Category Archives: Geschiedenis blog

Film review: Marina

Het liedje Marina van Rocco Granata is een wereldhit. Iedereen kent het, hoewel toch maar weinigen weten dat het ontstaan is in Limburg. Meer bepaald in de mijnstreek.

Wat ook niet geweten is, is dat de single eigenlijk ontstaan is in een toch wel dramatische context. Meer bepaald die van de mijnwerkers in de streek rond het Limburgse Genk. Het is ook die emotioneel zware periode vóór het grote succes van Rocco Granata dat door deze film wordt belicht. Ik heb de film Marina met veel interesse bekeken en hier krijg je mijn review.

De film Marina: een review

Waarom zou ik nu een review van de film Marina schrijven? Het is immers toch een film over Rocco Granata? Neen! Daar gaat het publiek vaak de fout in, vind ik. Deze film, geregisseerd door Stijn Coninx, vertelt immers de geschiedenis van de Italiaanse mijnwerkers die door de Belgische regering naar Limburg werden gehaald.

De film speelt zich in het eerste deel van de film ook af in Italië, net na de Tweede Wereldoorlog. Daar neemt Rocco, toen tien jaar, afscheid van zijn vader. Hijzelf, zijn kleine zus en zijn moeder blijven in het ouderlijke huis in Calabrië achter.

De vader verlaat zijn familie om enkele jaren als mijnwerker in de mijnen van Waterschei (bij Genk in Limburg) aan de slag te gaan. De Belgische regering lokt immers gastarbeiders met de belofte van een mooi loon en huisvesting. Ook Rocco, zijn zus en moeder zullen snel het mooie en zonnige Calabrië inruilen voor het druilerige België.

Wat volgt is een cultuurclash tussen de Italianen en de Vlamingen. Verschillend in cultuur en taal botst dit geregeld. Het is ieder voor zich en Rocco negeert zelfs de tegenkantingen van zijn vader en zet door. Zijn liefde voor muziek, en voor een Vlaamse blondine, maakt het leven soms moeilijk, maar wel de moeite waard.

De film Marina: de recensie

Is de film nu je kostbare tijd waard? Ik denk van wel. Ik ben zelf in de streek van Genk opgegroeid en vindt de film vaak herkenbaar. De clash tussen de Italiaanse cultuur met die van de Vlamingen heeft wel iets grappig, maar kent ook geregeld een racistische ondertoon. Daardoor sluit de film nauw aan bij de huidige problemen die immigranten tegenkomen.

Op vlak van geschiedenis vind ik de film Marina ook een mooi overzicht geven van het verhaal van de Italiaanse gastarbeiders die in onze mijnen kwamen werken. Ze hadden het zeker niet makkelijk. Zwaar werk, laag loon, slechte behuizing en gezondheid. Tel daarbij ook nog de vreemde Nederlandse taal en je kunt je makkelijk inbeelden dat vervreemding bij veel Italiaanse gezinnen voor strubbelingen zorgde.

Hierdoor ontstond er in de mijnstreek een geheel nieuwe cultuur die een mengelmoes werd tussen de cultuur van immigranten en die van de Vlamingen. Zeker de volgende generaties die opgroeiden in België worstelden hiermee, wat ook weer problemen gaf met hun (voor)ouders die nog sterk vasthielden aan de Italiaanse cultuur.

Marina: de film van Rocco Granata door Stijn Coninx. Mijn besluit

Hoewel de film Marina door Stijn Coninx een geromantiseerde toon kreeg, vind ik hem zeker de moeite waard om te kijken. Deze film over Rocco Granata belicht naast het biografische verhaal van de artiest Granata ook een belangrijk stukje geschiedenis van België. Met name de mijnstreek en haar gastarbeiders.

Reken daarbij ook nog een sterke cast zoals Evelien Bosmans en Matteo Simoni, die zeer overtuigend Italiaans spreekt en de accordeon speelt, en je krijgt een geslaagd project.

Verwacht echter geen film die enkel gaat over het succes van Rocco Granata. Integendeel. Deze film gaat eerder over al de tegenslagen die hij moest verwerken en stopt net wanneer zijn grootse carrière begint. Het is dus zeker geen constante feel-good-film.

Zeker de moeite waard om te kijken of om aan te schaffen dus. Een onderhoudende film die ons weer wat bijleert over de persoon Rocco Granata en over het lot van vele gastarbeiders in onze steenkoolmijnen.

Guédelon: zelf je middeleeuws kasteel bouwen

‘Fransen bouwen 18 jaar aan middeleeuws kasteel in Guedelon’ kopte het krantenartikel. Als historicus trok het natuurlijk mijn aandacht. Ik las het artikel maar dat bleek uiteindelijk een fotoreportage te zijn. Dus ik ging historicus-gewijs maar zelf op zoek naar wat info over het Guedelon kasteel.

Het kasteel van Guedelon: een middeleeuws kasteel bouwen in de moderne tijd

Het was de Fransman Michel Guyot, een restaurator, die in 1997 het ambitieuze idee kreeg om een middeleeuws kasteel te bouwen volgens de echte authentieke historische technieken. Gekkenwerk zou je denken! En dat is het nu nog altijd. Want het project begon dan wel als amateuridee, maar het groeide uit tot wat groters.

In 2004 bezochten immers meer dan 200.000 bezoekers het kasteel van Guedelon. Dit zorgt ervoor dat het project zelfbedruipend is door de inkomgelden en giften die ze krijgt. En maar goed ook, want het was pas na een tijdje toen het project goed op gang kwam, dat Frankrijk en de Europese Unie subsidies gaven.

Het aantal vrijwilligers die meebouwen aan het project groeide gestaag en ze verblijven ook op de bouwsite zelf. Ze volgen zo nauwkeurig mogelijk de 13de-eeuwse bouwtechnieken die men in de middeleeuwen gebruikte om een kasteel op te trekken.

Kasteel van Guedelon: niet zomaar een project maar experimentele archeologie

Dit bouwproject is niet zomaar een ideetje ontsproten in de fantasie van iemand met veel vrije tijd. Neen, je moet het vooral zien als pure experimentele archeologie. Zo bootst men handelingen na om na te gaan hoe men dit in het verleden precies deed. In dit geval: het bouwen van een middeleeuws kasteel.

Het Guedelon kasteel in Frankrijk: waar te vinden?

Guedelon vind je in Frankrijk. Het kasteel bevindt zich midden in het bos van Guedelon en is daarom niet zo heel makkelijk bereikbaar. Je hebt dus een auto nodig. Het openingsseizoen is maart – november. Check zeker de website van het kasteel voor de precieze data en uren.

Qua locatie ligt het project op een 40 minuten ten westen van Auxerre en 2 uur zuidelijk van Parijs.

Je kunt er eten, het project bezoeken en natuurlijk ook een praatje slaan met de bouwers zelf. Ik ben er nog niet geweest maar het staat wel op mijn lijstje om te bezoeken!

Wil je het Guedelon kasteel bezoeken? Dan vind je hier alle info.

Gevaarlijke romances tijdens de Tachtigjarige Oorlog

Recent onderzoek bracht aan het licht dat tijdens de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) een Spaanse soldaat een zeldzaam DNA gen naar de Nederlanden bracht. Romances tussen de soldaat en lokale vrouwen zorgden ervoor dat ook nu nog, meer dan 400 jaar later, dit ‘fout gen’ slachtoffers maakt.

De Tachtigjarige Oorlog en de Spaanse soldaat

De Tachtigjarige Oorlog, ook wel de Nederlandse Opstand genoemd, was de opstand in de Nederlanden gericht tegen het Spaanse Rijk van Filips II. Hierbij kwamen de Nederlanden in een opsplitsing terecht, de opdeling tussen Noord en Zuid.

Het is dus niet verwonderlijk dat Filips II Spaanse soldaten richting onze contreien stuurde. Duizenden soldaten trokken onze gebieden binnen en verbleven er vaak lange tijd, terwijl steden werden belegerd en veldslagen uitgevochten.

Zet in deze situatie de ‘vreemde’ soldaten uit verre landen bij nieuwsgierige lokale vrouwen die amper hun dorp uitkwamen, en je krijgt kortstondige relaties die vaak zorgden voor een verhoging van het aantal geboortes. Een relatie met deze specifieke soldaat hield echter veel risico in.

Een Spaanse soldaat en lokale deerne: een gevaarlijke romance

De Spaanse soldaat in kwestie, naam onbekend maar afkomstig uit de streek Valladolid, was immers drager van een zeldzaam gen dat voor hartproblemen zorgt. Meer dan vier eeuwen later ontdekten wetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Maastricht dat ze het gen dat deze soldaat droeg kan gelinkt worden aan zeven families die in de regio Eindhoven wonen.

Voorbeeld van een Spaanse soldaat

Ook in Duitsland vond men sporen van het gen terug. Dit is niet vreemd, want ook daar gingen de Spanjaarden vechten tijdens de Dertigjarige Oorlog.

Genetisch onderzoek zorgde voor dit historisch verhaal

Omdat het gen zo specifiek was, kon men de drager van het gen terugbrengen tot een man uit de streek van Valladolid. De afwijking kan voor een verdikking van de hartspier zorgen, wat in combinatie met een verhoogde bloeddruk dodelijk kan zijn. Gelukkig zijn er medicijnen om dit te behandelen.

Meer lezen? Lees dan het krantenartikel waarop mijn blog werd gebaseerd hier

Op uitnodiging: on the job for Victory in het Letterenhuis Antwerpen

On the job for victory: tentoonstelling in het Letterenhuis Antwerpen

Onlangs bezocht ik de tentoonstelling ‘On the job for victory’ in het Letterenhuis in Antwerpen. En ja, ik raad je hem aan. Waarom? Dat lees je hier.

Niet zo lang geleden kreeg ik goed nieuws in mijn mailbox, een mailtje afkomstig van de stad Antwerpen. Het goede nieuws was de uitnodiging op het persmoment voor de tentoonstelling ‘On the job for victory’.

De tentoonstelling leek me zeker interessant, aangezien ze een historisch thema heeft: propaganda tijdens de Eerste Wereldoorlog. En laat propaganda nu net één van mijn favoriete aspecten in de geschiedenis zijn! In het Letterenhuis gaat het dan ook nog eens om propaganda uit de Eerste Wereldoorlog, sinds mijn onderzoek voor de gemeente Lanaken ook één van mijn expertises als historicus.

Ik zei al dat ik je deze expositie aanraadde. Maar waarom? Simpel:

  • Interessant onderwerp, namelijk propaganda-posters
  • Bekend onderwerp: iedereen kent deze stijl van posters wel en persoonlijk ben ik fan
  • Aangename expositieruimte met sfeervol licht
  • Mooi uitstallen van de posters
  • Toelichting op een concrete en to the point manier
  • Verdeling van de posters in duidelijke thema’s

Al tijdens mijn bezoek had ik echter al enkele bemerkingen, die niet per se voor iedereen negatief hoeven te zijn:

  • Kleine tentoonstelling, langer dan een half uur loop je niet rond
  • De tentoonstelling blijft vrij oppervlakkig en laagdrempelig. Iemand met achtergrondkennis blijft misschien wat op zijn of haar honger zitten.
  • Het gaat hier eenzijdig over Amerikaanse propaganda. Materiaal uit andere landen ontbreekt.
  • De mechanismen achter propaganda worden niet besproken

Hoewel ik de expositie interessant en intrigerend vond, bleef ik op het einde wat hongerig naar meer. Ik had vooral graag wat posters uit andere landen gezien. Vooral de oppositie van Amerikaanse versus Duitse propaganda had me boeiend geleken. Ik zie de tentoonstelling in het Letterenhuis daarom vooral als een leuke, korte, inloper om tussendoor te bezoeken.

‘On the job for victory’ is ideaal voor een citytrip in eigen land. Ook voor buitenlanders op bezoek in Antwerpen is het een tentoonstelling die ze snel kunnen meepikken terwijl ze de rest van de stad bezoeken.

Spring dus zeker eens binnen in het Letterenhuis in Antwerpen. Deze tentoonstelling loopt nog tot 30 januari 2016.

Na mijn bezoek mocht ik trouwens nog de verantwoordelijke voor deze tentoonstelling interviewen. Dat lees je in een volgend artikel!

Meer weten of je bezoek plannen? Bekijk dan zeker hieronder de trailer voor de tentoonstelling of Klik hier voor de website

De eerste vliegende dinosaurus

Evolueren van grote dinosaurussen tot de eerste vliegende dinosaurus

Onlangs las ik een krantenartikel waarin de ontdekking van de eerste vliegende dinosaurus uit de doeken werd gedaan. Als we aan dinosaurussen denken, dan krijgen we niet meteen het beeld van een vliegende dinosaurus in ons hoofd. Degene die de meeste mensen nog kennen, als ze er al eentje kennen, is de pterodactylus. Deze leerachtig vliegende dinosaurus met een soort hanenkam was echter niet de eerste die het luchtruim verkoos.

Het is sowieso al vreemd opkijken hoe de bekende grote dino’s konden evolueren tot de eerste kleine vliegende dinosaurussen, de voorouders van de vogeltjes die we nu kennen. Een bijkomende verbijstering is echter het feit dat deze evolutie zeer snel plaatsvond.

Dit feit is nieuw, aangezien de evolutie van een dier of mens meestal lange tijd in beslag neemt. Zeker als het van zware dinosaurus tot een dier evolueert dat licht genoeg is om te vliegen.

In 50 miljoen jaar tijd, een peulschil voor een planeet die miljarden jaren bestaat, verkleinde het grote Theropode-ras van dinosaurussen wel 12 keer tot de oervogel ontstond, de zogenaamde Archaeopteryx die als eerste vogel wordt aanzien.

Het ontstaan van de eerste vogels: hoe een dino een vogel werd

Het waren Chinese onderzoekers die nog niet zo lang geleden, in 2014 maakte men de onderzoeksresultaten bekend, de missing link in de evolutie van grote dino’s naar de eerste vogels vonden.

Deze was immers nog altijd niet ontdekt. Ze hadden immers fossielen ontdekt van kleine dinosaurussen die bedekt waren met veren maar toch geen vleugels hadden. Duidelijk een overgangsfase dus.

Deze fossielen toonden aan dat de grote dinosaurussen tegelijk krompen en vergroeiden. Er vonden dus twee evoluties tegelijk plaats. Het proces van evolutie bij het Theropode-ras verliep hierbij op een specifieke manier: nakomelingen sloegen telkens de laatste ontwikkelingsfase van hun ouders over.

Deze laatste ontwikkelingsfase was de groei. Daarom werd dit ras dino’s kleiner en kleiner. Omdat ze kleiner werden moest ook het skelet zich aanpassen en anders groeien. Zo kwam er een kettingreactie op gang, want elke aanpassing aan het lichaam lokte weer een andere uit zolang er geen evenwicht werd gevonden.

De oervogel als vliegende dinosaurus

De nieuwe kleine dinosaurus moest naast een aangepaste skeletbouw ook beschermd worden tegen weersomstandigheden en temperatuur. Daarom ontwikkelde deze nieuwe soort een kleed van veren. Hier zien we dus duidelijk de invloed van het klimaat op de evolutie van dieren. Iets wat vaker in de geschiedenis voorkomt.

Ondertussen begonnen zich ook een soort vleugels te vormen, want de kleine voorpoten die we bij de grote dinosaurussen kennen begonnen zich door de evolutie los te trekken van het lichaam. Dit was een ideale combinatie met het nieuwe verenkleed, want deze nieuwe kleine dino moest voedsel vinden en zich kunnen beschermen.