Elk jaar vinden in de stad Gent de bekende Gentse Feesten plaats. Die draaien niet alleen maar rond feesten, drinken en eten, want ook cultuur speelt er een grote rol. Zo kan je tijdens de Feesten enkele uitzonderlijke plekjes die normaal gesloten zijn, bezoeken.
Ik bezocht tijdens de feesteditie 2019 de Sint-Baafskathedraal. Want de Gentse Feesten zijn hét moment om de toren te beklimmen. Of dat de moeite waard is vertel ik je verder in dit artikel.
De Sint-Janskerk & Sint-Baafskathedraal in Gent: korte geschiedenis
De Sint-Baafskathedraal in Gent ziet er op dit moment bijna wit uit, want ze onderging een grondige renovatie. Net zoals het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck, dat je in deze kerk kan bezichtigen.
Een groot verschil met het donker vuil dat de toren bedekte toen ik ze jaren geleden als student bezocht. Hetzelfde effect vind je terug bij de renovatie van de Boekentoren. Het is natuurlijk wel normaal dat de toren na eeuwenlange luchtvervuiling zwart ziet, en het resultaat mag er zijn.
Het zou ene bisschop Transmarus zijn geweest die hier in 942 een kerkje heeft ingewijd. Op deze plek stond er in het midden van de 12de eeuw dan een Romaans kerkje waarvan je nu nog de sporen van kan terugzien. Oorspronkelijk droeg deze de naam Sint-Janskerk.
Door haar middeleeuwse rijkdom kon de stad in de 15de-16de eeuw de kerk verder uitbouwen tot een Gotische kerk.
In de loop van de geschiedenis waren er natuurlijk de nodige religieuze en politieke strubbelingen (met Keizer Karel V bijvoorbeeld). Maar uiteindelijk richtte men in 1559 het bisdom Gent op waardoor de kerk een kathedraal werd.
De toren van de Sint-Baafskathedraal in Gent bezoeken
Ik woon al meerdere jaren in Gent, maar bovenop de Sint-Baafskathedraal was ik nog niet geraakt. Dus tijdens de Gentse Feesten sloeg ik mijn slag.
De rij was langer dan verwacht, dus je kan wel tot een kwartier aanschuiven. De toegangsprijs van enkele euro’s viel goed mee, alhoewel ik tijdens de Gentse Feesten toch eerder een geste had verwacht.
Het duurt ook een kwartiertje vooraleer je alle trappen hebt beklommen. Maar de klim zelf is niet onoverkomelijk of extra moeilijk. Zo zijn er meerdere kleinere kinderen en senioren ook tot op de top geraakt.
Het uitzicht dat je hebt is natuurlijk super. Én je zit ook hoger dan het belfort (dat wél heel het jaar open is voor bezoek en beklimming). Het is mooi om de typische bekende herkenningspunten tussen de huizen terug te vinden: belfort, gravensteen, boekentoren, de Krook, Vooruit …Het uitzicht is een mooie samenvatting van Gent.
De Sint-Baafskathedraal bezoeken: een aanrader
Ben je tijdens de Gentse Feesten dus in de stad? Maak dan zeker eens tijd voor een beklimming. Dan heb je erna meteen een excuus om even te bekomen op een terrasje!
Afgelopen weekend ontdekte ik in Gent het Hotel d’Hane-Steenhuyse. Een 18de-eeuws hotel en stadspaleis in de Veldstraat. En ik kan je zeggen dat het de moeite waard is!
Een historisch hotel in de Veldstraat?
Ik had al ergens in het nieuws opgevangen dat er een historisch gebouw in de Veldstraat zou zijn opgeknapt. En toen ik in de winkelstraat liep, zag ik inderdaad op de stoep een plakkaat staan die me tot een bezoek uitnodigde.
Natuurlijk ging ik eens een kijkje nemen. Want ik verwachtte wel een mooi herenhuis te zien. Maar het Hotel d’Hane-Steenhuyse oversteeg al mijn verwachtingen. Als je in de buurt ben kan ik je alleen maar aanraden om er ook eens binnen te springen!
Wat is het hotel d’Hane-Steenhuyse?
Maar even wat meer over de geschiedenis van dit gebouw. Het was graaf Emmanuel d’Hane en zijn zoon die het hotel in de 18de eeuw lieten bouwen. De voorgevel kreeg een Lodewijk XV-stijl, de indrukwekkende tuingevel een Lodewijk XVI-stijl. Want ja,midden in het centrum van Gent, vlak langs de drukke winkelstraat, ligt de binnentuin van dit gebouw. Een oase van rust.
Naast een prachtige architectuur heeft het hotel ook een indrukwekkend interieur. Van balzaal tot plafondschilderingen en gerenoveerd interieur. Zeker in België heb ik nog maar zelden zo een complete renovatie bezocht.
En het gebouw zelf heeft ook een rijke geschiedenis. Zo logeerde bijvoorbeeld de Franse koning Lodewijk XVIII er. Die wachtte in Gent de uitkomst van de Slag bij Waterloo af.
Zijn maaltijden at deze Lodewijk XVIII op in het salon de benedenverdieping. Verschillende Gentenaars gluurden via de ramen naar binnen om de rijkelijke maaltijden te zien. De Franse koning zelf, zwaarlijvig en met grote moeite zijn eten binnenwerkend, kreeg al snel de bijnaam Lodewijk-de-Zwieter (Lodewijk de Zweter) vanwege dit fraai zicht.
Hotel d’Hane-Steenhuyse in de Veldstraat van Gent: een bezoek waard
Dat het stadspaleis Hotel d’Hane-Steenhuyse in de Veldstraat van Gent een bezoekje waard is, kan je wel afleiden uit haar rijke geschiedenis en de enkele foto’s die ik in dit artikel al toonde.
Je kan het in het weekend trouwens gratis bezoeken. Je hebt dus geen enkele reden om er eens niet binnen te wandelen. Veel plezier!
Ken je zelf nog zulke verborgen plekjes? In Gent of een andere stad? Geef me dan zeker eens een seintje via mijn contactformulier.
“Zin om een gestreken mastel te eten?”. Als Limburger in Gent had ik geen idee wat dat was, een ‘gestreken mastel’. Laat staan dat ik wist dat er ook iets bestaat als ‘gewijde mastellen’. En ik vond het al helemaal gek worden toen bleek dat je het kan eten.
Nochtans is een Gentse gestreken mastel een lokaal streekproduct dat op mijn lijf geschreven staat. Want een gewijde mastel is een historisch streekgerecht, vooral klaargemaakt in de Gentse wijk Patershol, in het centrum van de stad. Ik groef wat dieper in de Gentse cultuur en vertel je hieronder graag meer over de geschiedenis van dit gerecht.
De geschiedenis van de gewijde gestreken mastel van Gent: Sint-Hubertus
Het recept van de gestreken mastellen kent haar origine zo’n 900 jaar geleden. We zitten dan volop in de middeleeuwen. Een moment dat Gent als stad haar vlucht omhoog kende. Maar ook in Brussel kende men dit gebak.
Op dit moment eten de Gentenaren de gestreken mastellen vooral tijdens de Patersholfeesten jaarlijks in augustus.
Maar weinig mensen weten dat de Gentse mastellen eigenlijk op een andere periode in het jaar. Namelijk in november.
Op 3 november is het de dag van Sint Hubertus, de patroonheilige van de jacht. Volgens de legende zouden gewijde mastellen beschermen tegen hondsdolheid. Als je als jager tenminste je Gentse mastellen door een pastoor liet wijden. Vandaar de ‘gewijde mastellen’ van Gent.
Maar wat is dat nu eigenlijk, een Gentse gestreken mastel?
Een Gentse gestreken mastel, of ze nu gewijd is of niet, is een gebak dat gezien wordt als typisch streekproduct. De ingrediënten zijn een soepel deeg en zeker niet te vergeten bruine kandijsuiker en kaneel. Het broodje is rond met een kuiltje erin. Het wordt doorgesneden met hiertussen zouteboter,bruine kandijsuiker en kaneel.
Je eet een Gentse mastel vaak droog. Dit betekent dat ze is afgekoeld maar in een lauw oventje op temperatuur wordt gehouden terwijl ze regelmatig wordt omgedraaid. Mjin voorkeur gaat echter naar een vers gestreken mastel.
Ik heb het trouwens vaak over gestreken en ja, dat betekent inderdaad wat je denkt. Want als je het broodje van een mastel hebt gemaakt, dan wordt het gestreken tussen aluminiumfolie. Hierdoor wordt het een platte koek, smelt de suiker en wordt de kaneelsmaak wat sterker. En dat maakt dit streekproduct net zo typisch en…heerlijk!
Ben je trouwens op zoek naar écht historische recepten? Historica Annelies Van Wittenbergh dook de geschiedenis in en zocht ze voor je uit. Dat mondde uit in een receptenboek met geschiedkundige omkadering. Het kookboek Smaak! kan ik dus alleen maar aanraden! En je kan het hier verkrijgen.
Een smakelijke geschiedenis van de gewijde Gentse gestreken mastellen
Ik vond het wel leuk, die smakelijke kennismaking met de gestreken mastellen. En als ik in De wijk Patershol in het centrum van Gent op een terrasje vertoef, dan ga ik zeker nog eens zo’n Gentse mastel eten. Of het een gewijde gestreken mastel zal zijn is nog maar de vraag…
Ken je zelf ook de geschiedenis van een streekproduct en wil je dat delen op mijn blog? Neem dan zeker eens contact met me op!
Wil je Gent nog verder verkennen? Dan is dit natuurlijk de ideale handleiding: Time To Momo
De film Emperor. Die gaat me heel mijn leven bijblijven. Je weet het misschien nog niet, maar ik ben een historicus die al een tijdje in Gent woont. En ik hou van film. Je kunt je dus wel inbeelden hoe hard mijn historisch-filmisch hart sloeg toen ik in september 2014 hoorde van opnames voor de film ‘Emperor’.
Oproep om mee te spelen in The Emperor
Emperor is een Europese spektakelfilm die draait om één van mijn meest favoriete historische personages: keizer Karel V (1500-1555). Hoewel de filmopnames grotendeels in Tsjechië plaatsvonden, schoot men de openingsscènes in Gent. De geboortestad van Karel V. Grootse massascènes voor een spektakelfilm hebben natuurlijk veel figuranten nodig, en zo lanceerde de productie ook in Gent een oproep. Alleen één groot minpunt voor mijzelf: je moest minstens 3 dagen vakantie nemen in de periode oktober-november 2014, en ik had op dat moment geen vakantiedagen meer over. Geen filmopnames voor mij dus. Een gemiste kans. En het leven kabbelde verder.
Tweede kansen bestaan
Een jaar ging voorbij en ik had al lang niet meer aan die gemiste kans gedacht, laat staan aan de film. Tot er plots in augustus 2015 een krantenartikel verscheen. De filmcrew voor Emperor zou immers in augustus neerstrijken in Gent. Mét hoofdrolspeler Adrian Brody. Las ik dat goed? Waren de opnames in 2014 uitgesteld en kwam de hele crew nu pas naar België? Zochten ze weer figuranten? Ja! Ja! En nogmaals ja!
Blijkbaar had men de opnames van 2014 uitgesteld tot de zomer van 2015 en was men eerst naar Oost-Europa getrokken om de andere scènes in te blikken. Daar klopte mijn historisch-filmisch hart weer, en hoe! Maar wat bleek, de eerste week waarin de uitverkoren figuranten hun kledij moesten passen was al verstreken en het was nog maar anderhalve week vóór de eigenlijke filmopnames. Hoe kon ik zo last minute nog een kans maken? Ik besloot er voor de gaan.
Here I come, Emperor film!
Zaterdagochtend. Ik besloot om ’s ochtends meteen een mailtje naar het castingbureau te sturen. Hiervoor moest je een hele waslijst vragen invullen, van rijksregisternummer tot lengte, borst- en heupomtrek. Ook 3 foto’s, voorkant en achterkant hoofd met ook een foto van je gehele lichaam, moesten in de bijlage gestoken worden
Maar gewoon een vragenlijst invullen leek me niet te voldoen gezien het feit dat de meeste figuranten, hoogstwaarschijnlijk allemaal, al waren uitgekozen. Daarom zette ik alles op alles en schreef ik een begeleidende mail waarin ik uitlegde dat ik als historicus, leraar geschiedenis en met een stage aan de VRT achter de rug dé uitgelezen persoon was voor filmopnames over Karel V. Ik zal niet de hele brief hier neerschrijven, maar laat ons zeggen dat ik wel duidelijk maakte hoe uniek de kans voor mij was. Het leek mij één van die ervaringen die heel je leven bijblijven en ik smeekte nog net niet om mee te doen.
Hop, mailtje met al de gevraagde gegevens dus verstuurd naar het castingbureau. Meer kon ik niet doen. Of wel? Ik greep die zaterdagochtend de telefoon en belde de contactpersoon van het castingbureau op. Deze bleek net haar enige vrije weekend tijdens de opnamedagen te beleven –oeps – maar ze apprecieerde mijn follow-up telefoontje en enthousiasme ten zeerste. Ik dacht eerst nog dat mijn kansen verloren waren, want wie gaat nu extra moeite doen voor iemand die je op je vrije dag wakker belt, maar dat bleek goed mee te vallen. Ze zou me echter pas enkele dagen later wat laten weten. Héél spannende dagen .
De contactpersoon had me gezegd dat ik ten laatste maandagavond wat zou horen maar ook dinsdagochtend had ik nog geen mailtje gehad. Dus ik trok mijn assertiefste schoenen aan en stuurde dinsdagmiddag een follow-up mailtje om te horen of er al wat meer nieuws was. Nog geen 5 minuten later rinkelde mijn telefoon en verscheen er een onbekend nummer.
Het was inderdaad de contactpersoon voor de figuratie die belde! Mét ook nog eens goed nieuws! Want ik was als één van de laatste personen uitverkoren om figurant te spelen in de film Emperor in Gent.
Omdat mijn kandidatuur last minute was kon ik meteen aan de slag. Want twee dagen later verwachtte men mij op de pasdag. Het zou de laatste pasdag zijn dus ik mocht mijn vingers al kruisen dat er nog passende kleren overbleven. De instructie dat ik mijn baard niet meer mocht scheren was geen probleem. Scheren vind ik zo al saai genoeg.
Pasdag voor de figuranten van de film Emperor
Het was donderdag. Na mijn werk snelde ik op de fiets naar huis om een douche te nemen. Ik ging er vanuit dat de aankleders wel graag een gewassen lichaam in hun handen krijgen. Zeker gezien het die donderdag één van de laatste hete zomermaanden van augustus 2015 was. En dan was er ook nog de adrenaline door al die spanning.
Aangekomen op de afgesproken locatie, een grote hal, voelde ik al meteen de gezonde spanning die er bij zulke projecten heerst. Zo heerste er het verbod op foto’s nemen. Iemand die dat net iets te opzichtig deed werd al snel gesommeerd de telefoon te tonen en de foto’s te verwijderen. Veel soon to be figuranten waren er ook niet meer aanwezig. Naast mij waren er nog één andere man en één vrouw. Zij mocht een vrouwelijke burgerinwoonster van Gent spelen. De andere man en ik mochten één van de “hoofdrollen” spelen: we waren blijkbaar geschikt om de ketterse Lutheranen te vertolken!
De Lutheranen van de film Emperor
Altijd speciaal om Lutheraan te spelen, maar dit had wel consequenties voor de kledij. Warme consequenties! Want de Lutheranen kleedden zich sober. Zo kregen we zwarte laarzen en een zwarte wollen broek aangereikt. Daarboven het ‘typische’ middeleeuwse losse witte hemd wat je wel vaker in historische films ziet.
emperor film gent
Dat was echter nog niet het einde. Ik kreeg nog een lange zwarte wollen gillet, een zwarte wollen kabuis én als afmakertje nog een zwarte wollen cape. Reken daarbij nog de zwarte wollen muts én hoed en je kunt je al inbeelden dat mijn douche daarvoor niet veel uitmaakte. Het was zweten. Dat beloofde al voor de opnames!
De opnames voor de film Emperor in Gent
Dag 1: aankleden
Om vijf uur ‘s ochtends was ik aanwezig in de kleedruimtes. Niemand in Gent te. Alhoewel, hoe dichter ik bij de Korenmarkt kwam hoe meer mensen ik zag wandelen en fietsen. Allemaal met hetzelfde doel: de opnameset van de Emperor film.
Ik parkeerde mijn fiets in de stalling van de Sint-Michielsbrug. Een hek sloot de Graslei en Sint-Michielsbrug op die plek echter af, dus ik moest een woonblok omlopen. De bewaker was echter zo vriendelijk mij door te laten zodat ik kon doorsteken over de brug. Maar dat had ik dus beter niet gedaan! Voor de opnames was de Sint-Michielsbrug immers omgedoopt tot een modderpoel waar ik letterlijk enkeldiep in wegzakte. Molenwiekend om niet uit te glijden geraakte ik stap voor stap aan de andere kant van de brug. Ik zou al een geweldige eerste indruk maken met mijn modderige schoenen, die ik amper schoon gewreven kreeg aan wat gras dat tussen enkele kasseien piepte.
Eenmaal in de kleedruimte aangekomen heerste er een algemene staat van opwinding, hoewel het nog zeer vroeg was. We bekeken elkaar met een blik van samenzwering. We zaten immers allemaal in hetzelfde leuke schuitje. Één van de kandidaat-figuranten gedroeg zich echter een beetje zat en zot, wat al meteen voor algemene hilariteit bij de figuranten, en nervositeit bij de bewaking, zorgde. Onder het luid uitroepen van “amateurs” werd de man de deur gewezen. Verschillende keren, want hij bleef maar terugkomen. Dat begon al goed!
Dag 1: lopen voor die paarden!
Als Lutheraan had ik het geluk dat de meeste filmscènes rond deze personages draaiden en ik dus vaak in actie mocht schieten. Op de Korenlei had de filmcrew een heuse middeleeuwse winkelstraat met kraampjes nagebouwd. En voor wie het zich bij het kijken van de film afvraagt; ja, al de groenten en vis die je ziet liggen was levensecht! Enkel het konijn in de kooi was opgezet. Of kon heel goed acteren!
Als eerste opdracht mochten wij als marktgangers een dagelijkse wandeling tussen de kraampjes maken. Al gauw zou de sfeer omslaan wanneer een amokmaker onder luid geroep ons zou passeren. Het ging hier al meteen niet meer over gewoon wat op de achtergrond staan. Nee, we mochten meteen reageren en interactie opbouwen met de hoofdacteur van die scène!
Dat was echter nog maar het begin van een spannende dag. Want toen men vroeg naar figuranten die snel konden lopen, glipte ik snel bij de uitverkoren. Gelukkig had ik nog een beetje basisconditie, want de opdracht was niet min. De scène speelde zich weer af op de nagebouwde markt, waar nu een groep vechtende ridders te paard grote opkuis zou houden.
De opdracht was duidelijk: deze getrainde filmpaarden stoppen voor niets of niemand dus maak je weg. Op de cue kwam het er dus op aan om weg te lopen en weg te duiken voordat de brullende ridders te paard ons inhaalden. Een stuntman belandde tijdens die scène bijna onder de hoeven van de paarden. ’s Avonds op het nieuws kon je zien hoe de cameraman en klankman door een van de dieren omver werden gelopen. Het paard verpinkte geen seconde. Het leven van een figurant: lopen voor je leven. Maar tegelijk ook de droom van een historicus: in historische klederdracht op een middeleeuwse markt achterna gezeten worden door ridders te paard. Reenactment op zijn best!
Als filmliefhebber (en sporadische scenarist) vond ik het ook heel interessant om Lee Tamahori, regisseur van de Emperor film, van dichtbij aan het werk te zien.
Dag 2: acteren met Adrien Brody & Michael Pas
Mijn tweede dag als figurant speelde zich af op de Sint-Michielsbrug van Gent, samen met de rest van de Lutheranen. Daar kregen we de opdracht om mee te acteren en niet zomaar te figureren. Met de hoofdacteurs, Adrien Brody en Michael Pas, recht tegenover ons, en Pas zelfs te midden van ons. De adrenalinerush kwam weer opzetten met topacteurs letterlijk binnen handbereik! Een niet alledaagse ervaring me dunkt én weer heel leerrijk. Niet dat ze veel professioneel oog hadden voor de figuranten. Michael Pas oefende vooral zijn Engelse zinnen. Ook hij had blijkbaar wat zenuwen om tegenover Adrien Brody te staan!
Ook tijdens deze brugscènes moesten we weer een interactie opbouwen met de hoofdacteurs. Wanneer zij hun toespraak naar ons, Lutheranen, voerden, moesten wij hierop reageren. Angstig, boos, rebellerend, vol verdriet. Al de emoties passeerden de revue. Al de camerastandpunten ook en zelfs met of zonder geluid (zeer grappig om meer dan 50 mensen in paniek te zien lippen) mochten we de scènes herdoen.
Dag 3: spelen met vuur!
De derde, en voor mij laatste dag als figurant in de emperor film, was dé apotheose van een geweldige ervaring.
De eerste taak van die dag was joelend rondlopen. Zonder beeld, enkel geluidsopnames om als achtergrondgeluid van een grote groep mensen te dienen. Altijd speciaal, zo’n opnames en ik vermoed dat de beelden die via smartphones werden genomen zeer confronterend zullen zijn.
Als besluit mochten we echter met vuur spelen op het pleintje voor de Sint-Michielskerk. Als ketterse plunderaars mochten we gooien met beelden en ander kerkelijk interieur (allemaal filmprops natuurlijk). Er brandde al een stapel boeken, kerkstoelen en schilderijen maar wij mochten de hoop wat vergroten. Leef je uit riepen ze ons toe en dat deden we dan ook. Nooit gedacht dat ik als historicus perkamenten en schilderijen uit de “16de eeuw” met plezier in het vuur zou gooien.
Een trailer voor de film Emperor?
Is er nu al ergens een trailer voor de film Emperor in omloop? Op dit moment nog niet (van zodra die er is plaats ik hem onderaan dit artikel). De filmindustrie is een hele mallemolen en de release is al een paar keren uitgesteld.
Maar niet getreurd, ook zonder Emperor trailer kun je al beelden zien. Onderstaande video toont je scène van dag 3 die ik hierboven beschreef. We plunderen de Sint-Michielskerk in Gent.
Wil je me aan het werk zien in de emperor film? Dat kan! Op 1 minuut 28 seconden zie je me het plein oversteken van rechts naar links. Ik ga aan de haal met een kerkstoel. Ketter dat ik ben.
Hallo, ik ben Rob en schrijf deze geschiedenisblog. Ik ben een historicus en leraar. Met deze geschiedenisblog wil ik mijn passie voor geschiedenis met jullie delen. Veel leesplezier!
