Sinds kort zijn in landen zoals België en Nederland een asbestinventarisatie en een asbestattest bij zowat elke verkoop of renovatie van vastgoed verplicht. Het is daarom interessant om eens stil te staan bij wat asbest is en wat haar (voor)geschiedenis is.

Wat is asbest?

Wanneer we het over asbest hebben, dan hebben we het over minerale stoffen die een soort mix van gesteente en kristaldeeltjes zijn. Het is een stevige en brandwerende stof, waardoor het tijdens de 20ste eeuw veelvuldig gebruikt werd bij de constructie van allerhande gebouwen. Andere eigenschappen zijn immers de stevigheid en goedkope prijs van asbest als bouwstof.

Naast verwerking in gebouwen kwam en kom je asbest vaak nog tegen als golfplaten daken op bijvoorbeeld oude bijgebouwen of tuinhuisjes. Maar ook brandveilige handschoenen of andere kledij waren vaak uit asbestmateriaal gemaakt.

Leuk is asbest echter niet. Want bij beschading, denk bijvoorbeeld een asbestplaat die we breken, komen er kleine deeltjes vrij die we inademen. Eenmaal in ons lichaam kunnen ze zeer veel schade aanrichten.

Gebruik van asbest in de geschiedenis

Het gebruik van asbest zien we al in de Oudheid, door de Romeinen. Ook zij kenden al de brandwerende eigenschappen van de stof.

In Rome gebruikte men asbest echter niet alleen maar in gebouwen. Ook lampenpitten en zelfs lijkwaden van belangrijke personen zoals koningen werden gemaakt met asbeststof.

Arabische troepen zouden asbest zelfs in hun legeruniformen hebben gebruikt. Zo konden ze brandbommen of ander brandgevaar tijdens de strijd, zoals de belegering van een stad of vesting, beter weerstaan.

Tijdens de beginjaren van Hollywood gebruikten veel films de asbeststof als namaaksneeuw tijdens opnames. Vooral de opnames van The Wizard of Oz staan hiervoor bekend.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kon je asbest terugvinden in de filters van gasmaskers en zelfs sigaretten. Na de Tweede Wereldoorlog zou men asbest dan vooral gebruiken tijdens constructiewerken.

Effect van asbest op de gezondheid

Zoals ik al vermeldde is asbest zeer gevaarlijk voor de gezondheid. Niet per se in vaste vorm, zoals de golfplaten daakjes. Maar wel bij inademing van asbestvezels, wanneer je bijvoorbeeld dat dakje zou afbreken.

Wat kan het effect van het binnenkrijgen van asbest zijn? Er zijn verschillende asbestziekten met als bekende verschillende kankers en asbestose, een verminderde capaciteit van de longen. Asbestose werd lang zelfs als beroepsziekte aanzien, zonder het gebruik van de stof te verbieden.

Dat verbieden gebeurde pas vanaf de jaren 1970 en verliep zeker niet snel. Het is pas sinds de jaren 1990 dat er strenge wetten zijn en zelfs verbod op het gebruik van asbest.

De ontmanteling van asbest verloopt echter niet vlekkeloos en in oude gebouwen ga je het nog zeer vaak tegenkomen. Naar schatting miljoenen kilo’s asbest zijn nog altijd verwerkt in de gebouwen rondom ons. Je kan je voorstellen dat het afbreken van oude gebouwen met al het bijbehorende stof en schade een risico voor de volksgezondheid kan inhouden.

De effecten van asbest op de gezondheid zijn echter pas tientallen jaren merkbaar en moeilijk te linken aan het gebruik van asbest. Dat maakt heel de situatie moeilijk controleerbaar.

Het asbestattest: een nieuwe stap in de geschiedenis van asbest

Dat asbest ongezond, maar wel veelvuldig in onze maatschappij te vinden is, mag dus duidelijk zijn. Toch ondernamen al verschillende landen stappen om dit probleem op te lossen.

De meest duidelijke oplossing is het asbestattest, dat verplicht is. Dit asbestattest geldt voor alle gebouwen, zoals huizen, appartementen en zelfs garages, die vóór 2001 gebouwd zijn. Zeker bij verkoop is dit asbestcertificaat nodig.

Hoe krijg je dat verplichte asbestattest nu? Wel, daarvoor heb je een opgeleide asbestdeskundige nodig. Die komt je gebouw onderzoeken en levert je daarna het asbestcertificaat af. Is er asbest aanwezig? Dan is dat duidelijk en kan men al met meer voorzichtigheid aan de slag bij een verbouwing of afbraak.

Geschiedenis van asbest en het asbestattest

We hebben doorheen onze geschiedenis vaak met de grondstof asbest gewerkt. Door haar unieke eigenschappen zoals stevigheid en vrijwel brandwerend zijn, was ze gegeerd voor vooral bouwwerven. Dat deden we al sinds de Oudheid.

Maar helaas bleek het een dodelijke stof te zijn. Met echter een dilemma. Je kan asbest immers handig gebruiken en het heeft haar nut. Als er echter, bij bijvoorbeeld afbraak, vezels vrijkomen en ingeademd worden, dan is het gevaarlijk en zelfs tientallen jaren later nog dodelijk.

Het asbestattest moet helpen om langzamerhand asbest in onze maatschappij te laten verdwijnen, waardoor er weer wat ziektegevallen kunnen verdwijnen.

Bron
Foto’s: pexels.com
Info: InventarisatieAsbest