Ik ben één van de velen die tijdens de pandemie in het openbaar zo veel mogelijk een mondmasker draagt. En dus ook tijdens mijn de lessen geschiedenis die ik als leraar in het secundair onderwijs geef. Want enkel de klas goed verluchten is natuurlijk niet genoeg. Mondmaskers zijn een deel van de oplossing.
Natuurlijk wou ik graag mondmaskers met een historisch tintje. Je bent als leraar geschiedenis hier toch wel een beetje verplicht toe. Mijn zoektocht kon dus beginnen. Spoiler: mijn missie is geslaagd!
Mondmaskers met een historisch thema: niet zo makkelijk te vinden
De hele zomer van 2020 heb ik gezocht en ik kan je zeggen: mondmaskers met een historisch thema zijn niet makkelijk te vinden. Ik zag enkele mooie historische mondmaskers op Twitter, maar ze waren in zeer kleine oplage gemaakt ten voordele van een goed doel. Helaas was ik te laat om deze te kopen.
Het gaf me wel een tip: waarschijnlijk moest ik eerder in de sector van goede doelen, cultuurcentra of musea zoeken. Bedrijven zouden niet snel een historisch thema op hun maskers printen. Te niche en dus te weinig geld, natuurlijk.
Wat je wél makkelijk vindt zijn kleurrijke maskers, of met een schilderij op geprint. Maar ik wou een verwijzing naar echt archiefmateriaal op mijn gezicht. Mijn zoektocht naar een historisch mondmasker begon dus wat aan te slepen.
Ben jij echter wél geïnteresseerd in een mondmasker met een schilderij op geprint? Dan kan ik je bijvoorbeeld deze van de Nachtwacht of van de Sterrennacht van Van Gogh aanbevelen.
Het vinden van een historisch mondmasker: Koninklijke Bibliotheek van België (KBR).
Uiteindelijk vond ik dan toch – per toeval – mondmaskers met een historisch thema. Niet op Twitter, maar op een ander social media kanaal: Instagram.
Het was de Instagram account van de KBR, de Koninklijke Bibliotheek van België, die verschillende historische mondmaskers in haar shop te koop aanbood.
De mondmaskers van de KBR zijn niet zomaar printjes van een schilderij. Het gaat hier echt om tekeningen uit manuscripten. Geschiedkundige mondmaskers gebaseerd op historisch bronmateriaal dus. Nice!
Hier zie je de twee maskers die ik kocht:
Het eerste masker: boeken van de hertogen van Bourgondië
Het eerste mondmasker is een scène uit de handschriftenuit de beken van de hertogen van Bourgondië. Ze zijn te dateren in de 15de eeuw.
Op de afbeelding in kwestie zie je de Punische Oorlogen uitgebeeld. Die oorlogen werden echter gevoerd door de Romeinen in de oudheid, maar als je goed kijkt zie je dat het verhaal volledig in 15de eeuwse Bourgondische setting werd geplaatst. Niet altijd te vertrouwen dus, die handschriften!
Tweede masker: psalter van Gwijde van Dampierre
Voor vaste lezers van deze blog is graaf Gwijde van Dampierre een oude bekende. Hij speelde immers een rol in de Guldensporenslag.
Op dit mondmasker zie je een miniatuur uit een psalter, een manuscript waar de religieuze psalmen in terug te vinden waren. Het waren ook de meest populaire en verluchte van de manuscripten.
Naast de ridder kan je verstrengeld in de letters ook dieren zien. Die konden realitisch, maar evengoed vervormd zijn. Men durfde wel fabelachtige antropomorfe wezens uitbeelden die de onderwereld aantoonden, maar evengoed ook als spot voor onze wereld dienden.
KBR mondmaskers: de kwaliteit
Om het nog even over de kwaliteit van de KBR mondmaskers te hebben.
Ten eerste kostte het mijzelf dagen van nadenken over hoe ik het masker moest aandoen. En ja, ook met de hulp van anderen duurde het nog wel een tijdje vooraleer het duidelijk was hoe je dit masker moet aandoen. Het is totaal anders dan de maskers die we gewend zijn.
Het touw dat in het mondmasker zit is uit één stuk. Onderaan heb je dus een gesloten lus en aan de andere kant twee losse eindjes. Je moet eerst het masker achterstevoren met de lus over je hoofd trekken, zodat je het als een soort slabbetje aanhebt. Daarna kan je het masker voor je gezicht brengen en met de eindjes achter je oren vastknopen.
Let wel op: met deze techniek ga je jezelf verplicht zien om na het vastknopen de lus aan te trekken zodat ze strak onder je kin zit. Door dit bijtrekken zal je de eindjes weer moeten vastmaken om weer vaster achter je oren te knopen. Niet zo vlotjes. Maar dan wél weer een gemak als je wat wilt eten of drinken want je moet enkel de eindjes achter je oren losknopen en het masker op je borst dragen.
Het masker zelf is van wasbare stof en je kan er een filter insteken. Deze verschuift wel tijdens het nogal omslachtige aandoen.
Besluit: deze historische mondmaskers zijn heel leuk en geschiedkundig verantwoord. Ze aandoen en de handigheid van de filter is een andere zaak. Zelf draag ik ze op dagen dat ik minder uren voor de klas moet staan en zeker niet in tijden van hoge besmettingsgraad. Dan draag ik liever een standaard, goed aansluitend en filterend masker. Máár: de leerlingen vinden de maskers héél leuk! Jong, oud, tso of aso…in elke klas had wel iemand er een opmerking of vraag over. Leuk toch!
Wil je zelf deze, of andere, historische mondmaskers van de KBR kopen? Dan moet je deze link volgen.
