Category Archives: Geschiedenis Groot-Lanaken

Kaassmokkel in Lanaeken

We hebben niet altijd de luxe gekend van de vrije Europese grenzen waarbij je geen tol of dergelijke moest betalen wanneer je bepaalde goederen over de grens wou meenemen, van bijvoorbeeld België naar Maastricht. Gesloten grenzen waren echter wel het geval in de vorige eeuw, zeker tijdens de oorlog.

Soms schreef de krant ‘Limburger Koerier’ wel eens over wat er allemaal aan de hand was aan de grenzen. In de krant van dinsdag 28 april 1942 voelde zich genoodzaakt om een noodzakelijke toelichting bij een eerder artikel te publiceren.

Een artikel met als titel “Kaas voor den burgemeester” verscheen. Er liep immers een rechtszaak tegen de toenmalige politiecommissaris van Lanaken. Deze had zich schuldig gemaakt aan de smokkel van kaas over de Belgisch-Nederlandse grens. Vergeet niet dat het hier gaat om een artikel uit 1942, toen de Tweede Wereldoorlog volop woedde. Deze zaak had toen zeker zijn belang.

Tijdens het verslag van de rechtszaak over deze smokkel was blijkbaar verwarring ontstaan omdat men verklaarde dat de politiecommissaris de kaas voor de burgemeester had gesmokkeld. Dit impliceerde dat de burgemeester opdracht tot de smokkel had gegeven. Het zou echter blijken dat de commissaris de illegale kaas wou verdelen en ook een stuk aan de burgemeester wou toebedelen.

Men besloot dat de burgemeester van Lanaken niet had deelgenomen aan de zogenaamde ‘kazenjacht’ en dat enkel de politiecommissaris schuld trof. Deze werd dan ook ontslagen uit zijn functie.

Het was niet ongewoon dat tijdens de oorlog er gesmokkeld werd in ons grensgebied. Zeker de mergelgrotten met hun vele tunnels toonden hier vaak hun nut. Maar betrapt worden kon zware gevolgen hebben, zoals bleek voor de toenmalige politiecommissaris van Lanaken.

 

Vlegels in Smeermaas

De krant Limburger Koerier van dinsdag 6 april 1937 gebruikte in de titel van haar krantenartikel een krachtterm voor een gebeurtenis die zich toen in Smeermaas afspeelde. Namelijk het (scheld)woord “vlegels

Dat het een niet al te positieve benaming is mag duidelijk zijn en in de jaren ’30 had het woord veel meer gewicht dan het nu zou hebben. Maar wie waren nu die vlegels die Smeermaas onveilig maakten?

Dat waren de gebroeders ‘T’. De drie broers kwamen uit Nederland, waarschijnlijk uit de grensstreek in het Maasland. De titel van vlegels hadden ze verdiend nadat ze de politie hen aanhield op beschuldiging van vandalisme. Ze hadden ’s nachts immers in Smeermaas de benzinepomp van J. Schreurs vernield. Deze stond toen op de Maaseikersteenweg.

Dat de drie broers deze aanspreektitel verdienden is duidelijk. Maar het is opvallend dat een dergelijk soort scheldwoord als titel van een krantenartikel werd gebruikt. Nu zouden eerder termen als ‘vandalisme’ of ‘vernieling’ gebruikt worden in onze kranten.

Geweldige boschbrand nabij Lanaken

Tijdens warme zomers kennen we altijd het alarm voor verhoogd risico op bosbranden of heidebranden. Ook tijdens de vorige eeuw was dit niet uitzonderlijk.

Zo bericht de krant ‘Limburgsch dagblad’ op dinsdag 6 juni van het jaar 1922 dat een paar dagen eerder er een hevige bosbrand had gewoed. Op zondag, 4 juni 1922, rond de middag, zag men vanop Caberg een vuurgloed. Deze rode gloed was ook verder in de omgeving opgemerkt.

De vuurgloed was wat men op dat moment vreesde: een grote bosbrand. Deze woedde in de bossen achter Lanaken, vanuit Nederlands standpunt gezien. Aangezien het feit zich in juni afspeelde, zullen de vlammen hoogstwaarschijnlijk deels veroorzaakt zijn door aanhoudende droogte.

Wat ook de precieze reden moge geweest zijn, de bosbrand woedde hevig. Het vuur vernielde niet alleen bomen en struiken. Ook verschillende boerderijen vielen ten prooi aan de vlammen.

Net zoals altijd blijft het bij droog weer dus opletten in bossen en op de heide, aangezien er maar een kleine vonk of brandende peuk nodig is om de droge natuur in lichterlaaie te zetten.

Smokkelaars in Smeermaas

Toen de grenzen nog gesloten waren, vóór ze dus opengingen in de huidige Europese Unie, kwam smokkel in de grensstreek veel meer voor. Ook in onze gemeente, zoals in Smeermaas. Zo bericht de krant Limburger Koerier op dinsdag 14 april 1936 over smokkelaars in Rekem.
Zowaar een hele bende van smokkelaars werd toen in Smeermaas verrast. De politie was immers op patrouille en ’s avonds, omstreeks een uur of tien, zagen ze in het kerkveld mensen lopen. Dit was al verdacht op zich, maar de groep had ook nog eens gevulde buidelzakken bij.
Smokkel was in de jaren 1930 niet abnormaal en de agenten wisten meteen wat er aan de hand was. Ze zetten de achtervolging in maar de smokkelaars merkten de dreiging van de politie op en zetten het op een lopen.

Nog voor de Belgische agenten hen te pakken kregen waren ze de grens met Nederland overgestoken, waar de politie uit België toen niet meer kon optreden.

De smokkelaars waren dus hoogstwaarschijnlijk van Nederlandse afkomst die goederen vanuit België naar Nederland overbrachten. Deze keer kon de bende dus ontsnappen!

Camping overstroomd in Rekem

Dat extreme weersomstandigheden ook vroeger al voorkwamen leren we in de krant ‘Limburgs dagblad’ van vrijdag 16 juli 1965. In die zomerse juli-maand trok er een heftig onweer over Belgie, van west naar oost.

Boven Groot-Lanaken vond er een wolkbreuk plaats en vooral in Rekem werden veel dagjestoeristen verrast. De camping in Rekem in 1965 kwam immers helemaal onder water te staan. De wolkbreuk vond overdag plaats.

Velen vluchtten terug naar hun tentjes maar de regenbui was te hard en als de tenten niet begonnen te lekken, dan liep het water wel binnen. Tot laat in de avond probeerde men greppeltjes rond de tenten te graven zodat het water er niet binnenstroomde.

Dat het hier om een fikse regenbui ging is wel zeker. Volgens het krantenartikel liep zelfs het zwembad van de camping over wegens het teveel aan water!

Onder de vele badgasten en dagjestoeristen waren ook veel Maastrichtenaren, wat ervoor zorgde dat deze wolkbreuk in Rekem zelfs de Nederlandse krant haalde.

Ook Anita en Marcel herinneren zich hun dagen op de camping in Rekem nog goed. Ze waren zo vriendelijk om mij hun verhaal toe te sturen. Hun getuigenissen lees je hier.

Of dit camping De Sonnevijver was weet ik niet zeker. Ik heb ook al gehoord dat die toen nog niet bestond en dit over een camping op de Heidestraat kan gaan. Weet je meer over deze camping en/of de overstroming? Dan mag je het me zeker late weten via mijn contactformulier. Zo kan ik dit artikeltje historisch helemaal laten kloppen!