Iedereen die de film ‘Der Untergang’ heeft gezien (als dat niet zo is, zeker doen!), weet waar de Nazi leider zijn laatste dagen doorbracht: in zijn bunker in Berlijn. Deze Führerbunker is immers de plaats waar Adolf Hitler op het einde van de Tweede Wereldoorlog zelfmoord pleegde.
Je zou denken dat dit in Berlijn een belangrijke plek is die op het lijstje van veel toeristen staat. En dat je de Führerbunker kan bezoeken. Maar niets is minder waar. Want het enige wat ons nog resteert is…een verlaten parkeerplaats.
Boekentip: voor een algemeen inzicht in het Nazi denken kan je het bekende boek Mijn strijd (Mein Kampf) terug verkrijgen. Natuurlijk de kritische editie mét de nodige toelichtingen. Dat is het boek Mijn strijd: kritische editie
Wat is de Führerbunker?
De Führerbunker is de plaats waar Hitler zelfmoord pleegde. Het was een complex van twee met elkaar verbonden bunkers (de ‘Vorbunker’ en de ‘Führerbunker’). Ze lagen zowat vijf meter onder de grond, in het centrum van Berlijn.
De bunker diende oorspronkelijk om te schuilen voor de steeds vaker voorkomende bombardementen van de Geallieerden. Het eerste deel, de Vorbunker, werd vanaf 1936 gebouwd. Het tweede deel, de Führerbunker, was klaar in 1945. Op dat moment rukten de Geallieerden al op richting Berlijn en werd de schuilkelder een meer permanente verblijfplaats voor Hitler en zijn getrouwen.
De Führerbunker zelf lag trouwens een 2,5 meter lager dan de Vorbunker, waardoor hij op bijna 8,5 meter kwam te liggen. Erboven lag geen parkeerplein zoals nu, maar de tuin van de oude Rijkskanselarij.
De dikke betonnen lagen moesten de bewoners van de bunkers tegen de luchtaanvallen beschermen. Zo was het plafond een 3 meter dik, de muren zelfs 4 meter!
Boekentip:
Als je een sterke biografie van Hitler zoekt, dan kan volgend boek je helpen. Op basis van foto’s en ooggetuigen: Hitler, een tiran in beeld
Leefde men écht in Hitlers bunker in Berlijn?
Ja. Hitler en zijn naaste getrouwen brachten dag en nacht in de bunker door. Hij verplaatste verschillende kostbare meubelstukken en schilderijen vanuit de oude Rijkskanselarij naar zijn bunker. De Nazi-leider beschikte in de bunker ook over een slaapkamer, kantoor, zitkamer en gastenkamer Hij nam zelfs zijn hond, Blondi, mee naar binnen!
Deze “luxe” zorgde echter niet voor een aangenaam leven onder de grond. De bunker lag immers onder het grondwaterniveau van Berlijn. Het hele complex was dus vochtig, en pompen draaiden dag en nacht om het water buiten te houden.
Hitlers huwelijk in de Führerbunker
Hitler en zijn volgelingen schuilden niet alleen maar in de Berlijnse bunker. Hitler trouwde er ook met Eva Braun, die hem gevolgd was.
In de nacht van 28 op 29 april 1945 trouwden de twee, na een kleine ceremonie binnen in de bunker.
Boekentip: Mijn boekentip als je Eva Braun beter wilt leren kennen: Eva Braun, leven met Hitler
Andere bekende historische figuren in Hitlers bunker
Naast Hitler zelf en Eva Braun, waren er nog andere historische figuren in de bunker. De Goebbels-familie was één van hen.
Joseph Goebbels, de minister van propaganda tijdens het Nazi-regime, was zijn leider tot in de bunker gevolgd. En hij niet alleen, want hij nam zijn vrouw en hun 6 kinderen ook mee. Zij verbleven in de Vorbunker, en kwamen daar ook allemaal aan hun einde.
Wanneer pleegde Hitler zelfmoord?
Hitler pleegde zelfmoord op 30 april 1945. Hij deed dit in zijn Führerbunker in Berlijn, door zichzelf door de slaap te schieten.
Na Hitlers zelfmoord
Op 2 mei 1945 drongen Russische soldaten van het Sovjet-leger Hitlers bunker in Berlijn binnen. Na de oorlog (lees hier hoe de Tweede Wereldoorlog in Europa eindigde) probeerde Rusland alle herinneringen aan het Nazi-tijdperk uit te wissen. Inclusief de Führerbunker.
Nadat de Duitsers de bunker hadden verlaten, liep ze al snel gedeeltelijk onder water. In 1947 probeerde men het complex op te blazen. Dat lukte maar gedeeltelijk, en in 1959 ging men over tot de complete ontmanteling van de bunkers.
Sommige ruimtes bestaan nog altijd, diep onder de grond. Maar de constructie van huizen en appartementsblokken zorgt ervoor dat de Führerbunker begraven blijft. De nooduitgang van de bunker kwam uit op de tuin van de oude Rijkskanselarij. Die is ondertussen omgevormd tot een lelijk en eenzaam parkeerplein.
Het enige wat je hier nog terugvindt van Hitlers bunker is een informatiebord aan de rand van de parkeerplaats. De stad plaatste dit bord pas in 2006, toen het Wereldkampioenschap Voetbal in Duitsland (en dus ook Berlijn) plaatsvond.
Mijn bezoek aan Hitlers bunker in Berlijn
Toen ik deze parkeerplaats tijdens een bezoek aan Berlijn bezocht, stonden er een tiental toeristen aan het informatiebord. De rest van de wijk was verlaten en onopvallend. Hier kon je zeker niet spreken van bruisend Berlijn.
Je moet dus echt weten wat je zoekt en waar het te vinden is. Per ongeluk zal je hier nooit belanden. De toeristische wandelroutes brengen je immers via een grotere weg naar de bekendere plekken in de buurt.
Is het een bezoekje waard? Wel, er is natuurlijk niets te zien. Maar het blijft een plek met een (negatief) historisch verhaal. Ikzelf wandelde die dag van de Potsdamerplatz richting het bekende Joodse herdenkingsmonument. En als je even afwijkt van deze route en een blokje omloopt, dan kom je de Führerbunker tegen. Tijdens een typisch toeristisch bezoek aan Berlijn kom je dus in de buurt, maar je zal zelf even dit zijsprongetje moeten maken om te passeren bij dit stukje geschiedenis.
Boekentip: Wil je meer leren over de dood van Hitler? En wat er daarna gebeurde, zowel de mythe als het ware verhaal? Dan raad ik je volgend boek aan: De dood van Hitler
Bron
Wikipedia