Tag Archives: Tweede Wereldoorlog

Geschiedenis blog

Operation Mincemeat: uitgelegd

Je zou ondertussen wel al denken dat we alles over de Tweede Wereldoorlog al weten. Ik bedoel, na al de boeken die er zijn geschreven, de films die geproduceerd werden, de ontwikkelde series die we zagen of de geschiedenislessen die we hoorden, het is logisch dat wereldoorlog 2 je een beetje een ‘been there done that’ gevoel geeft.

En toch val je soms nog eens op een verhaal dat we nog niet kenden, dat we nog niet hadden gehoord, maar dat wel razend interessant is. Een voorbeeldje is het concentratiekamp Sylt op de Britse eilanden, maar in dit artikel wil ik over een ander verhaal spreken: Operation Mincemeat (= Operatie Mincemeat).

Spoiler alert: als je de recente film 'Operation Mincemeat' nog wilt zien, dan raad ik je af dit artikel verder te lezen. Want ik leg op deze pagina uit over wat deze operatie ging, hoe ze verliep en hoe ze eindigde.

Wat betekent mincemeat: vertaling

Het Engelse woord ‘mincemeat’ is niet zo bekend of veel gebruikt. Daarom wil ik het eerst graag hebben over de vertaling, alhoewel die weinig te doen heeft met oorlog of militairen.

De vertaling van mincemeat is pasteivulling. Het soort dat je in Groot-Brittannië kan eten: stukjes gedroogd fruit, kruiden en specerijen en vaak ook wat vleesstukjes, verpakt in gebakken bladerdeeg. Verder kan het nog bestaan uit suikers, appels, rozijnen…elk recept voor een pasteitje kan verschillen.

Een echt indrukwekkende naam is het dus niet, toch? Je denkt bij de benaming van militaire plannen aan bijvoorbeeld Operation Overlord, de benaming voor D-Day. Een pasteivulling is heel wat anders. Maar het was wél een indrukwekkende militaire operatie.

Wat was Operation Mincemeat tijdens de Tweede Wereldoorlog?

Wat was nu eigenlijk Operation Mincemeat tijdens de Tweede Wereldoorlog? Of, vertaald in het Nederlands: Operatie Mincemeat (of als je écht wilt: Operatie Pasteivulling).

Wel, Operation Mincemeat was een plan tijdens Wereldoorlog 2 om de vijand te misleiden. Het was de Britse marine die het plan opstelde. De vijand: de fascistische regimes in Duitsland en Italië. Wanneer dit gebeurde: 1943.

Het doel van Operation Mincemeat was het onder de radar houden, het verbergen, van een geallieerde aanval op het Italiaanse eiland Sicilië. De bedoeling was dat dit pasteiplan de vijand op een dwaalspoor zou brengen dat hen ver van Sicilië leidde.

Deel 1 van het plan: een lichaam vinden. Meer bepaald het lichaam van een overleden man. En dat vond de Britse marine. Michael Glyndwr, een overleden dakloze man, kreeg postuum de eer om voor deze operatie te worden uitgekozen.

Het dode lichaam werd in een heus officierenkostuum van de Britse marine gehesen. Die Britse marine fabriceerde ook een hele identiteit rond deze nieuwe ‘officier’. Want vijandelijke spionnen zouden zeker het hele achtergrondverhaal willen uitspitten. Het dode lichaam kreeg daarom een vals paspoort, militair dossier waarin een hele carrière in het leger uit de doeken werd gedaan en nog andere details die het hele verhaal moesten ondersteunen. Zo werd een dakloze zogezegd een belangrijke persoon in de Britse marinestaf.

Deel 2: het dode lichaam moest ‘per ongeluk’ door de vijand gevonden worden. Dit mocht natuurlijk niet opvallen. Je kon moeilijk het lichaam in het centrum van Berlijn dumpen. Dan zou de vijand meteen doorhebben dat dit teveel toeval was en zo dus niet misleid worden.

Daarom spoelde het lichaam in Spanje aan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Spanje een neutraal land. Officieel toch, want het hield heel nauwe banden aan Nazi-Duitsland. De Britse inlichtingendienst deed daarna haar best, of zo leek het toch om de schijn op te houden, om het aangespoelde lichaam van de ‘officier’ en zijn aktentas met ‘belangrijke’ papieren terug te bemachtigen. Deze moeite deed heel het zaakje op de radar van de vijandelijke inlichtingendienst komen, die in de val trapten en ook de documenten probeerden te bemachtigen.

Is Operation Mincemeat gelukt?

Ja, Operation Mincemeat lukte. De nazi spionnen trapten in de val en geloofden de documenten die ze op het dode lichaam van de valse officier vonden.

Op basis van deze valse informatie, verplaatsten de Duitsers hun troepen vanuit Frankrijk richting Griekenland. Net waar de geallieerden hen wilden hebben. Want nu konden ze vanuit het niets een landing op Sicilië lanceren.

Was Operation Mincemeat belangrijk?

Je kan stellen dat Operation Mincemeat belangrijk was. Vooral voor de vele levens die gespaard bleven, omdat de aanval als een verrassing kwam en er dus weinig fascistische tegenstand was.

Daarnaast vormde Operatie Mincemeat ook het begin van het einde van Benito Mussolini, de fascistische leider in italië. Het verdwijnen van zijn regime betekende dan ook weer een verzwakking van de fascistische zijde en dus het versnellen van het einde van de Tweede Wereldoorlog.

We kunnen dus besluiten dat Operation Mincemeat een niet te onderschatten rol in Wereldoorlog 2 speelde.

Operation Mincemeat: film en boek

Je kan meer over Operation Mincemeat lezen in het boek van Ben Macintyre, dat heel het verhaal uit de doeken doet.

Er bestaat ook een film over Operation Mincemeat, geregisseerd door John Madden, bekend van die andere historische – maar minder correcte – film: Shakespeare in Love.

Ben je benieuwd naar nog een ander weetje uit de Tweede Wereldoorlog? Lees dan zeker eens mijn artikel over het enige Nazi concentratiekamp in Groot-Brittannië: Sylt.

Bronnen en verder lezen:
History Rob
Foto’s: pexels.com

Geschiedenis blog

Sylt: een geheim nazi concentratiekamp op het Britse eiland Alderney

Na het zien van een TikTok video over een speciaal stukje WO2-geschiedenis, besloot ik na wat opzoekingswerk dit artikel neer te schrijven. We denken immers dat we al veel weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Maar historisch onderzoek blijft nieuwe feiten naar boven brengen. Verhalen, die vaak liever vergeten worden. Een voorbeeld hiervan is Kamp Sylt: een vergeten nazi concentratiekamp op het eiland Alderney.

Kamp Sylt is trouwens niet zomaar een concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog. Het is ook het enige stukje land van het Verenigd Koninkrijk dat door de Duitsers veroverd werd. Een stukje historie dat het Verenigd Koninkrijk graag vergeet. Maar in dit artikel deel ik graag met jou dit uniek en toch ook wel bizar stukje geschiedenis.

Het kamp Sylt op Alderney: wat is het?

Laat me dit verhaal beginnen met te vertellen wat Kamp Sylt was. Kamp Sylt lag op een eiland, meer bepaald het eiland Alderney, een Kanaaleiland in het Kanaal tussen de Noordzee en de Atlantische Oceaan.

Deze Kanaaleilanden liggen eerder dichtbij Frankrijk, voor de kust van Normandië. Maar toch zijn ze een vorm van eigendom van het Verenigd Koninkrijk. Andere, meer bekendere voorbeelden, zijn de eilanden Jersey en Guernsey. De paar duizend inwoners van Alderney werden tijdens de oorlog geëvacueerd, terwijl de andere Kanaaleilanden bewoond bleven.

Het eiland Alderney is dus bezit van de Britse Kroon. Hierdoor is het officieel op papier geen deel van het Verenigd Koninkrijk is, maar is het een protectoraat van de Britse Kroon. Het was ook ooit volledig bezit van Hitlers leger. Wat dus betekent dat officieelVerenigd Koninkrijk voor een (heel) klein stukje een invasie van de nazi’s kende en deels veroverd was door het Duitse leger. Een feit dat je niet snel zal terugvinden in de Britse geschiedenisboeken!

Sylt: een vergeten nazi concentratiekamp

Maar waarom hadden de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog het eiland Alderney veroverd? Het lag nog dichtbij Frankrijk, en speelde dus niet meteen een rol in de invasie van het Verenigd Koninkrijk.

Alderney zou echter gebruik worden als de locatie van een concentratiekamp. We denken vaak dat deze enkel in Oost-Europa, zoals Polen, te vinden. Maar ook dichter bij onze deur vonden de gruwelen van de concentratiekampen plaats.

Wat gebeurde er in het concentratiekamp van Sylt?

De Duitsers bouwden op Alderney niet minder dan 4 werkkampen. In die werkkampen huisden de arbeiders die verdediginswerken op het eiland op zich namen.

Maar vanaf 1943 nam de SS het commando over en werden de kampen omgevormd tot een concentratiekamp. Één van de andere kampen heette Noderney. Samen met Sylt waren dit de enige Duitse concentratiekampen op Britse grondgebied. De gevangen waren vooral Joodse dwangarbeiders. Zij maakten bunkers en andere versterkingen van de Atlantikwall aan de Franse kust.

Het leven in het concentratiekamp Sylt was hard. Gevangen werden om de minste reden mishandeld en zelfs gedood. Hoe minder dwangarbeiders er waren, hoe hoger de werklast van de resterende werkers werd. Soms werden geëxecuteerden als angstmiddel aan de ingangspoort tentoongesteld. Zieken kregen geen verzorging maar werden aan hun lot overgelaten of geëxecuteerd. Net zoals in de meer oostelijk gelegen concentratiekampen was het ook op het eiland Alderney een hel tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hoe kennen we dit verhaal van Lager Sylt?

Het verhaal van Lager Sylt is zeer lang stilgehouden. Het eiland kreeg dan ook de bijnaam “The island of silence”. De Duitse documenten en het kamp zelf werden grondig vernietigd. Op dit moment vind je enkel nog enkele betonnen bewakersposten en tunnels.

Archeologisch onderzoek van meer dan 10 jaar legde echter bewijzen voor de aanwezigheid van het gruwelijke concentratiekamp bloot. Het onderzoek was dan trouwens wel archeologisch en historisch, maar je kon het evengoed forensisch onderzoek noemen.

Hoewel er honderden gevangen sneuvelden in dit kamp, zijn er toch nog verschillende getuigenissen van ooggetuigen overgebleven. Verder onderzoek met onder andere luchtfoto’s en grondrader legde de funderingen van het kamp bloot. Daaruit bleek dat de verhalen van te weinig plek voor de gevangen om te leven en te slapen overduidelijk klopten. De autoriteiten werken helaas tegen om diepgaand onderzoek vlot toe te laten. Maar de huidige onderzoeksresultaten laten niets aan de verbeelding over.

Bron & verder lezen:
Wikipedia Alderney
Wikipedia Kamp Sylt
National Geographic
Photo by Polina Tankilevitch from Pexels
Photo by cottonbro from Pexels

Geschiedenis blog

De Hitler bunker in Berlijn (Führerbunker)

Iedereen die de film ‘Der Untergang’ heeft gezien (als dat niet zo is, zeker doen!), weet waar de Nazi leider zijn laatste dagen doorbracht: in zijn bunker in Berlijn. Deze zogenaamde Führerbunker is immers de plaats waar Adolf Hitler op het einde van de Tweede Wereldoorlog zelfmoord pleegde.

Je zou denken dat dit in Berlijn een belangrijke plek is die op het lijstje van veel toeristen staat. En dat je de Führerbunker nog kan bezoeken. Maar niets is minder waar. Want het enige wat ons nog resteert is…een verlaten parkeerplaats. Die ligt dan ook nog eens een eindje van de hoofdstraat waardoor het helemaal een onopvallende locatie is.

Dit is de locatie waaronder de bunker van Hitler gelegen is:

Wil je álles te weten komen over de Führerbunker in Berlijn? Dan kan ik je alleen maar de documentaire Inside Hitler’s bunker aanraden. Via oude foto’s en interviews van aanwezigen kom je zo alles te weten over de Hitler bunker.

Wat is de Führerbunker?

Je vindt natuurlijk nog veel historische plekken met een link naar het nazisme in Berlijn. Denk maar aan de Bebelplatz en de boekverbranding die daar plaatsvond. De Führerbunker is de plaats waar Hitler zelfmoord pleegde. Het was een complex van twee met elkaar verbonden bunkers (de ‘Vorbunker’ en de ‘Führerbunker’). Ze lagen zowat vijf meter onder de grond, in het centrum van Berlijn.

De bunker diende oorspronkelijk om te schuilen voor de steeds vaker voorkomende bombardementen van de Geallieerden. Het eerste deel, de Vorbunker, werd vanaf 1936 gebouwd. Het tweede deel, de Führerbunker, was klaar in 1945. Op dat moment rukten de Geallieerden al op richting Berlijn en werd de schuilkelder een meer permanente verblijfplaats voor Hitler en zijn getrouwen.

De Führerbunker zelf lag trouwens een 2,5 meter lager dan de Vorbunker, waardoor hij op bijna 8,5 meter kwam te liggen. Erboven lag geen parkeerplein zoals nu, maar de tuin van de oude Rijkskanselarij.

De dikke betonnen lagen moesten de bewoners van de bunkers tegen de luchtaanvallen beschermen. Zo was het plafond een 3 meter dik, de muren zelfs 4 meter!

Boekentip: voor een algemeen inzicht in het Nazi denken kan je het bekende boek Mijn strijd (Mein Kampf) terug verkrijgen. Natuurlijk de kritische editie mét de nodige toelichtingen. Dat is het boek: Mijn Strijd – kritische editie wat je zoekt.

Leefde men écht in Hitlers bunker in Berlijn?

Ja. Hitler en zijn naaste getrouwen brachten dag en nacht in de bunker door. Hij verplaatste verschillende kostbare meubelstukken en schilderijen vanuit de oude Rijkskanselarij naar zijn bunker. De Nazi-leider beschikte in de bunker ook over een slaapkamer, kantoor, zitkamer en gastenkamer Hij nam zelfs zijn hond, Blondi, mee naar binnen!

Deze “luxe” zorgde echter niet voor een aangenaam leven onder de grond. De bunker lag immers onder het grondwaterniveau van Berlijn. Het hele complex was dus vochtig, en pompen draaiden dag en nacht om het water buiten te houden.

Boekentip:
Als je een sterke biografie van Hitler zoekt, dan is het boek: Hitler, biografie wat je zoekt.

Hitlers huwelijk in de Führerbunker

Hitler en zijn volgelingen schuilden niet alleen maar in de Berlijnse bunker. Hitler trouwde er ook met Eva Braun, die hem gevolgd was.

In de nacht van 28 op 29 april 1945 trouwden de twee, na een kleine ceremonie binnen in de bunker.

Andere bekende historische figuren in Hitlers bunker

Naast Hitler zelf en Eva Braun, waren er nog andere historische figuren in de bunker. De Goebbels-familie was één van hen.

Joseph Goebbels, de minister van propaganda tijdens het Nazi-regime, was zijn leider tot in de bunker gevolgd. En hij niet alleen, want hij nam zijn vrouw en hun 6 kinderen ook mee. Zij verbleven in de Vorbunker, en kwamen daar ook allemaal aan hun einde.

Wanneer pleegde Hitler zelfmoord?

Hitler pleegde zelfmoord op 30 april 1945. Hij deed dit in zijn Führerbunker in Berlijn, door zichzelf door de slaap te schieten.

Een andere documentaire om een blik in de bunker van Hitler, en het leven op die plek, te werpen, is de dvd van Discovery Channel. Educatief mét bronmateriaal.

Na Hitlers zelfmoord

Op 2 mei 1945 drongen Russische soldaten van het Sovjet-leger Hitlers bunker in Berlijn binnen. Na de oorlog (lees hier hoe de Tweede Wereldoorlog in Europa eindigde) probeerde Rusland alle herinneringen aan het Nazi-tijdperk uit te wissen. Inclusief de Führerbunker.

Nadat de Duitsers de bunker hadden verlaten, liep ze al snel gedeeltelijk onder water. In 1947 probeerde men het complex op te blazen. Dat lukte maar gedeeltelijk, en in 1959 ging men over tot de complete ontmanteling van de bunkers.

Sommige ruimtes bestaan nog altijd, diep onder de grond bewaard. Maar de constructie van huizen en appartementsblokken zorgt ervoor dat de Führerbunker begraven blijft. De nooduitgang van de bunker kwam uit op de tuin van de oude Rijkskanselarij. Die is ondertussen omgevormd tot een lelijk en eenzaam parkeerplein.

Het enige wat je hier nog terugvindt van Hitlers bunker is een informatiebord aan de rand van de parkeerplaats. De stad plaatste dit bord pas in 2006, toen het Wereldkampioenschap Voetbal in Duitsland (en dus ook Berlijn) plaatsvond.

Wil je weten hoe het de anderen in de Hitler bunker verging? Het boek De vlucht uit Hitlers bunker geeft je alle antwoorden over hoe het de andere nazi leiders verging na de val van het Nazirijk.

Mijn bezoek aan Hitlers bunker in Berlijn

Toen ik deze parkeerplaats tijdens een bezoek aan Berlijn bezocht, stonden er een tiental toeristen aan het informatiebord. De rest van de wijk was verlaten en onopvallend. Hier kon je zeker niet spreken van bruisend Berlijn.

Je moet dus echt weten wat je zoekt en waar het te vinden is. Per ongeluk zal je hier nooit belanden. De toeristische wandelroutes brengen je immers via een grotere weg naar de bekendere plekken in de buurt.

Is het een bezoekje waard? Wel, er is natuurlijk niets te zien. Maar het blijft een plek met een (negatief) historisch verhaal. Ikzelf wandelde die dag van de Potsdamerplatz richting het bekende Joodse herdenkingsmonument. En als je even afwijkt van deze route en een blokje omloopt, dan kom je de Führerbunker tegen. Tijdens een typisch toeristisch bezoek aan Berlijn kom je dus in de buurt, maar je zal zelf even dit zijsprongetje moeten maken om te passeren bij dit stukje geschiedenis.

Boekentip: Wil je meer leren de Führerbunker? Dan raad ik je bij Bol het boek Hitlers Machtscentrum aan. Met uitvoerige uitleg én archieffoto’s van de Rijkskanselarij en de bunker.

Extra weetje: wist je dat er ook een Duitse bunker onder het casino van Middelkerke aan de Belgische kust lag? Lees er hier alles over!

Bron
Wikipedia
Eigen bezoek en research


Geschiedenis blog

Het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa: overgave in Reims

Leave a comment

Onlangs bezocht ik voor de eerste maal Reims, in Frankrijk. Natuurlijk kent iedereen de indrukwekkende kathedraal die er staat. Maar toen ik het kantoor voor toerisme in Reims binnenliep, vond ik een interessante brochure. Het ging over een piepklein museum in Reims. Een museum dat maar 1 kamer met 1 tafel groot is: het capitulatie-museum van 7 mei 1945.

Dit capitulatie-museum, ook wel Musée de la Reddition of Museum of the 7th May 1945 Surrender genoemd, is maar klein.

Maar die ene kamer en ene tafel in het museum waren getuigen van een belangrijk moment in onze geschiedenis: de overgave en capitulatie van Duitsland en zo het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa.

Een WO2 museum in Reims: verborgen stukje Reims toerisme

Dit museum in Reims is een niet zo bekend stukje van het toerisme.

Het is totaal niet groot en onopvallend, verwerkt in het daarnaast gelegen schoolgebouw. Het museum ligt ook niet in het hart van het toerisme van Reims, maar net buiten het centrum. Je moet dus wel al zeker een twintig minuten wandelen wanneer je start aan de kathedraal. Maar het is de moeite!

Er zijn brochures en tekstborden in het Frans en het Engels. Vooraleer je het museum mag bezoeken word je wel half verplicht een kleine filmzaal binnen te gaan. De film hier duurt 20 minuten en geeft je al de info die je nodig hebt over het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ik vond hem alvast heel interessant. Daarna kun je al de documenten en andere relicten die in de film voorkwamen, bekijken.

De Surrender-room: einde WO2 in Europa

In het museum ga je na de film naar de eerste verdieping. Je ziet er verschillende vitrinekasten met documenten en poppen in kostuums. Altijd interessant maar niet iets wat je in een ander oorlogsmuseum nog niet hebt gezien. Op het einde ligt echter hetgeen waar je voor gekomen bent.

De Surrender-room is de kamer waar de overgave en capitulatie van Duitsland plaatsvond. De kamer is zo authentiek mogelijk achtergelaten.

In de kamer zie je de tafel waar de legeroversten hun handtekeningen zetten. Aan de muren hangen nog militaire kaarten en informatieborden.

De overgave en capitulatie van Duitsland: officieel einde Tweede Wereldoorlog in Europa

Het is in deze kamer dat het einde van de 2de wereldoorlog in Europa werd beklonken. Berlijn was gevallen en Hitler had zelfmoord gepleegd. Duits Admiraal Dönitz zakte naar Reims af om de voorwaarden voor de overgave en capitulatie van Duitsland en zo ook einde WO2 in Europa te onderhandelen.

Het was echter zo dat eerder in de oorlog de Duitsers aan de Geallieerden hadden aangeboden om zich onvoorwaardelijk over te geven. Dit was nu iets wat generaal Eisenhower terugkaatste. Hij eiste hetzelfde van Duitsland.

Wanneer gaf Duitsland zich over? Hoe eindigde de 2de Wereldoorlog?

Na veel gepalaver zou Duits generaal Jödl het overgave-document voor het einde van wereldoorlog 2 ondertekenen. Hij had wel nog eerst contact gelegd met Groot-Admiraal Dönitz, de opvolger van Hitler. Nadat hij zijn toestemming had gegeven, was er niets meer dat het officieel einde van de Tweede Wereldoorlog in de weg lag.

Wanneer gaf Duitsland zich over?

Op 7 mei 1945, om 2u41. ’s Morgens ondertekende Duits generaal Jödl de onvoorwaardelijke overgave en capitulatie van Duitsland. De wapenstilstand zou ingaan op 8 mei 1945, om 23u01 ’s nachts.

De handtekeningen vormden nog niet het totale einde van WO2. Want Stalin eiste een ceremonie waarbij ook hij aanwezig kon zijn. Dit gebeurde in de nacht van 8 op 9 mei 1945 in Berlijn, in het hoofdkwartier van de Russische maarschalk Zhukov. Zo had ook Stalin en zijn Rusland een rol gespeeld in de Duitse capitulatie in de Tweede Wereldoorlog.

Wie waren nu de belangrijke personen van de Tweede Wereldoorlog?

Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelden veel belangrijke personen hun eigen rol. Hen allemaal overlopen zou me echter te ver leiden. Ik wil wel nog even de belangrijke personen voor het einde van WO2 toelichten. En dan specifiek de personen die een rol speelden bij de ondertekening van de capitulatie van Duitsland en het einde van wereldoorlog 2.

Belangrijke personen officieel einde Tweede Wereldoorlog in Europa:

  • Generaal Dwight D. Eisenhower: commandant van de Geallieerde strijdkrachten in Europa
  • Admiraal Dönitz: Duits admiraal die de voorwaarden voor de overgave en capitulatie van Duitsland kwam onderhandelen
  • Generaal Alfred Jödl: Duitse stafchef. Hij ondertekende de overgave en zo de capitulatie van Duitsland in Reims
  • Groot-Admiraal Karl Donizt: opvolger van Hitler na diens zelfmoord. Hij gaf aan Jödl de toestemming om de overgave en capitulatie van Duitsland te ondertekenen

Band of Brothers in Reims

Naast het einde van wereldoorlog 2 vond ik in dit museum nog een andere verrassing. Ook Easy Compagny (die van Band of Brothers) had hier een hoofdkwartier. Na Operation Market Garden vertoefde ze in de regio Reims. Ze verlieten Frankrijk en dit gebouw om te gaan vechten in Bastogne.

De sporen die ze daar achterlieten, ben ik gaan zoeken. Meer daarover lees je in mijn verslag over de Band of Brothers in Bastogne.

Meer info over het einde van deTweede Wereldoorlog in Europa

Hopelijk kon dit artikel over het einde van de 2de wereldoorlog en de vrede van de Tweede Wereldoorlog je wat bijleren.

Wil je toch nog meer info over de tweede wereldoorlog? Voor bijvoorbeeld je 2de wereldoorlog spreekbeurt? Heb je nog vragen zoals van wanneer tot wanneer was de Tweede Wereldoorlog? Of hoe eindigde de Tweede Wereldoorlog? Dan raad ik je volgende bronnen aan:

Geschiedenis blog

Zoektocht naar de 101 Airborne Easy Compagnie in Bastogne (Foy)

1 Comment

Het was in de winter van 1944 dat de Amerikaanse soldaten van de 101 Airborne Easy Compagnie in de bossen rond Bastogne ingegraven zaten. We kennen de scènes uit de reeks Band of Brothers wel.

Maar wist je dat je het bos nog kunt bezoeken én dat je er nog sporen van de Easy Compagnie terug vindt? Ik bezocht Bastogne onlangs met enkele vrienden en ging een kijkje nemen in de omliggende wouden. En ik leg je hier graag uit hoe je zelf op speurtocht kan gaan.

De situatie: 101 Airborne Easy Compagnie (Band of Brothers) in Bastogne en Foy

Even de situatie uitleggen voor zij die de serie Band of Brothers nog niet hebben gezien (als dat zo is: nu meteen kijken!).

In de winter van 1944 zit Bastogne midden in het oorlogsgeweld. Door haar vele invals- en uitvalswegen (7!) vormde de stad immers een belangrijk militair strategisch punt. Vooral voor de verplaatsing van tanks, die degelijke wegen nodig hadden.

Wist je dat deze oorlogsserie gebaseerd is op een boek? Dat boek kan je hier aanschaffen bij Bol.

Het is de 101 Airborne Easy Compagnie die hier tijdens de winter naartoe wordt gestuurd. Bastogne moet kost wat kost verdedigd worden tegen de Duitsers. Met een tekort aan munitie en bevoorrading, amper winterkledij en zonder sterk strategisch plan trekken de mannen, die we kennen uit Band of Brothers, de bossen rond Bastogne en het nabij gelegen dorpje Foy, in.

De Amerikanen en Duitsers graven zich daar aan de boomgrens van de bossen in. Tientallen schuttersputjes, ook wel foxholes genoemd, verschijnen zo in het bos. Hierin kunnen de mannen, al half liggend, schuilen tegen de koude en de sneeuw. Maar nog belangrijker, ook tegen vijandelijk vuur en bombardementen.

Het zijn die schuttersputjes die nog altijd te bezichtigen zijn. Hieronder lees je hoe je ze zelf nog kunt zien. Maar vooraleer je weet wat je kunt zien, wil ik je graag uitleggen wat de krijgstactiek achter deze oorlogsrelicten was.

De tactiek: schuttersputjes (foxholes) van  het 101 Airborne Easy Compagnie in Bastogne en Foy

Wat was nu die tactiek van deze Band of Brothers? Van de 101 Airborne Easy Compagnie maar ook van hun vijand, het Duitse leger? Dat was de krijgstactiek van de schuttersputjes, de foxholes.

Men groef veel putjes in de bossen rond Bastogne en Foy. Waarom? Omdat men beschut moest zijn. Rondvliegende kogels, maar ook schrapnel of stukken boom, konden tijdens bombardement ontweken worden door te schuilen in een schuttersputje.

De putjes waren ondiepe putten. Je kon erin zitten of half in liggen. Zo kon je nog net boven de rand de linie voor je in het oog houden en terug schieten. Maar door je helm, en omdat je lichaam in het putje beschut is, verkleinde de kans om geraakt te worden maximaal.

Een vijandelijke uitval vanuit het tegenoverliggende bos kon je zo makkelijk counteren. Zelf een uitval wagen was dan weer zo goed als onmogelijk. De vijand gebruikte immers dezelfde tactiek van fox holes.

Het zijn nu net die schuttersputjes die nog altijd zichtbaar zijn. Ze zijn minder diep en er liggen er minder dan vroeger, maar je vindt ze redelijk makkelijk terug. Vroeger lag er een foxhole om de drie meter in het bos. Zo kon je makkelijk van putje wisselen en wist de vijand niet waar je zat. Nu blijven vooral de foxholes aan de bosranden nog over.

Het Band of Brothers Memorial van Tom Hanks tussen Bastogne en Foy

Je ijkpunten om sporen van de Tweede Wereldoorlog terug te vinden zijn Bastogne en Foy. Rij vanuit Foy richting Bastogne via de (land)weg tussen de velden. Al gauw krijg je aan weerszijden naaldbossen te zien en loopt de weg wat omhoog. Op het hoogste punt van die lichte helling zie je links een informatiebord staan met een parking.

Meer opvallend staat rechts van de weg: het 101 Airborne Easy Compagnie Memorial, geplaatst door Tom Hanks. Dat herdenkingsmonument kwam tot stand na de opnames voor Band of Brothers, waarbij men daadwerkelijk scènes in de omliggende bossen opnam. Naast relicten uit de Tweede Wereldoorlog sta je dus ook nog op een voormalige HBO-set!

Wist je trouwens dat het hoofdpersonage majoor Winters zijn eigen boek heeft? Bekijk hier zeker eens de memoires van Dick Winters, een mooie aanvulling op het verhaal.

Het Tom Hanks Memorial huldigt de gesneuvelden van de 101 Airborne Easy Compagnie. Het is een mooi monument, met Belgische en Amerikaanse vlag, van waaruit je uitkijkt op de bossen waar de soldaten gelegerd waren.

 De bossen van Bastogne en Foy: Bois de Paix

Tussen Bastogne en Foy heb je twee bossen die je kunt bezoeken. Er is het Bois de Paix. Dit ligt meer richting Bastogne. Het is vooral als herdenking voor gesneuvelden bedoeld. Je vindt er informatieborden over gewapende conflicten van over heel de wereld. Er staat ook een aangeplant bos waar langs de boompjes kleine stenen staan met de namen van gesneuvelden op geschreven. In Bois de Paix heb je ook de mogelijkheid om rustig te picknicken.

De bossen van Bastogne en Foy: Bois Jacques

Het bos waar je zeker naartoe wilt gaan is Bois Jacques. Het is hier dat zowel de Amerikaanse als Duitse soldaten in hun putjes tegen de koude en kogels streden.

Het Tom Hanks Memorial is een goed uitgangspunt om je wandeling te starten. Zoals je ziet zijn er verschillende stukken bos. Hiertussen ligt als afwisseling een kaal stuk grond met enkel laaggroei zoals struiken. Het is aan de bosrand van deze stukken dat je moet zijn.

De meeste schuttersputjes zijn ondiep. Toch zijn ze dieper dan de natuurlijke inzinkingen die je in bossen vaak tegenkomt. Wanneer je er ééntje hebt gezien, dan ligt er in de buurt, op maximaal een paar meters afstand, wel een andere.

Hou dus goed de oneffenheden in het oog en begin aan de bosrand. Daar is je kans op het vinden van een fox hole van Easy Compagnie het grootst.

Heb respect voor de Band of Brothers

Ik voeg in dit artikel bewust geen exacte locaties of kaart bij. Dit om ‘massatoerisme’ te ontmoedigen en enkel de echte fan of geschiedenisliefhebber op pad te sturen. Want het is en blijft nog wel een kleine zoektocht.

Ik wil iedereen vragen om respect te hebben voor de omgeving. Ga niet in de schuttersputjes en sta ook niet op de rand ervan. Op die manier vernietig je de kwetsbare grond van de fox holes. En dat mag natuurlijk niet de bedoeling zijn. Loop dus voorzichtig rond. Het zal de sfeer in het bos alleen maar ten goede komen.

Jouw Band of Brothers wandeling naar 101 Airborne Easy Compagnie in de bossen van Bastogne en Foy
Ben je in Bois Jacques of andere delen van de bossen rond Bastogne en Foy geweest? Heb je relicten van de Band of Brothers, de 101 Airborne Easy Compagnie, gevonden? Dan mag je ze zeker delen als een reactie of via mijn contactformulier!

Ik leer zelf nog graag tips kennen en wil ze graag verder delen in dit artikel voor andere liefhebbers. Bedankt om me te contacteren!

Heb je deze oorlogsserie nog niet in huis? Dan wordt het dringend tijd! Je kan ze via Bol zowel op DVD als Blu-ray krijgen.