Tag Archives: België

Ferrariskaart kopen: hier online bestellen

Als historicus met een interesse voor landschapsgeschiedenis, werk ik vaak met de Ferraris kaart. Ben je van plan om een Ferraris atlas te kopen? Dan kan ik je alleen maar gelijk gev! Maar misschien weet je niet waar je de Ferraris atlas kan bestellen? Of je twijfelt nog een beetje? Dan heb je geluk, want ik ben hier om je te helpen! Op deze pagina geef ik je alle info die je nodig hebt over deze historische kaart.

Ik geef je hier al de mogelijkheid om de atlas te kopen via Bol. Dit is de klassieke uitgave in de meest hoogwaardige afwerking. Hieronder vind je meer uitleg over deze atlas.

Als historicus schreef ik een tijdje geleden al eens een artikel over de Ferraris atlas. Daar vind je meer info over de Ferraris kaarten zelf. Maar hier leg ik je graag uit waar de Ferraris kaart te koop is. Want ik ben zeker een fan! Zo onderzocht ik ook lokale dorpen en hoe ze er vroeger uitzagen. Dat kan met behulp van deze kaart. Een voorbeeldje is mijn artikel over Rekem.

De Ferrariskaart bestellen: twijfel je nog?

Als je op deze pagina bent beland, dan weet je waarschijnlijk al wat de Ferraris atlas is.

Onder historici zijn de Ferrariskaarten immers een monument als het gaat over bronmateriaal over ons landschap. Al sinds mijn opleiding aan de Universiteit Gent gebruik ik ze regelmatig. Een Ferrariskaart is nu eenmaal een belangrijke historische bron.

Klik hier om deze atlas aan te kopen

Niet dat het een bron is die altijd perfect klopt. Maar ze geeft toch altijd wel een hele brok historische informatie over de toenmalige Oostenrijkse Nederlanden.

Kan iedereen de Ferraris atlas lezen?

Je moet zeker geen gediplomeerd historicus zijn om de Ferraris atlas interessant te vinden. Want ik denk dat iedereen er wel mee aan de slag kan. Je vindt er ook veel sporen op, zoals gebouwen of natuurlijke relicten, die je nu nog altijd terugvindt in je buurt. Eens kijken op de 18de eeuwse kaart en daarna de hedendaagse wereld intrekken tijdens je eigen speurtocht. Leuk en spannend toch?

Ben je dus geïnteresseerd in je eigen omgeving en hoe ze eruit zag eind 18de eeuw? Wil je onderzoeken hoe je de bewoning, bebouwing en natuur op een bepaalde plek is geëvolueerd in de laatste twee eeuwen? Dan raad ik je aan om de Ferrariskaart te bestellen en te kopen.

De Ferrariskaart kopen: waarom en hoe?

Ok, de Ferrariskaart kopen is zeker niet goedkoop. De atlas vraagt wel een kleine investering. Maar ze is het volgens mij wel waard.

Want ik kan je zeggen: je koopt best ineens de gehele atlas. Één Ferrariskaart kopen van je eigen regio lijkt wel leuk. Maar je zal al snel ook de omliggende regio’s willen bekijken en vergelijken. Want in die tijd hadden omliggende regio’s hun invloeden op elkaar.

En dan heb je ook nog eens je familie, vrienden of andere bezoekers die waarschijnlijk ook een kijkje willen nemen in je atlas.

Het is net de veelheid aan gedetailleerde Ferrariskaarten die een mooi én interessant geheel maken. Verzameld in één werk: de atlas van graaf de Ferraris.

De Ferrariskaart te koop: je boekenkast indrukwekkend maken

De Ferrariskaart is vrij te koop. En als je ze aanschaft, dan zal je boekenkast er een stuk indrukwekkender uitzien. Want ik zei al dat de atlas zeker niet te klein is uitgegeven. En ze is een stuk groter dan een normaal boek.

Klik hier om deze atlas aan te kopen

Je kunt het letterlijk en figuurlijk zware lectuur noemen. Dus zorg dat je plek hebt in je boekenkast! Aan de andere kant maakt dat van het raadplegen van de Ferrariskaarten ook een avontuur. Het kost een beetje moeite om de atlas uit je kast te nemen en op je tafel te leggen. Doe de kaft open en je ziet de prenten voor je ogen openvallen. En dan kun je beginnen speuren. Met plezier! Door de veelheid aan details ontdek je altijd wel weer wat nieuws!

De Ferrariskaart online bestellen en kopen: conclusie

Wil je eerst meer weten over de geschiedenis achter de historische Ferraris atlas? Dan moet je zeker eens dit artikel lezen.

De beste en snelste optie is om de atlas te kopen via Bol. Dit is de klassieke uitgave in de meest hoogwaardige afwerking. Het is ook de versie die je in bibliotheken terugvindt.

De Brugse Metten in 1302: schild en vriend

Iedereen heeft wel eens van de Brugse Metten in 1302 en de leuze schild en vriend gehoord. En Jan Breydel en Pieter De Coninck zijn ook geen onbekende uit de Vlaamse en Belgische geschiedenis. Wil je je geheugen toch nog even opfrissen? Dan leg ik het graag nog eens voor je uit.

Gwijde van Dampierre versus Filips de Schone

Het verhaal van de Brugse Metten begint nog vóór het bekende jaar 1302. Er heerste immers een politieke instabiliteit. Zo had je het gebied ten westen van de Schelde (Artesië en Vlaanderen). Hier speelde de koning van Frankrijk de baas. Ten oosten van de Schelde had je dan de Nederlanden waar de Duitse keizer aanspraak op maakte.

Graaf van Vlaanderen 13de-14de eeuw: Gwijde van Dampierre

Op het einde van de 13de eeuw liepen de politieke spanningen hoog op. In de jaren 1290 ontstonden er daarom coalities. Zo spanden Frankrijk en het graafschap Holland samen om de graaf van Vlaanderen, Gwijde van Dampierre, tegen te werken en de macht over de Scheldemonding te krijgen. Dit was toen een belangrijke handelsroute. De Engelse koning Edward I zal zich echter bemoeien en deze coalitie tegenwerken.


Wil je meer weten over de graven van Vlaanderen? Dan raad ik je aan het boek Graven van Vlaanderen aan.


Voor Gwijde van Dampierre waren het dus geen makkelijke tijden. Hij zag zijn macht verbrokkelen en opgeslorpt worden door zijn rivalen. Ook de koning van Frankrijk, Filips de Schone, deed zijn zegje en probeerde zo veel mogelijk de baas te spelen over Gwijde Van Dampierre.

Gwijde van Dampierre zoekt steun

Omdat Filips de Schone zijn macht meer en meer over Gwijde van Dampierre liet gelden, besloot deze laatste stappen te ondernemen.

De Franse koning kreeg ondertussen de patriciërs aan zijn kant. Dit waren Vlaamse burgers met een méér dan gemiddeld vermogen. Gwijde van Dampierre zag daarom maar één oplossing: steun zoeken bij de ambachtslieden in het graafschap Vlaanderen. Deze protesteerden immers tegen het bewind van de patriciërs. Onder het motto ‘de vijand van mijn vijand is mijn vriend’, ontstonden er zo twee coalities in het graafschap Vlaanderen.

Naast de ambachtslieden zocht Gwijde van Dampierre ook toenadering tot de Engelse koning. Deze beloofde hem militaire steun.

Nu hij de ambachtslieden en de Engelsen aan zijn kant had, deed de graaf van Vlaanderen een gedurfde zet. Hij verbrak het leenverdrag met zijn leenheer: de Franse koning Filips de Schone.

Filips de Schone versus Gwijde van Dampierre: einde van het graafschap Vlaanderen

De Franse koning reageerde furieus op het verbreken van het leenverdrag. Hij stuurde zijn ridderleger erop uit en veroverde al snel grote steden zoals Kortrijk en Brugge. Dit met de steun van Fransgezinde patriciërs. Zo mislukten de plannen van Gwijde van Dampierre.

Uiteindelijk hield het graafschap Vlaanderen in 1300 op met te bestaan. De Franse koning had immers al de Vlaamse steden in zijn handen gekregen. In plaats van een graaf kwam er een Franse gouverneur. Gwijde van Dampierre bleef achter met het kleine graafschap Namen.

Een revolutie broeit: ambachtslieden versus patriciërs

De kiemen van een nieuw conflict waren nu gelegd. Want de ambachtslieden protesteerden nog altijd tegen het bewind van de patriciërs. Die waren nog sterker geworden nadat de Franse koning nu zijn volledige wil in Vlaanderen kon opleggen.

De bevolking in de steden groeide ondertussen verder aan. Dit zorgde voor meer handel en industrialisatie. En dus meer ambachtslieden. Die gingen echter nog altijd gebukt onder de macht van de patriciërs, wat meer en meer wrevel opwekte.

Een eerste conflict deed zich voor toen Filips de Schone een oude belasting (het ongeld) weer in leven riep. De ambachtslieden legden hierop het werk neer. Maar de patriciërs zetten hen manu militari weer aan het werk, waardoor de onvrede bleef bestaan.

De reactie van de ambachtslieden was een protest op straat. Op de Vrijdagsmarkt in Gent stroomden ze samen, gewapend met hun goedendag. Ze dreven honderden patriciërs in het nauw. Enkelen daarvan verdronken met hun paard in de nabijgelegen Leie. Anderen verschansten zich dan weer in het Gravensteen. De ambachtslieden belegerden echter de burcht en de patriciërs moesten uiteindelijk trouw zweren aan het volk.

Goedendag

De Franse gouverneur, die Gwijde van Dampierre verving, merkte dat er naast Gent ook onrust ontstond in Brugge. De gouverneur had echter maar weinig Franse ridders in de buurt om de veiligheid te garanderen. Daarom maakte hij de tactische keuze om aan alle eisen in Gent toe te geven en zijn ridders uit die stad terug te trekken. Zo kon hij op volle sterkte Brugge in bedwang houden.

De Brugse Metten: Klauwaerts versus Leliaerts

In Brugge had ondertussen een kleinzoon van Gwijde van Dampierre zich laten uitroepen tot regent. Dit was Willem van Gulik. Zijn volgers noemden zich de Klauwaerts, naar de klauwen van de leeuw die in het wapen van het graafschap Vlaanderen stond. Dat hij zich liet uitroepen tot regent was belangrijk. Zo oversteeg hij het lokale niveau en kreeg zijn leiderschap een bredere impact en steun. Zijn tegenstanders noemt men de Leliaerts, naar de lelies in het Franse wapenschild.

De Brugse Metten: schild en vriend

De Brugse Metten vonden plaats in de ochtend van 18 mei 1302. De dag ervoor waren de Franse ridders in Brugge samengekomen. De Klauwaerts vreesden repressie en ook zij troepten samen. Tijdens de ochtendlijke kerkelijke metten overvielen ze meer dan honderd Fransen. Ook Franssprekende patriciërs vormden een doelwit. Men overviel hen in hun slaap en sneed hen genadeloos de keel over.


Wil je meer weten over de middeleeuwse geschiedenis van de stad Brugge? Dan raad ik je aan om het boek Brugge, een middeleeuwse metropool bij Bol aan te schaffen.


Hoe men wist of men met een Franstalige persoon te maken had? Men gebruikte de strijdkreet ‘schild en vriend’. Die klinkt immers anders wanneer een Nederlandstalige of Franstalige persoon het uitspreekt. Zei men eerder ‘scilt’, dan zat men in de problemen.

Jan Breydel en Pieter de Coninck

Wat hebben bekende figuren als Jan Breydel of Pieter de Coninck hier nu mee te maken? Omdat de Brugse Metten (en later de Guldensporenslag) zo succesvol waren, kon het niet lang duren of men schreef erover. Dat deed bijvoorbeeld Lodewijk van Velthem ook,in een kroniek.

Jan Bryedel en Pieter de Coninck

In die kroniek wordt de persoon Pieter de Coninck beschreven. Hij deed samen met leider Willem van Gulik een intrede in Brugge na de overwinning op de Fransen.

Pieter de Coninck zelf was een wever, dus een van de ambachtslieden.

Buiten de kroniek schreef Hendrik Conscience, zowat vijf eeuwen later, het boek De Leeuw Van Vlaanderen. Hierin wordt naast Pieter de Coninck nog een andere figuur naar voren geschoven: Jan Breydel. Hij zou een slager zijn geweest, dus ook één van de ambachtslieden die meedeed aan het verzet tegen de Fransen.

Over de precieze rol van zowel Pieter de Coninck als Jan Breydel is echter maar zéér weinig geweten. Het is zelfs niet zeker of ze ook echt meededen aan de Brugse Metten.

Besluit: de Brugse Metten

Van Gwijde van Dampierre en Filips de Schone tot Jan Breydel en Pieter de Coninck. De aanloop naar de Brugse Metten was lang en de verzetsdaad kende verschillende oorzaken. De Brugse Metten waren met hun schild en vriend dan ook de uitbarsting van enkele dieper liggende frustraties die al langer bestonden dan 1302.

De Brugse Metten waren echter nog niet het einde van dit verhaal. De Franse koning wou immers wraak voor deze verzetsdaad. Een Frans ridderleger werd er op uitgestuurd en zocht het conflict op met de Vlaamse ambachtslieden. Dat conflict zou er ook komen, op 11 juli 1302: de Guldensporenslag.


Wil je je verdiepen in de middeleeuwse geschiedenis van Vlaanderen? Dan raad ik je aan om het boek Vlaanderen in de middeleeuwen eens te bekijken.


Meer weten:
Wikipedia Brugse Metten
Wikipedia Gwijde van Dampierre
Wikipedia Pieter de Coninck
Wikipedia Jan Breydel
Wikipedia Schild en Vriend

Boek: ‘Geschiedenis van de Nederlanden’, HBUitgevers, 2004, J.H.C. Blom – E. Lamberts – Redactie

Gevaarlijke romances tijdens de Tachtigjarige Oorlog

Recent onderzoek bracht aan het licht dat tijdens de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) een Spaanse soldaat een zeldzaam DNA gen naar de Nederlanden bracht. Romances tussen de soldaat en lokale vrouwen zorgden ervoor dat ook nu nog, meer dan 400 jaar later, dit ‘fout gen’ slachtoffers maakt.

De Tachtigjarige Oorlog en de Spaanse soldaat

De Tachtigjarige Oorlog, ook wel de Nederlandse Opstand genoemd, was de opstand in de Nederlanden gericht tegen het Spaanse Rijk van Filips II. Hierbij kwamen de Nederlanden in een opsplitsing terecht, de opdeling tussen Noord en Zuid.

Het is dus niet verwonderlijk dat Filips II Spaanse soldaten richting onze contreien stuurde. Duizenden soldaten trokken onze gebieden binnen en verbleven er vaak lange tijd, terwijl steden werden belegerd en veldslagen uitgevochten.

Zet in deze situatie de ‘vreemde’ soldaten uit verre landen bij nieuwsgierige lokale vrouwen die amper hun dorp uitkwamen, en je krijgt kortstondige relaties die vaak zorgden voor een verhoging van het aantal geboortes. Een relatie met deze specifieke soldaat hield echter veel risico in.

Een Spaanse soldaat en lokale deerne: een gevaarlijke romance

De Spaanse soldaat in kwestie, naam onbekend maar afkomstig uit de streek Valladolid, was immers drager van een zeldzaam gen dat voor hartproblemen zorgt. Meer dan vier eeuwen later ontdekten wetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Maastricht dat ze het gen dat deze soldaat droeg kan gelinkt worden aan zeven families die in de regio Eindhoven wonen.

Voorbeeld van een Spaanse soldaat

Ook in Duitsland vond men sporen van het gen terug. Dit is niet vreemd, want ook daar gingen de Spanjaarden vechten tijdens de Dertigjarige Oorlog.

Genetisch onderzoek zorgde voor dit historisch verhaal

Omdat het gen zo specifiek was, kon men de drager van het gen terugbrengen tot een man uit de streek van Valladolid. De afwijking kan voor een verdikking van de hartspier zorgen, wat in combinatie met een verhoogde bloeddruk dodelijk kan zijn. Gelukkig zijn er medicijnen om dit te behandelen.

Meer lezen? Lees dan het krantenartikel waarop mijn blog werd gebaseerd hier