrouwen.

De Führerbunker zelf lag trouwens een 2,5 meter lager dan de Vorbunker, waardoor hij op bijna 8,5 meter kwam te liggen. Erboven lag geen parkeerplein zoals nu, maar de tuin van de oude Rijkskanselarij.

De dikke betonnen lagen moesten de bewoners van de bunkers tegen de luchtaanvallen beschermen. Zo was het plafond een 3 meter dik, de muren zelfs 4 meter!


Boekentip: voor een algemeen inzicht in het Nazi denken kan je het bekende boek Mijn strijd (Mein Kampf) terug verkrijgen. Natuurlijk de kritische editie mét de nodige toelichtingen. Dat is het boek: Mijn Strijd – kritische editie wat je zoekt.


Leefde men écht in Hitlers bunker in Berlijn?

Ja. Hitler en zijn naaste getrouwen brachten dag en nacht in de bunker door. Hij verplaatste verschillende kostbare meubelstukken en schilderijen vanuit de oude Rijkskanselarij naar zijn bunker. De Nazi-leider beschikte in de bunker ook over een slaapkamer, kantoor, zitkamer en gastenkamer Hij nam zelfs zijn hond, Blondi, mee naar binnen!

Deze “luxe” zorgde echter niet voor een aangenaam leven onder de grond. De bunker lag immers onder het grondwaterniveau van Berlijn. Het hele complex was dus vochtig, en pompen draaiden dag en nacht om het water buiten te houden.


Boekentip:
Als je een sterke biografie van Hitler zoekt, dan is het boek: Hitler, biografie wat je zoekt.


Hitlers huwelijk in de Führerbunker

Hitler en zijn volgelingen schuilden niet alleen maar in de Berlijnse bunker. Hitler trouwde er ook met Eva Braun, die hem gevolgd was.

In de nacht van 28 op 29 april 1945 trouwden de twee, na een kleine ceremonie binnen in de bunker.

Andere bekende historische figuren in Hitlers bunker

Naast Hitler zelf en Eva Braun, waren er nog andere historische figuren in de bunker. De Goebbels-familie was één van hen.

Joseph Goebbels, de minister van propaganda tijdens het Nazi-regime, was zijn leider tot in de bunker gevolgd. En hij niet alleen, want hij nam zijn vrouw en hun 6 kinderen ook mee. Zij verbleven in de Vorbunker, en kwamen daar ook allemaal aan hun einde.

Wanneer pleegde Hitler zelfmoord?

Hitler pleegde zelfmoord op 30 april 1945. Hij deed dit in zijn Führerbunker in Berlijn, door zichzelf door de slaap te schieten.


Een andere documentaire om een blik in de bunker van Hitler, en het leven op die plek, te werpen, is de dvd van Discovery Channel. Educatief mét bronmateriaal.


Na Hitlers zelfmoord

Op 2 mei 1945 drongen Russische soldaten van het Sovjet-leger Hitlers bunker in Berlijn binnen. Na de oorlog (lees hier hoe de Tweede Wereldoorlog in Europa eindigde) probeerde Rusland alle herinneringen aan het Nazi-tijdperk uit te wissen. Inclusief de Führerbunker.

Nadat de Duitsers de bunker hadden verlaten, liep ze al snel gedeeltelijk onder water. In 1947 probeerde men het complex op te blazen. Dat lukte maar gedeeltelijk, en in 1959 ging men over tot de complete ontmanteling van de bunkers.

Sommige ruimtes bestaan nog altijd, diep onder de grond bewaard. Maar de constructie van huizen en appartementsblokken zorgt ervoor dat de Führerbunker begraven blijft. De nooduitgang van de bunker kwam uit op de tuin van de oude Rijkskanselarij. Die is ondertussen omgevormd tot een lelijk en eenzaam parkeerplein.

Het enige wat je hier nog terugvindt van Hitlers bunker is een informatiebord aan de rand van de parkeerplaats. De stad plaatste dit bord pas in 2006, toen het Wereldkampioenschap Voetbal in Duitsland (en dus ook Berlijn) plaatsvond.


Wil je weten hoe het de anderen in de Hitler bunker verging? Het boek De vlucht uit Hitlers bunker geeft je alle antwoorden over hoe het de andere nazi leiders verging na de val van het Nazirijk.


Mijn bezoek aan Hitlers bunker in Berlijn

Toen ik deze parkeerplaats tijdens een bezoek aan Berlijn bezocht, stonden er een tiental toeristen aan het informatiebord. De rest van de wijk was verlaten en onopvallend. Hier kon je zeker niet spreken van bruisend Berlijn.

Je moet dus echt weten wat je zoekt en waar het te vinden is. Per ongeluk zal je hier nooit belanden. De toeristische wandelroutes brengen je immers via een grotere weg naar de bekendere plekken in de buurt.

Is het een bezoekje waard? Wel, er is natuurlijk niets te zien. Maar het blijft een plek met een (negatief) historisch verhaal. Ikzelf wandelde die dag van de Potsdamerplatz richting het bekende Joodse herdenkingsmonument. En als je even afwijkt van deze route en een blokje omloopt, dan kom je de Führerbunker tegen. Tijdens een typisch toeristisch bezoek aan Berlijn kom je dus in de buurt, maar je zal zelf even dit zijsprongetje moeten maken om te passeren bij dit stukje geschiedenis.


Boekentip: Wil je meer leren de Führerbunker? Dan raad ik je bij Bol het boek Hitlers Machtscentrum aan. Met uitvoerige uitleg én archieffoto’s van de Rijkskanselarij en de bunker.


Extra weetje: wist je dat er ook een Duitse bunker onder het casino van Middelkerke aan de Belgische kust lag? Lees er hier alles over!

Bron
Wikipedia
Eigen bezoek en research


Filmreview: At Eternity’s Gate

Een historicus kan niet in Gent wonen zonder een historische film te gaan kijken op het Filmfestival Gent. Tijdens de 2018-editie bekeek ik de film At Eternity’s Gate, en ik schrijf hier graag mijn review voor je neer.

Vóór de filmreview: waarom ik naar At Eternity’s Gate ging kijken

De film At Eternity’s Gate gaat over de schilder Vincent Van Gogh. Vroeger was ik niet zo een fan van hem, maar in het Parijse museum d’Orsay kan je zijn schilderijen van dichtbij zien. En de penseelstreken in de olieverf brachten me zó dichtbij de (waanzinnige?) gedrevenheid van de kunstenaar, dat het me raakte. Daarom wekte deze film ook mijn interesse op.

Verder spelen er ook een resem goede acteurs in mee: Willem Dafoe speelt Van Gogh, Oscar Isaac Gauguin, Rupert Friend beelt Theo Van Gogh (broer van..) uit en zelfs Mads Mikkelsen schittets in zijn (zeer) kleine rol.

At Eternity’s Gate: het verhaal

Vooraleer verder te gaan met deze review van At Eternity’s Gate, wil ik nog eerst wat meer over het verhaal vertellen. De film opent in Parijs waar Vincent Van Gogh op aanraden van zijn vriend Gauguin beslist om naar het zuiden van Frankrijk te trekken. Op zoek naar een beter licht voor zijn schilderijen.

Het wordt al snel duidelijk dat Van Gogh zich niet goed voelt in de wereld, maar zich ook niet goed voelt met zichzelf. De film laat wel mooi in het midden of de schilder nu écht gek was, of eerder depressief.

Wil je trouwens meerweten over Vincent Van Gogh? Dan kan ik je deze twee boeken aanraden: “Ik heb een vuur in mij” en “Van Gogh – Alle schilderijen”.

Filmreview: zowel positieve als negatieve opmerkingen

In deze recensie van At Eternity’s Gate kan ik zowel positieve als negatieve dingen opmerken.

Wat ik als negatief ervaarde, en wat ik bij verschillende kijkers in de cinemazaal rond mij merkte, is dat de film traag aanvoelt. En dat kan ok zijn. Maar je voelt dat er soms bewust wordt gestreefd naar een “traag artistiek gevoel”. Maar het is niet doordacht genoeg om die bedoeling ook waar te maken. Je bent gewaarschuwd als je aan de film begint.

Een ander negatief puntje is het feit dat de film, zoals ik al zei, inzoomt op de geestelijke toestand van Van Gogh en hoe de schilder ermee omgaat. Maar het is naar mijn mening zowat de enige verhaal of rode draad van de film. Dat maakt het meer een case-study dan een verhalende film. Soms beginnen er andere verhaallijnen die interessant kunnen zijn, zoals het bezoek van Gauguin, het werk van Theo Van Gogh of de aanwezigheid van andere medepersonages. Maar die zijsprongetjes worden snel de kop ingedrukt.

Maar natuurlijk zijn er ook positieve dingen. Zoals de acteerprestaties, met voorop Willem Dafoe. Hij toont je uitstekende de vertwijfeling van Vincent Van Gogh. En ook de twijfel die hijzelf, en jij als kijker, hebt. Gek en gevaarlijk? Of moet je net medelijden hebben?

Veel beelden zijn ook mooi om te zien. Het zuiden van Frankrijk leent zich hier natuurlijk uitstekend voor. En je leert ook weer wat bij over Van Gogh en de laatste fase van zijn leven. Ook de (piano)muziek deed me regelmatig wegdromen.

Het verhaal pakt je uiteindelijk ook wel. Want ik denk dat elke kijker wel wat medelijden met Van Gogh zal hebben. En dat doet je toch wel nadenken over zijn leven, en over dat van jezelf en tijdsgenoten. We leven immers in een tijd waar niet iedereen zich goed voelt met zichzelf of de omgeving.

Recensie At Eternity’s Gate: mijn besluit

Raad ik je deze film nu aan of niet? Ik vind het een moeilijke keuze. Hoe interessant het Vincent Van Gogh ook is, de traagheid en eenzijdige focus van de film zorgde soms toch voor wat frustraties tijdens het kijken. Moest ik een score geven, dan zou het een 6/10 zijn. Geslaagd, maar geen uitblinker. Maar laat het je zeker niet tegenhouden om te kijken!

Voor de echte fans geef ik nog mee dat je het bekendste schilderij van deze kunstenaar in huis kan halen: de poster van de Sterrennacht.

Ik geef je als afsluiter van deze review nog graag de trailer van At Eternity’s Gate mee:

Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen

Ik hou wel van verborgen (historische) plekjes. Zeker als er een reukje aan hangt. Bij de Ruien in Antwerpen mag je dat geurtje zelfs letterlijk nemen! Samen met een goede vriendin dook ik deze oude stadsgrachten van ‘t Stad in voor onze eigen ondergrondse ruientocht.

Wat zijn de ondergrondse Ruien van Antwerpen?

De Ruien van Antwerpen bestaan al eeuwenlang, maar zijn nu niet meer zichtbaar voor de bovengrondse wandelaar. Het zijn waterwegen die al sinds de middeleeuwen dienst doen als leverancier van water (en zelfs voor een binnenhaven in de stad zorgden). Deze waterloopjes waren zowel natuurlijk gevormd als verder uitgebreid door mensenhanden.

In de loop der tijden ging men de Ruien echter meer en meer als riool gebruiken. Dat zorgde er mee voor dat de waterlopen overwelfd werden en ze uit het straatbeeld verdwenen. Vanaf dan kan je spreken over de ondergrondse ruien. Maar je kan ze nu nog altijd (deels) bezoeken, eventueel met rondleiding.

Wat meer geschiedenis van de Antwerpse Ruien

Het netwerk van meer dan 8 kilometer waterwegen begon sinds de 16de eeuw overkapt te geraken, omdat de groeiende bevolking van de stad Antwerpen stilaan genoeg had van de stinkende waters.

Daarom besloot het bestuur om het bouwen van huizen bovenop de Ruien gratis te maken. Op die manier kon de stad tegelijk groeien én het hygiënisch probleem oplossen.

De totale overdekking zou pas in de 19de eeuw voltooid zijn. Vanaf dan deden de Ruien pas écht dienst als riool. Tot men in de 20ste eeuw rioolbuizen zou gebruiken. Maar ook deze lopen door de Ruien. Je ziet: resten uit de middeleeuwen hebben zelfs in het hedendaagse Antwerpen nog hun nut!

Een bezoek brengen aan de Ruien in Antwerpen: de ruientocht

Een bezoek met rondleiding aan de Ruien in Antwerpen brengen is een ervaring op zich. Je kan, met laarzen en een pak, te voet de Ruien bezoeken. Maar wij kozen voor een kort (letterlijk:15 minuten) boottochtje. Ideaal om de Ruien even te mogen ervaren. Een echte ruienwandeling was nog niet voor nu.

Verwacht echter niet té veel van die ervaring met het bootje. Je vaart vijf minuten vooruit, waarna je terug achteruit vaart. Je ziet dus in totaal misschien een 100 meter van de Ruien. Je hoeft hiervoor ook niet te reserveren.

Ben je fan van Antwerpen en Monopolie? Dan is de Monopoly Antwerpen van Bol iets voor jou, toch?

De eerste stappen die je bij de start van je bezoek zet, doen je denken aan het bezoeken van een veel te vochtige, zompige kelder. Dan waait de geur van vuil water je tegemoet. Dat is een paar seconden wennen, en ook wanneer je terug buiten staat zal het nog even in je neus zitten. Maar het is zeker niet onoverkomelijk.De temperatuur valt goed mee, want het is vooral de vochtigheid die voor een wat klam gevoel zorgt. Je handen in het water steken raad ik niet aan, enkel als je thuis nog wat wilt nagenieten van de ruiengeur.

Ze geven je een beklemmend gevoel, die Ruien. En het is vooral indrukwekkend dat onder de drukke straten van Antwerpen nog altijd dit netwerk van waterlopen ligt. Én op verschillende manieren nog gebruikt wordt. Tijdens overvloedige regenval kan het water zelfs flink stijgen en een bezoek onmogelijk maken. Het leeft onder Antwerpen.

Zelf de Antwerpse Ruien bezoeken?

Ben je benieuwd om eens een kijkje te nemen in ondergronds Antwerpen? Dan kan je altijd eens binnenspringen om de Antwerpse Ruien te bezoeken. Starten doe je op/onder de Suikerrei (met naambordje in de Ruien zelf). Het is maar één van de vele historische plekjes die België rijk is. Denk bijvoorbeeld ook maar aan de kathedraal in Gent of Tongeren.

Meer info: http://ruien.be/nl/formules/

Trouwens, ook het Steen in Antwerpen is de moeite waard. Lees er hier alles over.

Ga je Antwerpen bezoeken? Dan kan ik je alleen maar volgende deze handige bezoekersgids aanraden: 500 Hidden Secrets of Antwerp

Bron:
http://ruien.be/nl/de-ruien/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Antwerpse_ruien

Op uitnodiging: boekrecensie Krijgsbanier van de Adelaars

Als historicus lees ik natuurlijk graag eens een historische roman. Al van toen ik nog een kleine jongen was vond ik het zalig om een boek te lezen dat je helemaal terugwerpt in de geschiedenis om een of ander avontuur te beleven. Een historische avonturenroman waarin je je écht kan inleven vind ik echter maar moeilijk terug. Maar met de hulp van Karakter Uitgevers heb ik een auteur leren kennen die me weer terug naar mijn avontuurlijke en historische jeugdjaren bracht. Dat was mijn gevoel bij het lezen van ‘Krijgsbanier van de Adelaars’.

Boekrecensie: Krijgsbanier van de Adelaars

Op een dag kreeg ik een boek in de brievenbus. Een vriendelijk gebaar van Karakter Uitgevers om me een nieuwe publicatie te leren kennen. Eentje waarvan ik graag mijn boek review met jullie deel.

De roman Krijgsbaniers van de Adelaars telt een gezonde 400 pagina’s en speelt zich af in de Oudheid. De personages zijn dus..Romeinen. Én Germanen. Een eerste interessant puntje voor de fans.

Ook het thema van het verhaal trok meteen mijn aandacht. Het boek gaat immers over de Romeinse legioenen die in het Teutoburgerwoud verdwenen. Een historisch feit waar de auteur, Ben Kane, een avonturenverhaal rond breidt dat je in één ruk wilt uitlezen.

De auteur: Ben Kane

De schrijver van dit boek is Ben Kane. Een, zoals de achterflap van het boek zelf vertelt, specialist in historische fictie. Hij heeft al verschillende boeken op zijn naam én liep zelfs in Romeins uniform de Muur van Hadrianus af, in het kader van een goed doel. Een wandeling die ik zelf ooit hoop te maken.

Deze auteur schrijft vlot, zonder al te veel herhaling. De historische feitjes zitten er zeker in maar storen niet en zijn in functie van het verhaal. Naar mijn mening bewaart hij de ideale balans voor geschiedenisliefhebbers.

Ik had op voorhand ook een beetje schrik omdat ik niet wist hoe een klein feit (het verdwijnen van de legioenen in het Teutoburgerwoud) tot een 400 pagina’s kon worden gekneed zonder saai te worden. Maar de schrijver is er in geslaagd. En het is een goed, vlot leesbaar, avonturenverhaal geworden. Net zoals ik het graag heb!

De hoofdpersonages zoals Arminius, Tullus en Varus zijn van vlees en bloed. Je leeft mee, je voelt de adrenaline tijdens de sterk beschreven vechtscènes en je wacht in spanning af naar de volgende plotwendingen.

Besluit: boek recensie Krijgsbanier van de Adelaars

Ik kan deze boekrecensie alleen maar positief afsluiten. Ben Kane heeft me in elk geval overtuigd om nog meer boeken van hem te lezen. Krijgsbanier van de Adelaars is een historische roman waarvan ik uitermate heb genoten. Het was al een tijdje geleden dat ik een boek niet meer kon wegleggen, maar deze is met glans geslaagd.

Een tikje apart vormde het feit dat dit boek bij Karakter Uitgevers past in hun reeks van ‘Boek voor Mannen’. Naar mijn mening is dit wat té veel gericht op mannelijk publiek, terwijl ook vrouwen van dit boek zullen genieten.

Ik kan het boek enkel maar aanraden. En ik ga zeker nog andere boeken van Ben Kane lezen. Zo is er bijvoorbeeld een vervolg op Krijgsbanier van de Adelaars, en ik ben nu al enthousiast om het eens te lezen.

Interesse? Het boek Krijgsbanier van de Adelaars is hier te bestellen bij Karakter Uitgevers, of je kan jezelf alvast overtuigen door dit leesfragment eens door te nemen. Veel leesplezier gewenst!