Ik hou wel van verborgen (historische) plekjes. Zeker als er een reukje aan hangt. Bij de Ruien in Antwerpen mag je dat geurtje zelfs letterlijk nemen! Samen met een goede vriendin dook ik deze oude stadsgrachten van ‘t Stad in voor onze eigen ondergrondse ruientocht.
Wat zijn de ondergrondse Ruien van Antwerpen?
De Ruien van Antwerpen bestaan al eeuwenlang, maar zijn nu niet meer zichtbaar voor de bovengrondse wandelaar. Het zijn waterwegen die al sinds de middeleeuwen dienst doen als leverancier van water (en zelfs voor een binnenhaven in de stad zorgden). Deze waterloopjes waren zowel natuurlijk gevormd als verder uitgebreid door mensenhanden.
In de loop der tijden ging men de Ruien echter meer en meer als riool gebruiken. Dat zorgde er mee voor dat de waterlopen overwelfd werden en ze uit het straatbeeld verdwenen. Vanaf dan kan je spreken over de ondergrondse ruien. Maar je kan ze nu nog altijd (deels) bezoeken, eventueel met rondleiding.
Wat meer geschiedenis van de Antwerpse Ruien
Het netwerk van meer dan 8 kilometer waterwegen begon sinds de 16de eeuw overkapt te geraken, omdat de groeiende bevolking van de stad Antwerpen stilaan genoeg had van de stinkende waters. Daarom besloot het bestuur om het bouwen van huizen bovenop de Ruien gratis te maken. Op die manier kon de stad tegelijk groeien én het hygiënisch probleem oplossen.
De totale overdekking zou pas in de 19de eeuw voltooid zijn. Vanaf dan deden de Ruien pas écht dienst als riool. Tot men in de 20ste eeuw rioolbuizen zou gebruiken. Maar ook deze lopen door de Ruien. Je ziet: resten uit de middeleeuwen hebben zelfs in het hedendaagse Antwerpen nog hun nut!
Een bezoekje brengen aan de Ruien in Antwerpen: de ruientocht
Een bezoek met rondleiding aan de Ruien in Antwerpen brengen is een ervaring op zich. Je kan, met laarzen en een pak, te voet de Ruien bezoeken. Maar wij kozen voor een kort (letterlijk:15 minuten) boottochtje. Ideaal om de Ruien even te mogen ervaren. Een echte ruienwandeling was nog niet voor nu.
Verwacht echter niet té veel van die ervaring met het bootje. Je vaart vijf minuten vooruit, waarna je terug achteruit vaart. Je ziet dus in totaal misschien een 100 meter van de Ruien. Je hoeft hiervoor ook niet te reserveren.
De eerste stappen die je bij de start van je bezoek zet, doen je denken aan het bezoeken van een veel te vochtige, zompige kelder. Dan waait de geur van vuil water je tegemoet. Dat is een paar seconden wennen, en ook wanneer je terug buiten staat zal het nog even in je neus zitten. Maar het is zeker niet onoverkomelijk.De temperatuur valt goed mee, want het is vooral de vochtigheid die voor een wat klam gevoel zorgt. Je handen in het water steken raad ik niet aan, enkel als je thuis nog wat wilt nagenieten van de ruiengeur.
Ze geven je een beklemmend gevoel, die Ruien. En het is vooral indrukwekkend dat onder de drukke straten van Antwerpen nog altijd dit netwerk van waterlopen ligt. Én op verschillende manieren nog gebruikt wordt. Tijdens overvloedige regenval kan het water zelfs flink stijgen en een bezoek onmogelijk maken. Het leeft onder Antwerpen.
Zelf de Antwerpse Ruien bezoeken?
Ben je benieuwd om eens een kijkje te nemen in ondergronds Antwerpen? Dan kan je altijd eens binnenspringen om de Antwerpse Ruien te bezoeken. Starten doe je op/onder de Suikerrei (met naambordje in de Ruien zelf).
Meer info: http://ruien.be/nl/formules/
Ga je Antwerpen bezoeken? Dan kan ik je alleen maar volgende handige bezoekersgidsen aanraden: