Historicus Rob

Hallo, ik ben Rob en schrijf deze geschiedenisblog. Ik ben een historicus en leraar. Met deze geschiedenisblog wil ik mijn passie voor geschiedenis met jullie delen. Veel leesplezier!

  • Geschiedenisblog
  • Gent
  • Lanaken
  • Recensies
  • Shop
  • Over mij
  • Contact

11 juli 1302: Guldensporenslag – opstand in Vlaanderen

Een artikel over de bekende Vlaamse datum 11 juli 1302, meer bepaald de Guldensporenslag, de bekende opstand in Vlaanderen, kon niet lang uitblijven. De Brugse Metten vormden immers een aanleiding tot dit nieuwe conflict.

Opstand in Vlaanderen

In mijn vorig artikel kon je al lezen over de graaf van Vlaanderen die het zwaar te verduren kreeg. De Franse koning had immers zijn zinnen op gebiedsuitbreiding gezet en legde meer en meer druk op de graaf, tot die uit beeld was. De Franse koning had immers samengewerkt met de rijkere patriciërs. De ambachtslieden en de entourage van de graaf zochten daarom elkaars gezelschap op.

Gwijde van Dampierre
Gwijde van Dampierre: graaf van Vlaanderen

Omdat ook de ambachtslieden teveel onder druk van de patriciërs kwamen te staan, kon een opstand niet uitblijven. Dit gebeurde al in Gent, op de Vrijdagsmarkt en het Gravensteen. En niet veel later in Brugge. Met de Brugse Metten, waarbij men Fransgezinden in de val lokte en doodde, begon een bloederig hoofdstuk in deze revolte.


Wil je meer weten over de graven van Vlaanderen? Dan kan ik je het boek van Edward De Maesschalk aanraden.


De Fransen plannen wraak na de Brugse Metten

De Fransen wilden als wraak Vlaams bloed zien vloeien. Let wel, het gaat hier om het graafschap Vlaanderen en niet Vlaanderen in zijn huidige vorm.

Guldensporenslag
Guldenporenslag

Gwijde van Namen, zoon van de graaf van Vlaanderen, vormde het verzet in westelijke Vlaanderen. Dit deed hij samen met Willem van Gulik en een klein ridderleger. In de steden zelf waren het de ambachtslieden die de positie van de verdreven Fransgezinde patriciërs invulden.

Ondertussen brachten Frankrijk haar ridderleger op orde.

11 juli 1302

11 juli 1302 is nu nog altijd een belangrijke datum voor het huidige Vlaanderen. Op die dag leverden troepen uit het graafschap Vlaanderen slag met het Franse ridderleger. Dit gebeurde bij Kortrijk.

11 juli 1302
11 juli 1302

Het Franse ridderleger bestond uit ridders die ervaren waren in veldslagen. Tegenover zich zagen zij weinig evenwaardige ridders. Uit het graafschap Vlaanderen hadden zich niet meer dan een vijfhonderd ridders verzameld. Zij werden wel ondersteund door voetvolk van rond de negenduizend man. De Fransen hadden echter meer dan tweeduizend ridders mee, met daarbij nog eens bijna vijfduizend man aan voetvolk, waaronder boogschutters.

De Guldensporenslag

Hoe kon het nu dat het leger uit het graafschap van Vlaanderen, met maar een paar ridders en vooral simpele ambachtslieden, deze veldslag won? Simpel: door wat hulp van de natuur.

De omgeving bij Kortrijk was immers zeer drassig. Dit zorgde ervoor dat de paarden met hun zwaar bewapende ridders op de rug maar moeizaam vooruit kwamen. Een ridder woog wel wat en ook een paard droeg vaak zware stukken harnas ter bescherming.

Daarbij kwam ook nog het feit dat er een beek lag die de twee legers van elkaar afscheidde. Daar kon een normaal paard met berijder wel over springen. Maar het drassige landschap besloot er anders over. Paarden geraakten niet in galop om de sprong te wagen. Anderen sprongen wel maar kwamen slecht neer. Paarden struikelden, vielen, en ook de ridders op hun rug kwamen op de grond te liggen. Zo waren de Fransen een vogel voor de kat en kon het voetvolk zijn slag slaan. Een ridder te paard is immers veel sterker dan een ridder die net op de grond is gevallen en op de zompige grond niet snel recht geraakt.

Zo won het graafschap Vlaanderen de Guldensporenslag tegen de Fransen. Maar vanwaar komt die naam nu? Het verhaal gaat dat na de veldslag er overal vergulde sporen lagen van de verslagen ridders te paard. De oorlogstrofee van het graafschap!

De Guldensporenslag: keerpunt in oorlogsvoering

Dat deze overwinning nog lang zou nazinderen in Vlaams gedachtegoed weten we allemaal. Maar wist je dat het ook een keerpunt was in de manier van oorlog voeren?

Voor het eerst in de geschiedenis bleek dat voetvolk het kon winnen van ruiters. In de tientallen jaren daarna zou het belang van de ridder te paard kleiner en kleiner worden. Ook tegenover boogschutters zouden ze zwak blijken te zijn.

11 juli 1302: hoogtepunt van een sociale en politieke revolutie

De Guldensporenslag op 11 juli 1302 bleek niets minder dan het hoogtepunt van een sociale en politieke revolutie te zijn. Het graafschap Vlaanderen kon nu blijven bestaan als zelfstandig graafschap. Het belang van deze slag moet dan ook vooral in dit licht worden gezien.

Het graafschap had zich bevrijd van meer dan vijftig jaar Frans bewind. De ambachtslieden hadden zich bevrijd van het juk van de patriciërs. Ook zij konden nu deelnemen aan de politiek in de steden.


Wil je je verder verdiepen in de geschiedenis van Vlaanderen? Dan kan ik je het boek Vlaanderen in de middeleeuwen bij Bol aanraden.


Bron: Boek: ‘Geschiedenis van de Nederlanden’, HBUitgevers, 2004, J.H.C. Blom – E. Lamberts – Redactie

Anderen lazen ook:

  • De Brugse Metten in 1302: schild en vriend
    De Brugse Metten in 1302: schild en vriend
  • Het Steen in Antwerpen: geschiedenis
    Het Steen in Antwerpen: geschiedenis
  • De herkomst van de banaan - een geschiedenis
    De herkomst van de banaan - een geschiedenis
  • Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen
    Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen

Hoeveel mensen delen jouw achternaam in België >

Blijf op de hoogte via mijn nieuwsbrief:

Laatste nieuwe artikels:

Machu Picchu – Peru reisverslag (1)

Mijn bezoek: basiliek van Tongeren

De Leeuw van Waterloo: alle vragen beantwoord

Topics

  • Geschiedenisblog
  • Gent
  • Lanaken
  • Recensies
  • Shop
  • Over mij
  • Contact

Inschrijven nieuwsbrief

Meer lezen:

  • De Brugse Metten in 1302: schild en vriend
    De Brugse Metten in 1302: schild en vriend
  • Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen
    Mijn bezoek: de ruien van Antwerpen

Navigatie

  • Geschiedenisblog
  • Gent
  • Lanaken
  • Recensies
  • Shop
  • Over mij
  • Contact

Disclaimer:
de advertenties op deze website komen
van derde partijen waaronder:
– Google Adsense
– Daisycon
Historicus Rob is niet verantwoordelijk
voor de inhoud van deze advertenties.

Onderwerpen

5de eeuw 6de eeuw 10de eeuw 12de eeuw 13de eeuw 14de eeuw 15de eeuw 16de eeuw 17de eeuw 18de eeuw 19de eeuw 20ste 20ste eeuw 21ste eeuw Antwerpen België Boekrecensie Ditjes&Datjes Duitsland Europa Film recensie Film review Frankrijk Gellik Gent Gesponsorde content Historicus Kesselt Lanaken Media middeleeuwen museum Nederland Neerharen Onderwijs Op uitnodiging Oudheid prehistorie Reizen Rekem Reviews Smeermaas Tweede Wereldoorlog USA Veldwezelt
Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief >
Meer weten
Deze website gebruikt cookies om je bezoek te vergemakkelijken & voor marketingdoeleinden. Door verder te surfen ga je akkoord met het gebruik van cookies. Voor meer info mag je me contacteren via de contactpagina. Veel leesplezier!

Aanvaarden & website bezoeken Meer info
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT