Tag Archives: 18de eeuw

Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen

Ik hou wel van verborgen (historische) plekjes. Zeker als er een reukje aan hangt. Bij de Ruien in Antwerpen mag je dat geurtje zelfs letterlijk nemen! Samen met een goede vriendin dook ik deze oude stadsgrachten van ‘t Stad in voor onze eigen ondergrondse ruientocht.

Wat zijn de ondergrondse Ruien van Antwerpen?

De Ruien van Antwerpen bestaan al eeuwenlang, maar zijn nu niet meer zichtbaar voor de bovengrondse wandelaar. Het zijn waterwegen die al sinds de middeleeuwen dienst doen als leverancier van water (en zelfs voor een binnenhaven in de stad zorgden). Deze waterloopjes waren zowel natuurlijk gevormd als verder uitgebreid door mensenhanden.

In de loop der tijden ging men de Ruien echter meer en meer als riool gebruiken. Dat zorgde er mee voor dat de waterlopen overwelfd werden en ze uit het straatbeeld verdwenen. Vanaf dan kan je spreken over de ondergrondse ruien. Maar je kan ze nu nog altijd (deels) bezoeken, eventueel met rondleiding.

Wat meer geschiedenis van de Antwerpse Ruien

Het netwerk van meer dan 8 kilometer waterwegen begon sinds de 16de eeuw overkapt te geraken, omdat de groeiende bevolking van de stad Antwerpen stilaan genoeg had van de stinkende waters.

Daarom besloot het bestuur om het bouwen van huizen bovenop de Ruien gratis te maken. Op die manier kon de stad tegelijk groeien én het hygiënisch probleem oplossen.

De totale overdekking zou pas in de 19de eeuw voltooid zijn. Vanaf dan deden de Ruien pas écht dienst als riool. Tot men in de 20ste eeuw rioolbuizen zou gebruiken. Maar ook deze lopen door de Ruien. Je ziet: resten uit de middeleeuwen hebben zelfs in het hedendaagse Antwerpen nog hun nut!

Een bezoek brengen aan de Ruien in Antwerpen: de ruientocht

Een bezoek met rondleiding aan de Ruien in Antwerpen brengen is een ervaring op zich. Je kan, met laarzen en een pak, te voet de Ruien bezoeken. Maar wij kozen voor een kort (letterlijk:15 minuten) boottochtje. Ideaal om de Ruien even te mogen ervaren. Een echte ruienwandeling was nog niet voor nu.

Verwacht echter niet té veel van die ervaring met het bootje. Je vaart vijf minuten vooruit, waarna je terug achteruit vaart. Je ziet dus in totaal misschien een 100 meter van de Ruien. Je hoeft hiervoor ook niet te reserveren.

Ben je fan van Antwerpen en Monopolie? Dan is de Monopoly Antwerpen van Bol iets voor jou, toch?

De eerste stappen die je bij de start van je bezoek zet, doen je denken aan het bezoeken van een veel te vochtige, zompige kelder. Dan waait de geur van vuil water je tegemoet. Dat is een paar seconden wennen, en ook wanneer je terug buiten staat zal het nog even in je neus zitten. Maar het is zeker niet onoverkomelijk.De temperatuur valt goed mee, want het is vooral de vochtigheid die voor een wat klam gevoel zorgt. Je handen in het water steken raad ik niet aan, enkel als je thuis nog wat wilt nagenieten van de ruiengeur.

Ze geven je een beklemmend gevoel, die Ruien. En het is vooral indrukwekkend dat onder de drukke straten van Antwerpen nog altijd dit netwerk van waterlopen ligt. Én op verschillende manieren nog gebruikt wordt. Tijdens overvloedige regenval kan het water zelfs flink stijgen en een bezoek onmogelijk maken. Het leeft onder Antwerpen.

Zelf de Antwerpse Ruien bezoeken?

Ben je benieuwd om eens een kijkje te nemen in ondergronds Antwerpen? Dan kan je altijd eens binnenspringen om de Antwerpse Ruien te bezoeken. Starten doe je op/onder de Suikerrei (met naambordje in de Ruien zelf). Het is maar één van de vele historische plekjes die België rijk is. Denk bijvoorbeeld ook maar aan de kathedraal in Gent of Tongeren.

Meer info: http://ruien.be/nl/formules/

Trouwens, ook het Steen in Antwerpen is de moeite waard. Lees er hier alles over.

Ga je Antwerpen bezoeken? Dan kan ik je alleen maar volgende deze handige bezoekersgids aanraden: 500 Hidden Secrets of Antwerp

Bron:
http://ruien.be/nl/de-ruien/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Antwerpse_ruien

Het stadspaleis in de Veldstraat (Gent): Hotel d’Hane-Steenhuyse

Afgelopen weekend ontdekte ik in Gent het Hotel d’Hane-Steenhuyse. Een 18de-eeuws hotel en stadspaleis in de Veldstraat. En ik kan je zeggen dat het de moeite waard is!

Een historisch hotel in de Veldstraat?

Ik had al ergens in het nieuws opgevangen dat er een historisch gebouw in de Veldstraat zou zijn opgeknapt. En toen ik in de winkelstraat liep, zag ik inderdaad op de stoep een plakkaat staan die me tot een bezoek uitnodigde.

Natuurlijk ging ik eens een kijkje nemen. Want ik verwachtte wel een mooi herenhuis te zien. Maar het Hotel d’Hane-Steenhuyse oversteeg al mijn verwachtingen. Als je in de buurt ben kan ik je alleen maar aanraden om er ook eens binnen te springen!

Wat is het hotel d’Hane-Steenhuyse?

Maar even wat meer over de geschiedenis van dit gebouw. Het was graaf Emmanuel d’Hane en zijn zoon die het hotel in de 18de eeuw lieten bouwen. De voorgevel kreeg een Lodewijk XV-stijl, de indrukwekkende tuingevel een Lodewijk XVI-stijl. Want ja,midden in het centrum van Gent, vlak langs de drukke winkelstraat, ligt de binnentuin van dit gebouw. Een oase van rust.

Naast een prachtige architectuur heeft het hotel ook een indrukwekkend interieur. Van balzaal tot plafondschilderingen en gerenoveerd interieur. Zeker in België heb ik nog maar zelden zo een complete renovatie bezocht.

En het gebouw zelf heeft ook een rijke geschiedenis. Zo logeerde bijvoorbeeld de Franse koning Lodewijk XVIII er. Die wachtte in Gent de uitkomst van de Slag bij Waterloo af.

Zijn maaltijden at deze Lodewijk XVIII op in het salon de benedenverdieping. Verschillende Gentenaars gluurden via de ramen naar binnen om de rijkelijke maaltijden te zien. De Franse koning zelf, zwaarlijvig en met grote moeite zijn eten binnenwerkend, kreeg al snel de bijnaam Lodewijk-de-Zwieter (Lodewijk de Zweter) vanwege dit fraai zicht.

Hotel d’Hane-Steenhuyse in de Veldstraat van Gent: een bezoek waard

Dat het stadspaleis Hotel d’Hane-Steenhuyse in de Veldstraat van Gent een bezoekje waard is, kan je wel afleiden uit haar rijke geschiedenis en de enkele foto’s die ik in dit artikel al toonde.

Je kan het in het weekend trouwens gratis bezoeken. Je hebt dus geen enkele reden om er eens niet binnen te wandelen. Veel plezier!

Ken je zelf nog zulke verborgen plekjes? In Gent of een andere stad? Geef me dan zeker eens een seintje via mijn contactformulier.

Bron:
Stad Gent
Inventaris Onroerend Erfgoed
dewereldmorgen

De herkomst van de banaan – een geschiedenis

Iedereen heeft er al wel eens eentje gegeten: een banaan. Maar wist je dat de bananen die we nu kennen niet de oorspronkelijke vruchten zijn? De herkomst van de banaan is een hele geschiedenis en speelt ook nu nog een grote rol in de fair trade handel. En ik ontdek graag met jou vanwaar de oorspronkelijke banaan nu vandaan komt.

De afkomst van de banaan

De oorsprong van de banaan kunnen we al eeuwen geleden in de geschiedenis plaatsen. De eerste vruchten zouden al zo’n tienduizend jaar geleden zijn geteeld door de eerste boeren.

Zoals met zoveel planten is het sinds de domesticatie van de mens dat er op telkens grotere schaal gekweekt kon worden.  

Waar komt de banaan vandaan?

De afkomst van de banaan zou in Nieuw-Guinea liggen. Dat is een eiland in de Grote Oceaan, niet ver van Australië. Van daaruit zou ze zich verder verspreid hebben over Azië en Afrika.

De oorspronkelijke banaan: niet te eten

De herkomst van de banaan is niet het verhaal van een lekkere vrucht. De eerste bananensoorten waren immers niet te eten! Het waren ruwe vruchten vol pitten. Maar waarschijnlijk gebruikten de eerste boeren de bladeren en stengels van de plant. Bijvoorbeeld als bouwmateriaal.

Het is pas door kweken en selecteren van soorten dat de banaan ook een lekkere vrucht werd. Maar het was nog een lange weg tot de ‘perfecte’ banaan zoals we die nu kennen.

De banaan speelt de laatste jaren een rol in de fair trade handel. Wil je daar meer over weten? Dan raad ik je het boek Kunnen we een betere wereld kopen aan.

Hoe zag de oorspronkelijke banaan eruit?

De bananen die we nu kennen zijn knalgeel en zoet. Maar dat waren de oorspronkelijke bananen zeker niet. De herkomst van de banaan is terug te leiden tot rode en groene varianten. Die moesten nog eerst gekookt worden voor je ze kon opeten. De versie die we nu kennen is eerder een mutatie van die soorten.

De Jamaicaan Jean Francois Poujot zou midden 19de eeuw zo’n mutatie op zijn plantage hebben ontdek en de soort verder gekweekt. Naast de betere smaak moest je deze variant ook niet meer koken vooraleer op te eten.

De geschiedenis van de banaan: een lange weg

De mens kent de wilde plant al tienduizenden jaren geleden, en vandaag is ze niet meer weg te denken. De banaan heeft doorheen de geschiedenis al een hele wereldreis gemaakt.

Zo stimueerden de Romeinen in de 1ste eeuw voor Christus al het telen van bananen. De verdere verspreiding zou sinds de 15de eeuw gebeuren met de kolonisatie. De Portugese schepen voerden toen continue van de Afrikaanse westkust naar Europa en terug.

De herkomst en oorsprong van de banaan: de geschiedenis samengevat

Het is altijd leuk om te weten vanwaar de “eerste banaan” vandaan komt en wat haar herkomst precies is. Maar natuurlijk is het zo een lange geschiedenis die zich over heel de wereld afspeelt, dat het moeilijk is om exacte locaties en data voor de afkomst van de banaan zeker te weten.

Natuurlijk is de wilde plant afkomstig uit de regio rond de evenaar, waar ze ook nu nog veelvuldig wordt gekweekt. En grote historische tendensen zoals de kolonisatie hebben, net zoals in andere gevallen, voor de verspreiding gezorgd.

Het is vooral goed om te weten dat de mooie, gekromde gele lekkere banaan die we nu kennen nog maar een heel recente vrucht is. Een resultaat van het selecteren en kweken van specifieke wilde bananen.

Alvast smakelijk!

Meer weten over de geschiedenis van groenten en fruit in onze regio? Bekijk dan zeker eens het boek Groenten en Fruit Vroeger en Nu!

Bron:
https://www.quest.nl/artikel/waar-komt-de-banaan-vandaan
https://www.thespruce.com/history
-of-bananas-as-food-1807565
https://nl.wikipedia.org/wiki/Banaan_(vrucht)

British Library HMNTS 10097.ccc.22

Ferrariskaart kopen: hier online bestellen

Ben je van plan om een Ferraris atlas te kopen? Groot gelijk! Maar je weet niet waar ze te bestellen? Of je twijfelt nog een beetje? Dan heb je geluk, want ik ben hier om je te helpen!

Ik geef je hier al de mogelijkheid om de atlas te kopen via Bol. Dit is de klassieke uitgave in de meest hoogwaardige afwerking. Hieronder vind je meer uitleg over deze atlas.

Als historicus schreef ik een tijdje geleden al eens een artikel over de Ferraris atlas. Daar vind je meer info over de Ferraris kaarten zelf. Maar hier leg ik je graag uit waar de Ferraris kaart te koop is. Want ik ben zeker een fan!

De Ferrariskaart bestellen: twijfel je nog?

Als je op deze pagina bent beland, dan weet je waarschijnlijk al wat de Ferraris atlas is. Maar misschien twijfel je nog of je de Ferrariskaart moet kopen? Niet meer nadenken, maar doen!

Onder historici zijn de Ferrariskaarten immers een monument. Al sinds mijn opleiding aan de Universiteit Gent gebruik ik ze regelmatig. Een Ferrariskaart is nu eenmaal een belangrijke bron.

Klik hier om deze atlas aan te kopen

Niet dat het een bron is die altijd perfect klopt. Maar ze geeft toch altijd wel een hele brok historische informatie over de Oostenrijkse Nederlanden.

Je moet zeker geen gediplomeerd historicus zijn om de Ferraris atlas interessant te vinden. Want ik denk dat iedereen er wel mee aan de slag kan. Je vindt er ook veel sporen op, zoals gebouwen of natuurlijke relicten, die je nu nog altijd terugvindt in je buurt. Eens kijken op de 18de eeuwse kaart en daarna de hedendaagse wereld intrekken tijdens je eigen speurtocht. Leuk en spannend toch?

Ben je dus geïnteresseerd in je eigen omgeving en hoe ze eruit zag eind 18de eeuw? Wil je onderzoeken hoe je de bewoning, bebouwing en natuur op een bepaalde plek is geëvolueerd in de laatste twee eeuwen? Dan raad ik je aan om de Ferrariskaart te bestellen en te kopen.

De Ferrariskaart kopen: waarom en hoe?

Ok, de Ferrariskaart kopen is zeker niet goedkoop. De atlas vraagt wel een kleine investering. Maar ze is het volgens mij wel waard.

Want ik kan je zeggen: je koopt best ineens de gehele atlas. Één Ferrariskaart kopen van je eigen regio lijkt wel leuk. Maar je zal al snel ook de omliggende regio’s willen bekijken en vergelijken. Want in die tijd hadden omliggende regio’s hun invloeden op elkaar.

En dan heb je ook nog eens je familie, vrienden of andere bezoekers die waarschijnlijk ook een kijkje willen nemen in je atlas.

Het is net de veelheid aan gedetailleerde Ferrariskaarten die een mooi én interessant geheel maken. Verzameld in één werk: de atlas van graaf de Ferraris.

De Ferrariskaart te koop: je boekenkast indrukwekkend maken

De Ferrariskaart is vrij te koop. En als je ze aanschaft, dan zal je boekenkast er een stuk indrukwekkender uitzien. Want ik zei al dat de atlas zeker niet te klein is uitgegeven. En ze is een stuk groter dan een normaal boek.

Klik hier om deze atlas aan te kopen

Je kunt het letterlijk en figuurlijk zware lectuur noemen. Dus zorg dat je plek hebt in je boekenkast! Aan de andere kant maakt dat van het raadplegen van de Ferrariskaarten ook een avontuur. Het kost een beetje moeite om de atlas uit je kast te nemen en op je tafel te leggen. Doe de kaft open en je ziet de prenten voor je ogen openvallen. En dan kun je beginnen speuren. Met plezier! Door de veelheid aan details ontdek je altijd wel weer wat nieuws!

De Ferrariskaart online bestellen en kopen: conclusie

Wil je eerst meer weten over de geschiedenis achter de historische Ferraris atlas? Dan moet je zeker eens dit artikel lezen.

De beste en snelste optie is om de atlas te kopen via Bol. Dit is de klassieke uitgave in de meest hoogwaardige afwerking. Het is ook de versie die je in bibliotheken terugvindt.

Calcio Storico: brutaalste sport ooit

Een collega wees me onlangs op iets wat waarschijnlijk de brutaalste sport ooit moet zijn: Calcio Storico, ook wel Calcio Fiorentino genaamd.

De Calcio Storico kun je samenvatten als een voetbalspel zonder al te veel regels. Je ziet mannen met een bal spelen. Wel in hun handen en niet met hun voeten. Maar je ziet ook veel mannen vechten?. Hárd vechten.

Op het eerste zicht leek het me een soort uitlaatklep voor voetbal hooligans. Een voetbalveld waar ze zich mogen uitleven tegen een rivaliserende hooliganclub.

Maar blijkbaar zit er toch een interessante geschiedenis achter dit Calcio Fiorentino. En die geschiedenis leg ik je hier graag even uit. Wil je de precieze regels kennen en het spel doorgronden? Dan raad ik je de aankoop van het boekje A beginners guide to Calcio Fiorentino aan.

Wat is Calcio Storico?

Calcio Storico wordt ook wel Calcio Fiorentino of Florentijns trapspel genoemd. Het is een gewelddadig balspel met twee teams van elk 27 mannen. Je mag tijdens het spel zowel je handen als voeten gebruiken.

Om een goal te maken moet je de bal in een net gooien aan de overkant van het veld, dat een zanderig terrein is. Een wedstrijd duurt 50 minuten en je hebt ook een scheidsrechter, 6 lijnrechters en een veldmeester om alles in goede banen te leiden.

Bij het afvuren van het kannon wordt de bal het veld ingegooid. En dan breekt de hel los. Schoppen tegen het hoofd is verboden. Maar kopstoten, wurging of zand in de ogen van je tegenstander wrijven is toegelaten. Of beter nog: het wordt aangemoedigd. Het Calcio Storico is één groot vechtfestijn.

Er worden tijdens een wedstrijd dan ook geregeld mensen het veld afgedragen. Gebroken botten zijn ook totaal geen uitzondering.

Calcio Storico/Calcio Fiorentino: ontstaan

Dit wreedaardig balspel stamt uit de 15de eeuw. Het wordt gezien als een vroege vorm van voetbal en stamt zelf waarschijnlijk af van een Romeins balspel. Dat spel was op zijn beurt dan waarschijnlijk weer het resultaat van een soort militaire krachttraining.

Een écht startpunt van het Calcio is  echter moeilijk te bepalen. Balspelen worden immers al sinds mensenheugenis uitgevonden, aangepast en gespeeld.

Omdat Calcio Storico ook Calcio Fiorentino wordt genoemd, kun je al raden waar het ontstaan is: in Firenze (Italië).

Het waren aristocraten die Calcio Storico speelden. Zelfs tot in het Vaticaan speelde men het.

Op het einde van de 15de eeuw kende het spel zo’n grote populariteit dat men het op zowat elk plein in Firenze speelde. In 1490 zou men zelfs gespeeld hebben op de bevroren rivier Arno. En ook in andere landen buiten Italië speelde men het Calcio.

Toch zou de sport in de 18de-19de eeuw nog amper gespeeld worden en uitdoven. Tot het in 1930 een tweede leven kreeg. Sindsdien zijn er jaarlijks drie wedstrijden in juni.

Het evenement Calcio Storico/Calcio Fiorentino

Dit toch wel aparte evenement begint met een stoet in het historisch centrum van Firenze. Compleet met historische kostuums uit de 16de eeuw.

De ploegen die deelnemen aan het Calcio beelden de historische wijken van firenze uit. Elk team (wijk) heeft een eigen embleem. Nu zijn het de districten van Firenze die in teams worden opgedeeld met elk een kleur.

Bron:
Wikipedia
Geef hier je beoordeling van dit artikel. Bedankt!