Tag Archives: 19de eeuw

Mijn citytrip Praag II: de Sint-Vituskathedraal

Één van de meest bekende bezienswaardigheden tijdens mijn stedentrip naar Praag is de Sint Vituskathedraal op de Praagse burcht. Het gebouw is overweldigend, en daarom geef ik je enkele tips om het te bezoeken.

De Praagse burcht: dé bezienswaardigheid van Praag

Ok, toegegeven, de astronomische klok zal de meest bekende bezienswaardigheid van Praag zijn. Maar de Praagse burcht, en zeker het uitzicht erop, zal je ook wel herkennen.

Nochtans is het niet helemaal juist wanneer we het over de ‘Praagse Burcht’ hebben. Wat je ziet is immers de St Vitus kathedraal en de meer recente paleizen uit de 18de-19de eeuw errond. Héél dit  aaneengesloten gebouwencomplex noemt men de Praagse Burcht. Denk dus niet meteen aan een middeleeuwse burcht zoals we die uit de boekjes kennen, maar aan een geheel van gebouwen uit verschillende periodes.

De Sint Vituskathedraal: christelijke bezienswaardigheid in Praag

Een meer christelijke en architecturale bezienswaardigheid in Praag is de Sint Vituskathedraal. Ook de iets verderop gelegen Sint Nicolaaskerk is imposant. Maar de St Vitus kathedraal is zeker de moeite om te bekijken.

Je koopt je ticket in het kleine toeristisch bureau ( dat ook dienst doet als tearoom). Er kan een rij staan om de kathedraal binnen te gaan, maar deze gaat vlot vooruit.

Bekijk zeker eerst de buitenkant van de Sint Vituskathedraal. De waterspuwers zijn prachtig én gedetailleerd gemaakt (vind je het kreeftachtige dier?). Daarnaast hebben ook de poorten mooie details. En natuurlijk is er het indrukwekkende roosraam.

De Sint Vituskathedraal: binnenkant

In de Sint Vituskathedraal kun je meteen de gotische architectuur herkennen. De beeldhouwwerken in de zijgangen komen dan weer uit verschillende periodes, van de Renaissance tot moderne tijd.

Deze kathedraal is oud. Archeologen hebben minstens 4 verschillende bouwfasen gevonden. De oudste ervan dateert al uit de 10de eeuw, met een kerk in romaanse stijl.

Wat mij opviel waren de houtsneden rond het altaar. Één ervan is een uitzicht over Praag. Indrukwekkend gemaakt. Niet veel verder staat een praalgraf van de heilige St. Johannes Nepomuk. Dit 18de–eeuwse werk maakte men volledig uit zilver.

Tenslotte is er ook nog de St. Wenceslaskapel. Dit is een heilige die je vaker in Praag zult tegenkomen. Zijn broer vermoordde hem trouwens in de Sint Vituskathedraal. De beroemde deurring waaraan hij zich tevergeefs vastklampte terwijl men de deur langs buiten sloot, kun je nog altijd zien.

De Sint Vituskathedraal: een bezienswaardigheid in Praag die de moeite waard is

Misschien had je het al opgemerkt, maar ik vind de Sint Vituskathedraal zeker eens de moeite waard om te bezoeken. Stiekem vind ik de buitenkant mooier dan de binnenkant. Maar hoe dan ook, het is en blijft een bezienswaardigheid die je moet doen in Praag.

Bezoek zeker ook de kleinere kerken en musea in de Praagse Burcht, rond de Sint Vituskathedraal. Een combiticket kopen is mogelijk en voordelig.

Ga trouwens te voet naar de Praagse Burcht en de St Vitus kathedraal. Want zo kun je ineens de bekende Karelsbrug meepikken. Een plekje dat ik in een volgend artikel voor jou beschrijf!

Mijn citytrip Praag I: het astronomisch uurwerk van Praag

Pasen 2016 betekende voor mij een stedentrip naar Praag. Een stad in Tsjechië met véél bezienswaardigheden. Wat je vooral zal kennen is het astronomisch uurwerk van Praag. Iets wat ik zelf ook de moeite vond. Ik je hier kort uit wat die klok precies is.

Het astronomisch uurwerk van Praag: de eerste ontmoeting tijdens mijn stedentrip

Teleurstelling is te zwaar uitgedrukt voor mijn eerste ontmoeting met de astronomisch klok van Praag. Maar ik had het anders verwacht. Ik verwachtte immers dat de klok hoog op een indrukwekkende toren zou hangen. Maar niets is minder waar. De klok staat op de grond, je kunt er zowat recht voor staan. Maar vergis je niet, ze is wél verschillende meters hoog.

Natuurlijk is het uurwerk nog altijd indrukwekkend, waar het ook staat. Zeker aangezien de klok uit twee imposante delen bestaat. En het was leuk er eindelijk eens voor te staan. Want als het over Praag gaat, dan gaat het altijd wel over dat astronomisch uurwerk van Praag.

Het astronomisch uurwerk van Praag bestaat uit verschillende onderdelen. De betekenis ervan is net wat het ding zo interessant maakt, vind ik.

Astronomisch uurwerk van Praag: betekenis bovenste deel

Wat meteen opvalt is het bovenste deel. Gekleurd in blauw-oranje vlakken. Hier vind je twee cijferreeksen terug: Arabische en Romeinse cijfers. De Arabische telling loopt van 1 t.e.m. 24 en start vanaf zonsondergang. De Romeinse telling is dan weer het uurwerk zoals wij het nu nog gebruiken. Daarbij zie je ook nog eens de stand van maan en zon op de wijzers.

Er zit ook een Mesopotamisch tintje aan de klok van Praag. Het blauwe gedeelte duidt immers op het daglicht, het andere op de nacht.

Tenslotte zie je op het bovenste gedeelte in welk teken van de dierenriem we ons bevinden.

Astronomisch uurwerk van Praag: betekenis onderste deel

Het onderste gedeelte is geen klok maar eerder een schilderij.

Centraal zie je het wapenschild van de stad Praag. Daarrond draaien in cirkels de symbolen van de sterrenbeelden. De cirkels daarrond tonen dan weer uitbeeldingen van elke maand.

De buitenste cirkel bestaat uit veel witte rechthoekjes met tekst in. Hierin zie je de naamdagen van heel het jaar opgesomd. De naamdag wordt nog altijd wat gevierd in Praag.

De makers van de astronomische klok in Praag

In de 15de eeuw bouwde klokkenmaker Hanus, echte naam Jan Ruze, de eerste versie van de astronomische klok van Praag. De legende gaat dat na de bouw de raadsleden van de stad hem blind maakten. Zo kon hij nergens anders meer zo’n mooie klok bouwen.

Tussen 1552-1572 bracht Jan Táborsky het mechanisme van de klok op punt. Tot op vandaag is het nog altijd die mechaniek die de astronomische klok laat tikken.

De maker van de onderste schildering (1866) is dan weer Josef Mánes. In de 19de eeuw kende Praag immers een grote bloei. Het keizerrijk Oostenrijk liet het gezag wat verslappen, wat de ontdekking van een eigen nationale identiteit voor de Tsjechen betekende. Zo kwamen hun kunst en cultuur tot bloei. Een evolutie waar we nu nog altijd van kunnen genieten.

De show van de astronomische klok van Praag

Hoewel er altijd wel een groepje toeristen voor de astronomische klok staat, is het de moeite waard om klokslag op het uur ervoor te staan. Want dan begint de show. Let wel op, want op dat moment staan er véél toeristen en je zult even moeten zoeken om een goed plekje te vinden.

De show van het astronomisch uurwerk draait rond de houten figuren die in en rond de klok zijn geplaatst. Links van de klok zie je de uitbeelding van de ijdelheid (een figuur met spiegeltje) en hebzucht (een cliché uitbeelding van een Jood met een zak geld). Rechts zie je het geraamte van de dood dat een touwtje vast houdt en het symbool van wellust en bedreiging, wat in die tijd voor Praag de Turken waren. Boven de klok staat een gouden haan. Binnen in de klok zitten de twaalf apostelen verstopt.

Klokslag op het uur beginnen de figuren langs de klok te bewegen. Het geraamte trekt aan zijn touwtje en een klokje begint te luiden.

Dit is het sein voor de luikjes aan weerszijden van de haan om open te gaan. Gedurende enkele seconden zie je dan de beeldjes van de apostelen passeren. Wanneer de luikjes dichtgaan zie en hoor je de haan (zachtjes) kraaien. Pas dan slaat de klok het uur.

Het astronomisch uurwerk van Praag: de moeite waard

Als historicus en grote fan van weetjes of culturele wist-je-datjes, kon ik de astronomische klok van Praag zeker smaken. Ok, de show van de klok is misschien wel overroepen maar het is een mooi stukje folklore en zeker vroeger zal het indrukwekkend zijn geweest. De klok zelf vind ik in elk geval mooi en het was leuk deze beroemde attractie eens in levende lijve te zien.

Hoewel je de klok niet kunt missen wanneer je tijdens je stedentrip in Praag bent, raad ik je zeker aan er eens te passeren én de show te zien. Je vindt het uurwerk terug in het oude stadsgedeelte, onderaan de toren, rechts van het stadhuis. Ik plaats hier bewust geen filmpje van de klok en de show. Laat je maar verrassen!

Wil je trouwens meer weten over mijn bezoek aan Praag? Lees dan zeker ook eens mijn ander verslag hierover.

Hugh Glass: het ware verhaal van The Revenant

Ken je Hugh Glass al? De “man die uit de doden opstond”? Waarschijnlijk wel, sinds de film The Revenant. Ik ging de film kijken en was meteen fan. Zeker omdat Leonardo Dicaprio meespeelt én omdat ze een historisch thema heeft. Ik wil je hier geen filmreview geven (mijn recensie lees je hier), maar je net meer vertellen over de waargebeurde feiten waarop de film is gebaseerd. Het verhaal van Hugh Glass dus.

Wie is Hugh Glass?

Hugh Glass was een Amerikaan die leefde in de 19de eeuw. Hij is wat men toen een “trapper” of “frontiersman” noemde. Een spoorzoeker die verder dan de grenzen van het toen bekende Amerikaanse grondgebied ging. Avonturier of ontdekkingsreiziger zijn nog termen die bij deze man passen. Als jonge veertiger was Glass al een oude spoorzoeker. Zeker als je weet dat hij op pad ging met jonge mannen die qua leeftijd zijn zoon konden zijn.

Het verhaal dat ondertussen meer een mythe is geworden, is echter niet altijd even waar. Feiten en fictie lopen makkelijk door elkaar in dit soort avonturen. Zéker in de film. Maar ik probeer je hier de belangrijkste lijnen te vertellen.

Wil je de film al bekijken? Dan kan ik je zeker aanraden om de DVD te kopen bij Bol. Je kan ook kiezen voor de Blu-Ray natuurlijk.

De eerste aanval: Indianen

In maart 1823 reageerde Hugh Glass op een advertentie die mannen opriep om deel te nemen aan een expeditie langs de Missouri-rivier. Het doel: op jacht gaan naar vachten en pelsen, zoals die van bevers.

Dergelijke expedities duren maanden, zelfs jaren, en de kans dat het misliep in de woestenij was daarom ook hoog. Het liep ook deze expeditie mis. Want na enkele maanden kwamen de avonturiers een indianenstam tegen die hen aanviel.

Het was tijdens dat gevecht dat Hugh Glass een eerste keer gewondwerd. Lichtgewond weliswaar, want zijn ergste ontberingen stonden hem nog te wachten.

De tweede aanval: een grizzlybeer

Het was al augustus en Hugh Glass zocht naar sporen in de Amerikaanse staat South-Dakota. Tijdens zijn tocht werd hij echter overvallen en aangevallen door een grizzlybeer. Die liet maar weinig van hem over, buiten wat gebroken botten en verschillende vleeswonden.

Zijn toestand leek zo slecht dat zijn kompanen besloten om twee man bij hem achter te laten tot hij stierf. Men verwachtte dat dit snel zou gebeuren. De stervende werd al snel in een ondiep graf achtergelaten en de twee achterblijvers vertrokken met zijn spullen om weer aan te sluiten bij de expeditie.

Hugh Glass: sterker dan je denkt

Maar Hugh Glass leek niet zo dood te zijn als men dacht. Toen hij weer genoeg krachten in zijn zwaargewond lichaam had verzameld, kroop hij uit zijn graf. Zijn doel: terugkeren naar de beschaafde wereld.

Die lag een hele eind verderop, in Fort Kiowa, het dichtstbijzijnde punt waar hij hulp zou vinden. De afstand die Hugh Glass aflegde om daar te geraken? Tussen de 300400 kilometer. Maar met de hulp van een zelfgemaakt vlot, bessen en plantenwortels en zelfs het vlees van een door wolven gedode bisonkalf geraakte hij er. Eerder dood dan levend, zowat de rode draad in dit verhaal.

De wraak van Hugh Glass

Nadat hij hersteld was van zijn verwondingen en overlevingstocht ging Hugh Glass weer op zoek naar sporen. Deze keer echter niet van dieren, maar van de twee mannen die hem voor dood hadden achtergelaten. De verhalen hierrond verschillen, maar klaarblijkelijk zou de pioniersman uiteindelijk de mannen hebben vergeven nadat hij ze geconfronteerd had.

De mythe van Hugh Glass: van verhaal tot de film The Revenant

Je kunt je makkelijk inbeelden wat voor ontbering Hugh Glass moest ondergaan om tot Fort Kiowa te bereiken. Zwaar gewond, de woeste wildernis rondom zich en honderden kilometers reis voor de boeg. Niet verwonderlijk dat er vanuit dit verhaal (in het Nederlands ‘De Spookverschijning’ genoemd) een hele mythe rond de persoon ontstond.

Hugh Glass zou echter toch nog sterven door geweld. Zijn avontuurlijke geest had ervoor gezocht dat hij terug naar sporen ging zoeken en de wildernis introk. Daar kwam hij rond 1833 weer in aanraking met Indianen. Het was in zo’n gevecht dat hij het leven liet.


Wil je heel het verhaal van The Revenant eens uitpluizen? Dan moet je zeker eens het boek in huis halen. Het is dit boek waarop de uiteindelijke film op gebaseerd is. De soundtrack is trouwens ook wel het beluisteren waard!


Men verfilmde zijn tocht en verhaal ondertussen al twee keer, waaronder The Revenant met Leonardo Dicaprio de meest recente en indrukwekkendste. Maar daar kan je meer over lezen in mijn filmrecensie.


Bron:
Britannica
Wikipedi
a

De geschiedenis van de eerste kerstkaart

Tijdens de feestdagen, zeker na Halloween of Thanksgiving, zie je overal kerstkaartjes verschijnen. We versturen er ook elk jaar duizenden. Tijdens het kerstshoppen vroeg ik me dan ook af: wat is nu de geschiedenis van de eerste kerstkaart ooit? En in welke eeuw werd de eerste kerstkaart verstuurd? Wel, hieronder vind je de antwoorden!

Wat speurwerk op het internet deed me uitkomen bij volgend kaartje. Dit zou de eerste kerstkaart ooit zijn:

De eerste kerstgroeten

Kerstkaartjes zijn bedoeld om onze kerstgroeten naar familie, vrienden, geliefden of kennissen over te brengen. Dit gebruik is echter al ouder dan de kaartjes zelf.

Zo maakte men in Europa tijdens de middeleeuwen al houtsnijwerken die religieuze taferelen toonden. Dat decoratief hout gaf men dan als geschenk aan anderen.

Het eerste kerstkaartje

De geschiedenis van het eerste kerstkaartje begint in het 19de eeuwse Victoriaanse Engeland, bij Sir Henry Cole. Deze Engelsman , een manusje-van-alles, stond bekend als uitvinder, kunstliefhebber en industrieel. Het was hij die op een makkelijke manier veel mensen een kerstgroet wou overbrengen. Daarom sprak hij een van zijn vrienden aan: John Callcott Horsley. In welke eeuw werd de eerste kerstkaart verstuurd? De 19de eeuw dus!

John Callcott Horsley was ook een Engelsman, die men kende van zijn schilderijen en illustraties. Op verzoek van Sir Henry Cole ging hij aan de slag en ontwierp zo de eerste commerciële kerstkaart. De eerste oplage zou uit 1000 stuks bestaan.

Hoe zag de eerste kerstkaart eruit?

Als je goed kijkt, zie je dat er verschillende taferelen op de kerstkaart op te ontdekken zijn. Zo zie je aan de zijkanten de kerstboodschap van “geven aan de armen”. Aan de linkerkant krijgen ze eten, aan de rechterkant kleren. Dit idee van de kerstboodschap was populair in 1843. In december van dat jaar publiceerde Charles Dickens immers ook zijn boek ‘A Christmas Carol’. Het is mogelijk dat John Callcott Horsley zich hierdoor liet inspireren. Verder zijn er centraal mensen te zien, drinkend van een glas rode wijn. Zelfs een klein meisje mag meedrinken.

Controverse rond die eerste kerstkaart

De taferelen op de kaart werden echter niet zonder enige controverse onthaald in het toch wel preutse Victoriaanse Engeland. Zo stond nog lang niet iedereen achter het idee van geven aan de armen. Ook het openlijk linken van het drinken van alcohol met het christelijke kerstfeest viel bij veel Engelsen verkeerd. Zeker het kleine meisje dat alcohol drinkt werd meteen scheef oog bekeken. Toch stopte dat de opmars van de kerstkaartjes niet. In het tweede jaar bestond de oplage al uit 25.000 stuks.

Geen modegril

Hoewel men dacht dat kerstkaartjes een voorbijgaande hype zou zijn worden ze nog altijd, zelfs met de digitale mogelijkheden die we hebben, veel verstuurd.

Ben je nog op zoek naar kerstkaartjes? Dan kan ik je bijvoorbeeld deze set kerstkaarten in de Bol webshop aanraden!

Prettig kerstfeest iedereen!

De betekenis van Thanksgiving 2023

In 2023 begint de wereld meer en meer Thanksgiving te kennen. Nochtans wordt het in Europa niet officieel gevierd met een erkende feestdag. We kennen het wel van de vele Amerikaanse (kerst)films. Maar wat is de betekenis van Thanksgiving nu eigenlijk?

Thanksgiving: een feestdag waarbij je dankuwel zegt

Thanksgiving is een feestdag die ook in 2023 gevierd wordt in de Verenigde Staten en Canada. Bij de eerste gaat de feestdag door op de 4de donderdag van november, bij de tweede op de tweede maandag van oktober. Algemeen gezien heeft Thanksgiving als betekenis het danken voor de oogst van het afgelopen jaar.

Daarom kennen ook andere landen in de wereld gelijkaardige feesten, oogstfeesten genaamd. Het danken voor het voedsel, net voor de winter weer begint, is immers eeuwenlang een belangrijk ritueel van de mensheid geweest. Vooral natuurlijk toen men voor voedselvoorziening enkel kon rekenen op de akkers van het eigen dorp of de stad.

De weersomstandigheden hadden toen nog een veel grotere rol. Het is pas sinds de globalisering met haar import en export van producten over heel de wereld dat wij dit ritueel vergeten zijn. Maar vroeger betekende een mislukte oogst zeer harde tijden voor een boerenfamilie of dorp.

Thanksgiving: betekenis in Amerika

De bekendste versie van Thanksgiving is die uit Amerika (de Verenigde Staten). In deze betekenis gaat het verhaal terug naar het jaar 1621. Daar vierde men in Plymouth, wat nu Massachusetts is, voor de eerste keer dit dankfeest. De feestvierders waren Engelse immigranten die de oversteek naar New England gewaagd hadden.

Deze immigranten noemt men de Pilgrims. Zij wilden in Engeland de kerk hervormen maar werden vervolgd, waarna ze naar de Nederlanden vluchtten. Ook hier vonden ze hun draai niet en al snel staken ze de oceaan over richting de Nieuwe Wereld.

Het schip waarmee ze deze oversteek waagden was de Mayflower. De eerste winter zou echter koud en hard zijn waardoor zowat de helft van de Pilgrims stierven.

Tijdens dit dieptepunt legden de Pilgrims echter contact met de Native Americans, de Indianen die als oorspronkelijke bewoners de streek bevolkten. Al snel leerden de Indianen de Pilgrims hoe ze hun akkers moesten bemesten, welke planten veilig waren om te verbouwen en welke giftig.

Kortom: door de kennis van deze Native Americans konden de Pilgrims overleven. Want in het daaropvolgende jaar zouden ze voedsel als pompoenen en maïs kunnen verbouwen en oogsten. Omwille van deze goede afloop werd Thanksgiving in het leven geroepen. Pilgrims en Indianen vierden immers drie dagen lang een oogstfeest om het eerste jaar in Plymouth te vieren.

Thanksgiving doorheen de geschiedenis: de traditie

We kennen nu vooral Thanksgiving als een van de gezelligste familiefeesten in de Verenigde Staten. Families komen samen, in steden vinden er optochten plaats en sportfanaten krijgen American Football voorgeschoteld. Het hoogtepunt van deze feestdag is het aansnijden van de kalkoen, de Thanksgiving-turkey.

Voor men deze aansnijdt is het belangrijk dat iedereen zegt waarvoor hij of zij dankbaar is. Het feest heeft een sterk religieus karakter omdat in veel families ook God bedankt wordt voor al het goeds dat het afgelopen jaar gebeurd is. Toch is het altijd leuk om eens stil te staan bij de leuke en goede dingen die het afgelopen jaar gebeurden.

Thanksgiving in 2023: een uitgebreide betekenis

Wil je meer weten over Thanksgiving? Bekijk dan zeker eens onderstaande video die uitgebreid de betekenis van Thanksgiving uitlegt. De film is in het Engels, gemaakt door het bekende History Channel.


Benieuwd hoe vroeger de feestdagen in onze tijden verliep? Dan moet je zeker eens de DVD Zo Ging Dat Toen aanschaffen. Veel kijkplezier!