Tag Archives: 18de eeuw

Mijn genealogisch onderzoek: Deel 1

Onlangs bezocht ik voor de eerste maal in mijn leven het Rijksarchief in Luik (Cointe). Waarom? Om een genealogisch onderzoek te doen naar de voorouders langs mijn vaders kant. De weg van mijn achternaam terug in de tijd volgen. Een spannende zoektocht!

[one-half-first]Mocht je zelf op genealogisch onderzoek willen gaan, dan raad ik je dit boek aan als startpunt aan te schaffen: Stamboom voor dummies.

Hiermee geraak je al goed op weg en weet je op wat je moet letten tijdens je genealogisch onderzoek.[/one-half-first]

[one-half][bol_product_links block_id=”bol_58a9766beb9b9_selected-products” products=”9200000021550450″ name=”StamboomDummies” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”239″ cols=”1″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″] [/one-half]

Als Vlaming naar het archief in Luik (Cointe)

Je vraagt je misschien af waarom ik als Vlaming, geboren en getogen in Limburg, voor een genealogisch onderzoek naar het archief in Luik moet trekken. Maar dat is vrij simpel. Mijn grootouders zijn geboren en getogen in het Waalse Glons,net over de taalgrens met Limburg, regio Tongeren.

Ik kom er jaarlijks nog wel eens wanneer we met Allerheiligen het graf van mijn grootouders bezoeken. Maar het enige wat ik voorlopig van Glons ken is de steile helling waarop het kerkhof ligt, die ene straat met wat huizen en errond de mistige glooiende beboste heuvels. Spannendste aan dat bezoek aan het kerkhof is de NAVO basis die onder diezelfde helling ligt. Maar dat is een ander verhaal…

Op naar het rijksarchief in Luik

Ik vroeg mijn vader en zijn broer, mijn nonkel dus,of ze niet mee wilden naar het rijksarchief in Luik. Het ging immers ook over hun voorgeschiedenis. En zo gingen we op een zaterdag ’s morgens vroeg op pad.

Het rijksarchief Luik ligt buiten het stadscentrum, net langs het voetbalveld van Cointe. Het publieke gebouw lijkt bij aankomst wel wat versterkt. Want de zware plakkaat met erlangs de slagboom doet eerder vermoeden dat er staatsgeheimen liggen opgeslagen.

Niet dus. De verdieping met de leeszaal van het rijksarchief is gezellig en gevuld met boeken, documenten, leestafels en een rij projectoren voor de microfilms.

De microfilms: simpel maar je moet het weten

Zo een microfilm lezen is trouwens niet zo gemakkelijk als je denkt. Of toch niet als je het nog nooit hebt gedaan. Gelukkig zijn er altijd wel andere bezoekers bezig met dezelfde genealogische bronnen. Hulp vragen voor je microfilmontmaagding is zeker toegestaan.

De microfilm bestaat uit een spoel waarop een film is gedraaid. Die spoel zet je op een van de spoelhouders onderaan het projectiescherm. Je trekt de film een beetje uit, legt hem op het projectieschermpje en klemt hem vast in het gleufje van de andere spoelhouder. En dan is het draaien geblazen! Je kent dit principe waarschijnlijk wel uit speelfilms waar journalisten oude krantenkoppen bekijken.

Zoeken zoeken zoeken: het genealogisch onderzoek

Om je voorvaderen op te zoeken is er wel wat speurwerk in de juiste bronnen vereist. Ikzelf ging op zoek naar de voorvaderen aan mijn vaders kant.

Op die manier wou ik de weg van mijn achternaam doorheen de geschiedenis terug opzoeken.
En dat begon bij mijn grootvader. Daar had ik via mijn vader en zijn broer het trouwboekje nog van. Handig! Want dan kon ik al één stap verder de geschiedenis in. Want in het trouwboekje van mijn grootvader stond zijn vader , mijn overgrootvader, vermeld.

En op die manier was het telkens een stapje terug in de tijd via aktes van geboorten en aktes van trouw. Daar staan immers altijd je vader en moeder in vermeld.

Wie waren mijn voorouders? Resultaten van mijn genealogisch onderzoek

Het viel al snel op dat mijn voorouders in de 19de eeuw vaak in dezelfde proto-industrie werkten. Namelijk het vlechten van strooien hoeden.

Deze ontdekking leerde mij een nieuw stukje geschiedenis. Want het blijkt dat in de vallei van de rivier de Jeker het maken van strooien hoeden een belangrijke en omvangrijke industrie was! De moeite waard om er een apart artikeltje op mijn blog te schrijven, wat je hier binnenkort kunt lezen.

Verder zat er ook nog een dienstbode en enkele dagloners in mijn familie. Geen uitzonderlijke beroepen. Maar het brengt me wel dichter bij mijn voorouders.

[one-half-first]Je verliest wel snel het overzicht als je niet aandachtig blijft. Ik raad je dan ook aan om alles goed te noteren en documenten te fotograferen. Thuis kun je dan rustig je stamboom op je computer invoeren. Op die manier krijg je automatisch een mooie stamboom in plaats van dit handmatig te doen. Om je op weg te helpen raad ik je dit boek aan: stamboom maken op pc.[/one-half-first]

[one-half][bol_product_links block_id=”bol_58a97aab51dce_selected-products” products=”1001004011552305″ name=”StamboomPC” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”235″ cols=”1″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″] [/one-half]

Geluk bij een ongeluk: stamboomonderzoek gaat verder

Zoals ik al zei stamt mijn familie grotendeels uit het Waalse Glons. Maar ergens eind 18de eeuw (ja zo ver zat ik al met mijn stamboom!) zijn er daar veel kerkboeken verbrand. Onleesbaar en dus een ramp!

Tot bleek dat net op dat moment mijn familie uit een ander Waals dorp uit de regio lijkt te stammen: Xhandermael. En daar zijn wel nog boeken van bewaard. Een geluk bij een ongeluk dus! En mijn speurtocht  kon weer verder gaan.

Het genealogisch onderzoek loopt nog: een stand van zaken

Waar zit ik nu met mijn genealogisch onderzoek, begin 2017? De oudste voorvader met mijn achternaam blijkt Dieudonné te heten en ergens rond het jaar 1770 geboren te zijn. Leuk weetje:  de aktes uit die tijd zijn opgesteldin hetLatijn. Daarin wordt Dieudonné…Deodati! Rare jongens die voorvaders…

Maar voorlopig zit ik dus in 1770. Dat lijkt nog niet zo ver terug in de tijd. Maar als je er even bij stil staat, dan besef je dat ik nu meer weet over mijn voorvader van vóór de Franse Revolutie en vóór de stichting van de Verenigde Staten.

Toch wel indrukwekkend vind ikzelf. En spannend. Daarom blijf ik verder zoeken en zal ik jullie op de hoogte houden. Tips zijn dus altijd welkom!

[one-half-first]Het boek van het Nederlandse programma ‘Verborgen Verleden’ heeft me in elk geval al op weg geholpen. Ook een aanrader om dit boek te kopen![/one-half-first]

[one-half][bol_product_links block_id=”bol_58a97b48b2ef7_selected-products” products=”9200000028910325″ name=”VerborgenVerleden” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”221″ cols=”1″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″] [/one-half]

Geschiedenis van de eerste spruitjes

Spruitkool, ook wel spruitjes genoemd: love them or hate them. Nu de actie ‘Sprout to be Brussels’ loopt, vroeg ik me af wat de herkomst van spruiten is. En waarom men het zo vaak over Brusselse spruitjes heeft.

De herkomst van de eerste spruitjes: de oudheid

Er zijn heel veel soorten spruitjes. Doorheen de eeuwen zijn verschillende soorten spruiten gekweekt. Algemeen gaat men ervan uit dat de eerste gecultiveerde spruiten al duizenden jaren oud zijn.

De Romeinen zouden de spruitkool al gekweekt en gegeten hebben. De mogelijkheid bestaat dat men vóór de Romeinen al spruitjes at. Maar men is vrij zeker dat men dit al sinds de oudheid op grote schaal consumeert.

Brusselse Spruiten: middeleeuwse spruitjes eten in België

Wanneer ging men nu in België spruitjes eten? Men neemt aan dat spruitkool al in de 13de eeuw in West-Europa bekend was. En dus ook in het gebied dat nu België is.

Het is echter aannemelijk dat men via de Romeinen de spruiten in West-Europa al veel eerder leerde kennen. Historisch bewijs hiervan ontbreekt echter nog.

Vanaf de 13de eeuw zou men in de omgeving van Brussel spruitjes cultiveren. Ze zouden in de 18de eeuw uitgroeien tot de spruitjes die we nu nog altijd kennen. Omdat deze zo populair werden, spreekt men nog altijd van Brusselse Spruiten.

Sprout to be Brussels: trots op de Brusselse Spruiten

Men hoeft dus niet enkel trots te zijn op de hoofdstad van België, maar ook op de Brusselse Spruiten zelf.

n teksten vernoemt men de spruitjes pas in de tweede helft van de 16de eeuw voor een eerste keer. De spruitkool kende in deze eeuw immers een steeds groter meer groeiende populariteit. Hierdoor leerden ook de koelere, meer noordelijke gebieden van Europa de Brusselse spruitjes kennen.

Eind 17de eeuw landden er Franse kolonisten in Louisiana (V.S.). Zij introduceerden er vanaf het begin van de 18de eeuw de Brusselse spruiten op het Amerikaanse continent.

De herkomst van spruitkool: vanuit Brussel naar de wereld

Toegegeven, de eerste spruiten at men al in de oudheid. Maar de bekende spruitkool zoals we die nu kennen, de Brusselse Spruiten, cultiveerde men in de middeleeuwen in wat we nu de streek van Brussel – België noemen. België zal pas vanaf 1830 bestaan, en zijn dus veel jonger dan de Brusselse spruitjes! (je kan er meer over lezen in mijn artikel over het ontstaan van België).

Omwille van hun voedingswaarde kende de spruiten een alsmaar groeiende populariteit. Die zorgde ervoor dat de spruitjes over heel de wereld werden geëxporteerd. Hoewel er nu nog altijd veel mensen hun neus optrekken voor de groenten, zijn ze nog altijd wereldberoemd.

Heb je het meer voor de geschiedenis van bananen? Lees dan zeker dit artikel eens.

Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van groenten en fruit in onze streken, dan kan ik je zeker het boek Groenten En Fruit Vroeger en Nu aanraden.


Verder lezen:
Wikipedia Brussels Sprouts
History Brussels Sprouts
First Brussels Sprouts

De Ferraris kaart online: een historische atlas

Tijdens mijn studies als historicus maakte ik kennis met de online Ferraris kaart. Deze historische atlas is een must have voor iedereen die een blik wilt werpen op het 18de eeuwse “België”.

Wil je de historische atlas in huis halen? Dan kan ik je aanraden om de uitgave via Bol te kopen. Dit is dezelfde als je in de bibliotheken terugvindt.

In dit artikel geef ik je kort uitleg over (én de link naar) de online Ferrariskaart. Want jawel, je kan hem online in hoge resolutie bekijken. Je kunt hem natuurlijk ook gewoon kopen in boekvorm. Een aanrader, want het is een collectors item voor elke liefhebber van landschapsgeschiedenis!

Wat is de Ferraris atlas?

De Ferraris atlas is eigenlijk een verzameling van 275 kaartbladen. Dat zijn de zogenaamde Ferrariskaarten, ook wel Carte de Ferraris genoemd.

Klik hier om deze atlas te kopen

De Ferraris atlas kwam tot stand op het einde van de 18de eeuw (1771 – 1778). In die periode was het huidige Belgische grondgebied een deel van de Oostenrijkse Nederlanden.

Het was de toenmalige veldmaarschalk, die ook generaal was bij de Oostenrijkse artillerie, die ervoor zorgde dat de kaartbladen en uiteindelijk de atlas tot stand kwamen. Zijn naam? Joseph de Ferraris.

Het doel van de Ferraris kaarten

Een Ferraris kaart had een militair doel. Metingen en waarnemingen ter plaatse zorgden voor veel details. Deze terreindetails waren nuttig voor militaire operaties. Troepenbewegingen, kampementen en veldslagen konden zo veel beter worden voorbereid. Zeker in de 18de eeuw kon dat het verschil tussen winst of verlies betekenen.

Klik hier om deze atlas te kopen

Voor je eigen vrije tijd of onderwijs: de kaart is ideaal om meer te leren over de geschiedenis van je eigen streek. Ze geeft héél goed weer hoe een dorp of stad er eind 18de eeuw uitzag. Natuurlijk moet je de atlas, zoals elke historische bron, kritisch bekijken en soms met een korreltje zout nemen. Maar in vergelijking met andere historische kaarten kan ze vrij accuraat genoemd worden.

Wat staat er zo op een Ferrariskaart?

Je ziet véél details op een Ferraris kaart. Gebouwen, zoals huizen, boerderijen, molens, kerken of kastelen, worden allemaal afgebeeld. Daarnaast zie je ook hoogteverschillen, bossen, of hagen. Maar ook grote tuinen, verdedigingsmuren en wegen worden vrij accuraat uitgebeeld.

Dat de Ferrariskaarten zo belangrijk zijn is wel duidelijk. Zelfs Napoleon gebruikte ze tijdens zijn veldtochten. Je vindt er immers zowat alle denkbare landschapselementen op terug, van ondergrond tot burchten, molens en huizen.

De Ferrariskaart online raadplegen

De Ferraris kaart online raadplegen is mogelijk en is zeker niet moeilijk.

(Ik schreef ook een artikel om je meer te vertellen over het kopen van de Ferrariskaart. Zeker een aanrader mocht je nog twijfelen over de aanschaf van de atlas).

Hoe bekijk je nu deze atlas online: je moet op één van de vele kaartbladen klikken om in de Ferraris atlas jouw streek of stad te vinden. Vind je hem niet? Klik dan eens een kaartblad erlangs. Op de grote atlas exact zien in welke sectie je stad of regio ligt is niet altijd even evident.

Heb je op het juiste kaartblad geklikt? Dan kan je, zoals bij de standaard online kaarten, inzoomen, uitzoomen en verschuiven. De kaart is in zeer hoge resolutie online geplaatst dus het is zeker de moeite waard!

De Ferraris atlas bestellen en kopen

Wil je de historische atlas in huis halen? Dan kan ik je aanraden om de uitgave via Bol te kopen. Dit is dezelfde als je in de bibliotheken terugvindt.


Verder lezen:
Wikipedia Ferraris atlas
Wikipedia Joseph de Ferra
ris

Spaans galjoen San José door Colombia gevonden

Groot nieuws in de wereld van geschiedenis en archeologie: het 18de eeuwse Spaanse schip San José is teruggevonden door Colombiaanse onderzoekers.

Het Spaanse galjoen San José, dat in 1708 zonk, vervoerde edelstenen, goud en zilver. De moeite waard om terug op te vissen dus!

Het schip zonk door een conflict tijdens de Spaanse successieoorlog, waarbij de Spaanse koning Filips V niet meer door de Britten werd erkend. Deze oorlog vocht men ook in de nieuwe koloniën uit,waardoor het tot een zeeslag bij Cartagena, voor de kust van Colombia kwam.

Een zeeslag tussen Spanjaarden en Britten

De Britten wilden verhinderen dat een Spaans schip met zo een rijke koloniale lading aan boord Europa zou bereiken. Dit zou de Spaanse financiën geen goed doen, en mochten de Britten ook nog eens de lading kunnen buitmaken, dan was het potje oorlog voeren helemaal geslaagd.

De lading zou echter naar de bodem van de oceaan zinken toen een explosie plaatsvond op het Spaans galjoen. Sindsdien zijn er talloze schattenjagers op zoek naar deze “heilige graal” van scheepswrakken.

Wat nu?

De president van Colombia maakte 5 december 2015 het nieuws van de vondst op Twitter bekend. De locatie was op dat moment echter nog onduidelijk.

Maar de grote vraag zal zijn: wie krijgt de rijkdom die in het scheepswrak zit? De Colombiaanse staat werkte eerst nog samen met een bergingsbedrijf maar kwam hier al snel mee in conflict. Wordt zeker nog vervolgd…

Meer weten? Lees dan zeker eens het bron-artikel.